GİRİŞ ve AMAÇ: Tükenmişlik Sendromu, Maslach’a göre “İşi gereği yoğun duygusal taleplere maruz kalan ve sürekli diğer insanlarla yüz yüze çalışanlarda görülen fiziksel bitkinlik, uzun süreli yorgunluk, çaresizlik/umutsuzluk duygularının; yapılan işe, hayata ve diğer insanlara karşı olumsuz tutumlarla yansıması”dır. Bu çalışmada tıp fakültesi 6.sınıf öğrencilerinin tükenmişlik düzeylerini ve ilişkili faktörleri saptamak amaçlanmıştır.

GEREÇ ve YÖNTEM: Kesitsel tipteki araştırmanın evrenini, 2018-2019 eğitim-öğretim yılında bir devlet üniversitesinde Tıp Fakültesi 6.sınıfında öğrenim gören 385 öğrenci oluşturmaktadır. Örneklem seçilmeyip derslere aktif katılan ve anketi cevaplamayı kabul eden 204 öğrenciye ulaşılmış, 197’si analize alınmıştır. Veriler; Nisan-Haziran 2019’da öz bildirim yoluyla anonim olarak toplanmıştır (Kapsayıcılık:%51,1). Öğrencilerin sosyodemografik bilgileri, tıbbi geçmişleri/alışkanlıkları, sosyal aktivite/faaliyet/hobi/spor yapma durumları, akademik özellikleri, gelecek planları, Tıpta Uzmanlık Sınavı(TUS)’a hazırlık süreci ve tükenmişlik düzeyleri 55 soruyla sorgulanmıştır. Tükenmişlik düzeyi, Schaufeli ve Arkadaşlarının 2002’de geliştirdiği; Türkçe geçerlilik-güvenilirliği 2011’de Çapri ve Arkadaşları tarafından yapılan Maslach Tükenmişlik Envanteri-Öğrenci Formuyla(MTE-ÖF) değerlendirilmiştir. Ölçek, beşli likert tipi 13 maddeden ve 3 alt boyuttan oluşmaktadır. Tükenmişlik ve duyarsızlaşma alt boyutlarından alınan puanların yüksekliğiyle, yetkinlik alt boyutundan alınan puanın düşüklüğü okul tükenmişliğini göstermektedir. Veriler, SPSS programında değerlendirilerek analizlerde sayı, yüzde, ortalama, standart sapma; karşılaştırmalarda, normal dağılım göstermediğinden, Kruskal Wallis, Mann-Whitney U, Spearman Korelasyon testi kullanılmıştır. p<0,05 anlamlı kabul edilmiştir. Araştırma için etik kurul izni ve katılımcılardan gönüllü onam formu alınmıştır.

BULGULAR: Öğrencilerin yaş ortalaması 24,20±1,27 (Min:22,Max:35), %48,7’si kadın, %94,4’ü bekar ve %47,2’sinin ekonomik durumu “orta”dır. Öğrenciler, MTE-ÖF ölçeğinin Duygusal Tükenme(DT) alt boyutundan aldıkları puan ortalaması 9,92±4,48 (Min:1,Max:20), Duyarsızlaşma(DP) alt boyutundan 7,42±3,73(Min:0,Max:16) ve Yetkinlik(YT) alt boyutundan 7,09±2,59 (Min:2,Max:15)’dur. Öğrencilerin sosyodemografik özellikleriyle MTE-ÖF alt boyutlarından aldıkları puan ortalamalarının dağılımları arasında anlamlı fark saptanmamıştır. Psikiyatrik tedavi almış/almakta olanların DP puanları anlamlı olarak yüksek ve YT puanları düşük saptanmıştır. Stajlarda fazla nöbet tuttuğunu düşünenlerin DT puanları anlamlı olarak yüksektir. Kendini iyi ifade edebildiğini düşünen, akademik başarısı iyi/çok iyi olan öğrencilerin DP puanları anlamlı olarak düşük ve YT puanları anlamlı olarak yüksek; beraber çalıştığı öğretim üyeleri/araştırma görevlileriyle iyi ilişkiler kuranların DT ve DP puanları anlamlı olarak düşüktür. Mezuniyet sonrasıyla ilgili kaygı/çekinceleri yüksek olanların DT, DP puanları anlamlı olarak yüksektir. TUS olmasa daha huzurlu olacağını belirtenlerin DT, DP puanları anlamlı olarak yüksek; YT puanlarıysa düşük saptanmıştır.

SONUÇ ve ÖNERİLER: Öğrencilerin tükenmişlik seviyeleri orta düzeydedir. Psikiyatrik tedavi almış/almakta olanlarda tükenmişlik tehdidi artmaktadır. TUS/mecburi hizmet vb. gelecek kaygılarının, öğrencilerin tükenmişlik düzeyleriyle ilişkisi belirgindir. Öğretim üyesi ve araştırma görevlileriyle kollektif çalışma olanaklarının arttırılması, çalışma koşullarının geliştirilmesi tükenmişliğe yönelik önemli müdahale noktalarındandır.

Anahtar Sözcükler: Mesleki tükenmişlik; Tıp eğitimi; Tıp öğrencisi; TUS kaygısı