Giriş ve Amaç: Yaşlı nüfusa sunulan sağlık hizmeti kalitesinin artırılması için de yaşlılara karşı tutum durumunun tanımlanması gerekmektedir. Literatürde yaşlılara karşı tutum ve umutsuzluk durumu arasındaki ilişkinin incelendiği bir bilgiye ulaşılamamıştır. Bu çalışma ile tıp fakültesi öğrencilerinde yaşlılara karşı tutum ve ilişkili faktörlerin saptanması amaçlanmıştır. Böylelikle uzun vadede tıp fakülteleri için yaşlılara karşı olumlu tutumları teşvik edecek yeni eğitim stratejileri düzenlenebilecektir.

Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipteki epidemiyolojik araştırmanın evrenini, 2018-2019 Bahar Yarıyılı Eğitim Öğretim Döneminde Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Tıp Fakültesinde eğitim almakta olan dördüncü, beşinci ve altıncı sınıf 385 öğrenci oluşturmaktadır. Dört, beş ve altıncı sınıf öğrencileri, yaşlılara hizmet sunumuna daha yakın olan klinik dönem öğrencileri olduğu için araştırma evreni olarak seçilmiştir. Örneklem seçimine gidilmeden tüm evrene ulaşılması amaçlanmıştır. Çalışmanın için klinik araştırmalar etik kurulundan izin alınmıştır. Öğrencilere sosyo demografik özellikler, Kogan Yaşlılara Karşı Tutum Ölçeği ve Beck Umutsuzluk Ölçeğinden oluşan anket formu gözlem altında uygulanmıştır. Kogan Yaşlılara Karşı Tutum Ölçeği, yaşlılara karşı tutumu ölçen 34 maddelik bir ölçektir (34-204 puan). Puan arttıkça tutum yükselmektedir. Geçerlik-güvenilirlik çalışmasında 26 maddeye indirgenmiştir (26-156 puan). Bu çalışmada 26 maddelik ölçek kullanılmıştır. Beck Umutsuzluk Ölçeği, geleceğe dönük beklenti ve karamsarlık düzeyini belirlemeyi amaçlayan 20 maddelik bir ölçektir (0-20 puan). Puan arttıkça umutsuzluk artmaktadır. Çalışmanın verileri SPSS 20.0 sürümü ile analiz edilmiştir. Parametrik test olarak iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi ve varyans analizi (ANOVA) testi,  nonparametrik test olarak Mann-Whitney U testi kullanılmıştır. Verilerin korelasyon ile analizinde Spearman Korelasyon Analizi kullanılmıştır. İstatistiksel anlamlılık için p<0,05 kabul edilmiştir.

Bulgular: Çalışmaya katılan 324 öğrencinin %34,6'sı dördüncü, %32,7’si beşinci ve diğer %32,7’si altıncı sınıf öğrencisiydi ve yaş ortalaması 23,3±1,4 (Ortanca:23, Minimum-Maksimum:21-29) yıl idi. Katılımcıların %55,7’si kadın, %16,4’ü yaşlanmaktan hiç korkmamakta, %33,3'ünün yaşlı bireyle yaşama öyküsü, %10,8’inin ise yatağa bağımlı yaşlı kişinin bakımıyla ilgilenme öyküsü mevcut idi. Katılımcıların Kogan Yaşlılara Karşı Tutum Ölçeği puanı 100,7±14,4 (Ortanca:101, Minimum-maksimum: 38-156), BUÖ puanı 5,2±4,6 (Ortanca: 4, Minimum-maksimum: 0-19) idi. Cinsiyet değişkeni ile Kogan Yaşlılara Karşı Tutum Ölçeği puanı arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptandı (p=0,004). Kadınlarda Kogan Yaşlılara Karşı Tutum Ölçeği ortanca değeri 103 iken, erkeklerde 98 idi. Kogan Yaşlılara Karşı Tutum Ölçeği ile BUÖ toplam puanı arasında negatif yönde orta düzeyde (r:-0,251, p<0,001) korelasyon saptandı. Hayatının bir döneminde yaşlı bireyle yaşayama öyküsü olanlarda Kogan Yaşlılara Karşı Tutum Ölçeği puanı 102,4±13,4; olmayanlarda 99,9±14,8 ve yatağa bağımlı yaşlı bireyin bakımıyla ilgilenme öyküsü olanlarda 102,1±13,0; olmayanlarda 100,7±14,4 saptanmıştır.

Sonuç ve Öneriler: Araştırmamızda kadınlarda ve daha önce yaşlı bakımıyla ilgilenenlerde yaşlılara göre daha olumlu bir tutum puanı görülmüştür. Ayrıca umutsuzluk puanı arttıkça olumlu tutum azalmaktadır. Hekimlerin yaşlılara ve yaşlılık dönemine yönelik olumlu tutumlarının artmasının onlara sunacakları hizmetin kalitesini etkileyeceğini düşünmekteyiz. Tıp fakültesi eğitim öğretiminde, yaşlılarla tıp fakültesi öğrencilerinin kaynaştırılması amacıyla bir araya gelebileceği uygulamaların ve yaşlı bakımıyla ilgili eğitimlerin yoğunluğunun artırılması bu açıdan yararlı olacaktır.

Anahtar kelimeler: Yaşlı, Tıp Öğrencisi, Kogan, Umutsuzluk, Çanakkale