Giriş: Kanser ülkemizde ve dünyada önemli bir halk sağlığı sorunudur. Bu çalışma ile yaşlı nüfusta kanser vakalarının yıllara göre insidansının hesaplanması, değişim yönünün değerlendirilmesi ve kanser türlerinin yaşlı nüfustaki dağılımı ve sağkalım üstünde etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır.

Yöntem: Çalışma retrospektif olarak 2013-2016 yılları arasında Bingöl İlinde, kanser tanısı almış 65 yaş üstü 596 kişinin verileri üstünde yapılmıştır. Çalışma retrospektif kayıt çalışmasıdır. Çalışmanın yapılabilmesi için Bingöl İl Sağlık Müdürlüğü Halk Sağlığı Başkanlığından ve Bingöl İl Sağlık Müdürlüğü etik kurulundan izin alınmıştır (Karar no: 819667737-040.99). Bu çalışma kapsamında değerlendirilen verilere Sağlık Bakanlığının Ölüm Bildirim Sisteminden ve Hastane Bilgi Yönetim Sistemi’den (HBYS) ulaşılmıştır. Nüfus bilgilerine TÜİK’ten ulaşılmıştır.  Hastaların yaş, cinsiyet, aldığı tedavi türleri ve kesin patolojik tanı sonuçları HBYS’den alınmıştır. Hastaların takip süreleri; tanı tarihi ile ölüm bildirim sisteminde kayıtlı ölüm tarihi arasındaki farktan hesaplanmıştır. Kanser türlerinin histolojik ve topografik sınıflandırmaları, Dünya Sağlık Örgütü tarafından yayınlanmakta olan Uluslararası Hastalık Sınıflandırması Onkoloji (ICD-O) kitabının üçüncü baskısında yer alan kodlara göre yapılmıştır. Verilerin analizinde Pearson Ki-kare testi, Cox regresyon analizi ve Kaplan-Meier yaşam analizi (Log Rank) kullanılmıştır.

Bulgular: Hastaların %66.1’i erkek, %33.9’u kadındır. Hastaların yaş ortalaması 74.13±6.90 (min:65-max:107)’dir. Hastaların %47.7’sinin takip süresi içinde öldüğü görülmüştür. Her iki cinsiyet açısından kanser yükü değerlendirildiğinde sindirim sistemi kanserlerinin (%33,6) bütün kanser içinde en fazla yükü oluşturduğu bulunmuştur. Takip süresi içinde ölümün en çok görüldüğü kanser türü solunum sistemi(%59,5) kanserleridir. Erkeklerde en sık görülen kanser türleri sırasıyla prostat(%14,7), akciğer(%14), deri(%14) ve mide kanseri(%12,4), kadınlarda en sık görülen kanser türleri sırasıyla deri(14,9), kolon(%11,9), meme(%10,4) ve mide(%11,9) kanseridir. Yıllara göre kanser insidans hızlarına bakıldığında artış trendi görülmektedir. 2013 yılında her iki cinsiyet ve tüm yaş grupları için insidans hızı binde 5.7, 2014’de binde 7.5, 2015 yılında binde 11.2 ve 2016 yılında ise binde 11.1 olarak bulunmuştur. Yaşam analizi sonuçlarına bakıldığında cerrahi tedavi uygulanan hastaların uzun dönem yaşam sürelerinin anlamlı olarak daha fazla olduğu bulunmuştur. Radyoterapi ve kemoterapi tedavilerinin sağkalım üstünde anlamlı bir fark oluşturmadığı bulunmuştur. Cerrahi tedavinin sağkalım süresine anlamlı olarak katkı yaptığı, ölüm riskini 2.8 kat azalttığı bulunmuştur. Kemoterapi tedavisinin de ölüm riskini 1.2 kat azalttığı bulunmuştur.

Sonuç: Yaşlılarda kanser insidansı artmaktadır. Yaşlılarda en çok sindirim sistemi kanserleri görülürken, ölümün en fazla olduğu kanser türü solunum sistemi kanserleridir. Cerrahi tedavi uzun dönem sağkalım üstünde etkilidir.

Anahtar sözcükler: yaşlı (aged), kanser (cancer), sağkalım (survival), insidans (incidence)