3.International 21.National Public Health Congress, 3.International 21.National Public Health Congress

Font Size: 
BİR TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ KARDİYOLOJİ KLİNİĞİ’NDE YATAN HASTALARIN KRONİK HASTALIK UYUMU VE İLGİLİ BAZI DEĞİŞKENLERİN İNCELENMESİ
Damla Sebhan Bozbay, Aytül Belgi Yıldırım, Levent Dönmez

Last modified: 2019-09-25

Abstract


Giriş ve Amaç: Kronik hastalıkların yaygınlaşması ve bu hastalıkların getirdiği sorunlar giderek önemli bir toplumsal yük haline gelmektedir. Bu yükün önemli bir boyutu da kişilerin bu hastalıklara uyum sağlayıp sağlayamadıklarıdır. Şimdiki çalışmada, bir üniversite hastanesinin Kardiyoloji Kliniği’nde yatışı olan hastaların mevcut kronik hastalıklarına uyum düzeyinin belirlenmesi ve bu uyum düzeyinin bazı değişkenlerle ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem: Araştırma kesitsel tiptedir. Çalışmaya, örneklem seçilmeksizin, Haziran-Ağustos 2019 tarihleri arasında Kardiyoloji Kliniği’nde yatan ve üç aydan uzun süre herhangi bir kronik hastalığı bulunan hastaların tamamı dahil edilmiştir. Araştırma için gerekli etik kurul onayı alınmıştır. Hastaların sosyodemografik ve hastalık bilgileri sorgulanmış, ayrıca Atık ve ark tarafından geliştirilen Kronik Hastalık Uyum Ölçeği uygulanmıştır. Ölçekten alınan puanın artması kronik hastalıklara adaptasyonun artmasını ifade etmektedir. Veriler onamı alınan hastalardan araştırmacılar tarafından yüz yüze görüşme yöntemiyle elde edilmiştir. Bağımlı değişkenler; Kronik Hastalık Uyum Ölçeği’nin toplam puanının ve üç adet alt ölçek puanlarının ortanca değerden bölünmesiyle elde edilen uyum düzeyleridir.Bağımsız değişkenler ise ‘yaş, cinsiyet, medeni durum, öğrenim durumu, gelir durumu, kiminle yaşadığı,  mevcut kronik hastalık tanısı, bilgilendirilme durumu, kontrole gitme durumu ve kişisel bakım durumu’dur. Analizlerde; T testi veya Mann Whitney U testi, ki-kare testi ve lojistik regresyon analizi uygulanmıştır.

Bulgular: Araştırmaya katılanların yaş ortalaması 64,70±13,55 olup %57,6’sı erkek, %42,2’si kadındır. Katılımcıların %67,6’sı genel sağlık algısının orta-kötü olduğunu, %81,9’u kişisel bakımını kendisi yapabildiğini, %40,5’i kronik hastalığına yönelik fiziksel/sosyal çevre düzenleme eğitimi aldığını, %71,0’ı hastalığına yönelik düzenli kontrole gittiğini ifade etmiştir. Hastaların kronik hastalıklara uyum ölçeği toplam puan ortalaması 76,80±10,94, fiziksel uyum puan ortalaması 35,63±5,99, sosyal uyum puan ortalaması 18,69±4,34 ve psikolojik uyum puan ortalaması 22,47±4,42 bulunmuştur. Uygulanan lojistik regresyon analizinde yaş arttıkça kronik hastalık uyum toplam puanının azaldığı (OR=0,97;%95CI=0,95-0,99) görülmüştür. Buna karşılık; hipertansiyon hastalığı olanların toplam uyum puanı 1,99 kat (OR:1,99;%95CI=1,06-3,76) ve kalp yetmezliği hastalığı olanların toplam uyum puanı 2,95 kat (OR:2,95;%95CI=1,45-6,00) daha yüksektir. Psikolojik uyum incelendiğinde ise; öğrenim durumu ortaokulun altında olan katılımcıların uyum puanının 2,10 kat (OR:2,10;%95CI=1,03-4,29) daha yüksek ve çekirdek ailede yaşayan katılımcıların uyum puanının 2,65 kat (OR:2,65;%95CI=1,06-6,04) daha yüksek olduğu saptanmıştır. Kalp yetmezliği hastalarının psikolojik uyum puanı diğerlerine göre 4,12 kat (OR:4,12;%95CI=1,98-8,55) ve koroner arter hastalarının psikolojik uyum puanı diğerlerine göre 3,65 kat (OR:3,65;%95CI=1,56-8,49) daha yüksek bulunmuştur. Katılımcılarda yaş arttıkça fiziksel uyum azalmıştır (OR:0,96;%95CI=0,93-0,98). Hipertansiyonlu hastaların fiziksel uyum puanı 2,20 kat (OR:2,20;%95CI=1,13-4,31) ve Tip 2 Diyabetes Mellitus hastalarının fiziksel hastalık uyum puanı 2,24 kat (OR:2,24;%95CI=1,17-4,30) daha yüksektir.

Sonuç ve Öneriler: Kronik hastalıkların toplumsal yükünün azaltılmasında bu hastalıklara uyumun artırılması önemli bir uğraştır. Çalışmamızda bazı gruplarda uyumun daha yüksek olduğu saptanmıştır. Sağlık politikaları belirlenirken uyumun düşük olduğu grupların öncelikli olarak desteklenmesi toplumsal yükün azaltılmasında yararlı olabilir.

Anahtar Sözcükler: Kronik Hastalık, Hasta uyumu, Uyum, fizyolojik, Uyum, psikolojik, Uyum, sosyal