Giriş ve Amaç: Günümüzde kanser insidansı ve mortalitesi artmış durumdadır ve kanser önemli bir halk sağlığı sorunu haline gelmiştir. Tüm kanserler içinde pankreas kanseri en kötü sağ kalım oranına sahip kanserdir. Bu çalışma ile pankreas kanserinde tanı anında saptanan klinikopatolojik özellikler, labaratuvar verileri ve takipte uygulanan tedavilerin sağ kalıma etkisinin araştırılması amaçlanmaktadır.

Gereç ve Yöntem: Retrospektif kohort tipindeki çalışmanın evrenini 1 Ocak 2010-31 Aralık 2017 tarihleri arasında tanı almış Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Medikal Onkoloji polikliniğine başvuran pankreas kanserli hastalar oluşturmaktadır. Araştırmanın yürütülmesi için gerekli etik kurul onayı ve kurum izni alındı. Toplam 124 hasta çalışmaya dahil edilmiştir. Hastaların tanı anındaki klinikopatolojik özellikleri, CEA ve Ca 19-9 düzeyleri, takipte uygulanan tedavileri kaydedildi. Patolojik tanı tarihleri ve ölüm tarihleri sistemden tarandı. Veriler bilgisayar ortamında istatistik paket programı ile tanımlayıcı istatistikler (sayı, yüzde, ortalama, ortanca, standart sapma), Kaplan-Meier Analizi ve Cox regresyon analizleri kullanılarak değerlendirildi. p<0,05 istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi.

Bulgular: Histopatolojik tanılarına göre 115 adenokarsinom, 6 nöroendokrin tümör, 2 asiner hücreli karsinom ve 1 iğsi hücreli karsinom olmak üzere toplam 124 hasta incelendi. Ortanca sağ kalım süresi 6.97 (%95 CI: 4.663-9.270) ay, 5 yıllık sağ kalım oranı %8 olarak saptandı. Histopatolojik alt tiplerine bakıldığında adenokarsinom tanılı hastalarda (HR:5.350, %95 CI: 1.775-16.120) diğer alt tiplere göre sağ kalım süresinin azaldığı görüldü. Alkol kullanım öyküsü olması (HR:2.195; %95 CI: 1.036-4.649), ECOG performans puanının 2 ‘den büyük olması (HR:2.763; %95 CI: 1.569-4.866), Ca 19-9 değerinin 400’den yüksek olması (HR:1.790; %95 CI: 1.134-2.824) sağ kalım süresini azaltan faktörlerdendi. Evre 2, 3 ve 4; evre 1’den sırasıyla 2.034 (%95 CI: 0.429-9.643 ), 3.175 (%95 CI: 0.727-13.863) ve 6.023 (%95 CI: 1.333-27.222) kat daha fazla ölüm riski getirmekteydi. Adjuvant kemoterapi uygulanan grup referans olarak alındığında ölüm riski, palyatif kemoterapi alanlarda 1.250 (%95 CI: 0.684-2.285), kemoterapi almayanlarda 2.314 (%95 CI: 1.252-4.277) kat yüksek bulundu. Adjuvant radyoterapi uygulanan grup referans olarak alındığında ölüm riski, palyatif radyoterapi alanlarda 1.282 (%95 CI: 0.234-7.036), radyoterapi almayanlarda 3.506 (%95 CI: 1.421-8.651) kat yüksek bulundu.

Sonuç ve Öneriler: Sonuç olarak pankreas kanserinde sağ kalım üzerine hastanın alkol kullanma durumu, Ca 19-9 düzeyi, ECOG performans durumu, hastalığın evresi, histopatolojik alt tipi ve hastanın kemoterapi veya radyoterapi alma durumu etkili bulundu. Bir kanserin sağ kalımını ve sağ kalımını etkileyen faktörleri bilmek, hastalığın prognozunu tahmin etmede ve hasta yönetiminde hekime ışık tutacaktır.

Anahtar Kelimeler: Pankreas kanseri, sağ kalım, prognostik faktörler