3.International 21.National Public Health Congress, 3.International 21.National Public Health Congress

Font Size: 
ÜLKELERİN EKONOMİLERİYLE SAĞLIK GÖSTERGELERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Özgür Sevinç, Caner Özdemir, Nevzat Atalay Çelikyürek

Last modified: 2019-09-13

Abstract


Giriş: Ekonomik gelişimini belli bir seviyeye taşıyabilmiş toplumlarda sağlık için ayrılan bütçe arttığı gibi, bireylerin sağlık konusunda bilgi ve farkındalıkları da artmaktadır. Bununla birlikte, sağlık düzeyinin iyileşmesi de ekonomik gelişimi hızlandırmaktadır. Bu araştırmanın amacı; ülkeler bazında elde edilen veriler doğrultusunda ülkelerin ekonomi düzeyi ile sağlık göstergeleri arasındaki ilişkiyi incelemektir.

Gereç ve Yöntem: Ekolojik tipteki bu araştırmanın evrenini CIA The World Factbook 2018 raporunda verisi bulunan ülkeler(n=254) oluşturmaktadır. Araştırma Şubat 2017-Temmuz 2018 tarihleri arasında bir üniversite hastanesi tıp fakültesinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın bağımlı değişkenleri anne ölüm hızı, doğumda beklenen yaşam süresi, hekim yoğunluğu, bebek ölüm hızı, doğum hızı, ölüm hızı ve doğurganlık hızı iken; bağımsız değişkenler ise nüfus, 65 yaş üstü nüfus, ortanca yaş, sağlık harcamaları, gayri safi milli hasıla, bağımlı nüfus oranı, nüfus büyüme oranı, işsizlik oranı, enflasyon oranı, hane halkı geliri veya tüketimi en düşük %10'luk kesim ve en yüksek %10'luk kesimdir. İstatistiksel analiz için SPSS 17.0 programı kullanılmıştır. Sayısal veriler için ortalama, ortanca, minimum ve maksimum değerleri hesaplanmıştır. Ekonomik göstergeler ile sağlık göstergeleri arasındaki ilişki Spearman korelasyon analizi ile incelenmiştir. İstatistiksel olarak anlamlılık değeri p<0,05 kabul edilmiştir.

Bulgular: Bebek ölüm hızı ile nüfus artış hızı(r=0,643; p<0,001) ve bağımlı nüfus oranı(r=0,671; p<0,001) arasında pozitif yönde güçlü ilişki bulunmakta iken; ortanca yaş(r=-0,841; p<0,001), 65 yaş üzeri nüfus oranı(r=-0,794; p<0,001), hekim yoğunluğu(r=-0,732; p<0,001) ve kişi başına düşen milli gelir(r=-0,771; p<0,001) arasında ise negatif yönde güçlü ilişki bulunmaktadır. Anne ölüm oranı ile nüfus artış hızı(r=0,603; p<0,001) ve bağımlı nüfus oranı(r=0,629; p<0,001) arasında pozitif yönde güçlü ilişki bulunmakta iken; ortanca yaş(r=-0,874; p<0,001), 65 yaş üzeri nüfus oranı(r=-0,761; p<0,001), hekim yoğunluğu(r=-0,831; p<0,001) ve kişi başına düşen milli gelir(r=-0,845; p<0,001) arasında ise negatif yönde güçlü ilişki bulunmaktadır. Toplam doğurganlık hızı ile nüfus artış hızı(r=0,733; p<0,001) ve bağımlı nüfus oranı(r=0,759; p<0,001) arasında pozitif yönde güçlü ilişki bulunmakta iken; ortanca yaş(r=-0,859; p<0,001), 65 yaş üzeri nüfus oranı(r=-0,783; p<0,001), hekim yoğunluğu(r=-0,690; p<0,001) ve kişi başına düşen milli gelir(r=-0,654; p<0,001) arasında ise negatif yönde güçlü ilişki bulunmaktadır. Doğuşta beklenen yaşam süresi ile ortanca yaş(r=0,829; p<0,001), 65 yaş üzeri nüfus oranı(r=0,771; p<0,001), hekim yoğunluğu(r=0,728; p<0,001) ve kişi başına düşen milli gelir(r=0,827; p<0,001) arasında pozitif yönde güçlü ilişki bulunmakta iken; bağımlı nüfus oranı(r=-0,554; p<0,001) arasında negatif yönde güçlü ilişki bulunmaktadır.

Sonuç ve Öneriler: Ülkelerin sağlık göstergeleri ekonomik göstergelerle güçlü bir ilişki içerisindedir. Ekonomik göstergeler ile sağlık göstergeleri arasındaki nedensel ilişkiyi saptamaya yönelik yeni analitik araştırmalara gereksinim vardır.

Anahtar kelimeler: Sağlık durumu göstergeleri, korelasyon çalışmaları, sosyoekonomik faktörler