Giriş ve Amaç: Yaş ilerledikçe beden ağırlığı artmakta, ağırlıktaki artış 60-65 yaşlarında en üst düzeye ulaşmaktadır. Büyüyen obezite epidemisi nedeniyle obezitenin tanınır kılınması ve farkındalık yaratılması önemlidir. Tazelenme Üniversitesi, yaşam boyu öğrenmeyi model alan 60 yaş ve üzeri bireylere pek çok alanda bilgi ve beceri kazandırarak, bireyin refah seviyesini arttırmayı amaçlayan bir projedir.

Bu çalışmanın amacı İzmir’deki Tazelenme Üniversitesi Ege Kampüsü’nde eğitim alan 60 yaş ve üzeri bireylerde obezite varlığı ve ilişkili etmenleri belirlemektir.

Gereç ve Yöntem: Kesitsel tipteki araştırmanın evreni Ege Üniversitesi Tazelenme Üniversitesi’ne 2018-2019 eğitim yılında kayıtlı olan 60 yaş ve üzeri 337 bireydir. Örnek seçimi yapılmamış tüm evrene ulaşmak hedeflenmiştir. Bağımlı değişken obezite varlığıdır ve Beden Kütle İndeksine (BKİ) göre hesaplanmıştır. BKİ’si 30 ve üzeri olanlar obez kabul edilmiştir. Bağımsız değişkenler; yaş, cinsiyet, öğrenim durumu, medeni durum, emekli olmadan önce yapılan iş, çocuk sayısı, birlikte yaşadığı kişiler, gelir gider algısı, sağlık durumu, beslenme alışkanlıkları, sağlıklı beslenme algısı, ailede obez varlığı, obeziteyi sağlık sorunu olarak görme durumu, fiziksel etkinlik durumudur.

Veri, Üniversitesi’nin bağlı olduğu kurumdan izin alınarak, 2019 Mart-Mayıs aylarında, araştırmacı tarafından, anket aracılığıyla, yüz-yüze görüşme yöntemiyle toplanmıştır. Tanımlayıcı değişkenler yüzde dağılımı, ortalama±standart sapma ile sunulmuştur. Obezite ile ilişkili etmenleri belirlemek için Ki-kare Analizi ve Çoklu Lojistik Regresyon Analizi kullanılmıştır.

Etik Kurul izni Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Etik Kurulu’ndan alınmıştır.

Bulgular: Ulaşılan 260 bireyin verisi sunulmuştur (Ulaşma oranı=%77.2). Katılımcıların ortalama yaşı 66.8±5.1 (60-85), %80.8’i kadındır. Çoğunluğu 65-69 yaş grubunda (%40), üniversite mezunu (%65.0) ve evlidir (%49.2). Obezite sıklığı %30’dur.

Tek değişkenli analizlerde obezite ile anlamlı ilişki belirlenen değişkenler (öğrenim durumu, emekli olmadan önce yapılan iş, son 1 yıl içinde diyet uygulama durumu, ara öğün niteliği, ailede obez birey varlığı, sağlıklı beslenme algısı, fiziksel etkinlik durumu) ve literatüre göre önemli olan yaş ve cinsiyete göre oluşturulan Lojistik Regresyon modeline göre; sağlıksız ara öğün tüketenlerde 2.4 kat (OR=2.405, p=0.010, %95GA=1.237-4.676), sedanter ya da hafif etkinlik yapanlarda 2.1 kat (OR=2.117, p=0.030, %95GA=1.073-4.176), sağlıksız beslendiğini düşünenlerde 2.5 kat (OR=2.462, p=0.024, %95GA=1.127-5.379) obezite riski yüksektir.  Son bir yıl içinde diyet uygulamama (diyet uygulayanlara göre) obez olma riski açısından koruyucudur (OR=0.302, p=0.002, %95GA=0.143-0.638).

Sonuç ve Öneriler: Çalışmada obezite sıklığı yüksektir ve bireyin beslenme alışkanlıkları ile fiziksel aktivite durumu obezite ile ilişkilidir. Bireylere sağlıklı besleme alışkanlığını edindirerek düzenli fiziksel aktiviteyi sürdürebilir kılmak obeziteyle savaşımda önemlidir.

Anahtar sözcükler: yaşlılık, obezite, Tazelenme Üniversitesi