Giriş  ve Amaç

Son yıllarda, hekimler başta olmak üzere sağlık çalışanlarına yönelik şiddet olayları giderek artmakta ve zaman zaman yaralanma ve ölümle sonuçlanan saldırılar olmaktadır. Sağlık çalışanlarının haklarını korumak için gerekli yasal düzenlemelerin yapılması ve uygulanmasında önemli yeri olan hukukçuların ve gelecekte bu görevi üstlenecek olan Hukuk Fakültesi öğrencilerinin hekimlik mesleğine ve hekime yönelik şiddete bakışları önemlidir. Bu çalışma, Hukuk Fakültesi ilk ve son sınıf öğrencilerinin hekim algısı ve hekime yönelik şiddet konusundaki bilgi ve tutumlarını değerlendirmek amacıyla yapılmıştır.

Gereç ve Yöntem

Bu tanımlayıcı araştırma 2019 yılı Mayıs–Haziran aylarında yapıldı. Araştırma için Erciyes Üniversitesi Klinik Araştırmalar Etik Kurulundan etik onay ve Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanlığından yazılı izin alındı. 2018–2019 eğitim yılında Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesinin birinci ve dördüncü sınıflarında okuyan toplam 580 öğrencinin tamamının çalışmaya alınması planlandı.

Veri toplama aracı olarak; araştırmacılar tarafından hazırlanan ve katılımcıların sosyodemografik özellikleri, hekim algısı, hekime yönelik şiddet konusunda bilgi ve tutumları ile ilgili 46 soru içeren anket formu kullanıldı. Öğrenciler, araştırmacılar tarafından sınıflarında ziyaret edilerek,  çalışmanın amacı hakkında bilgilendirildi ve sözel onamları alındı. Çalışmaya katılmayı kabul edenlerin, araştırmacıların gözetiminde anketleri cevaplaması sağlandı. Anket uygulaması sırasında sınıfta bulunan ve çalışmaya katılmayı kabul eden toplam 290 öğrenci ile ilgili veriler değerlendirmeye alındı.

Verilerin analizinde ki-kare testi uygulandı. İstatistiksel analizlerde, p<0.05 değerleri anlamlı kabul edildi.

Bulgular

Araştırma kapsamına alınan öğrencilerin %59.7’si kadın, %40.3’ü erkek olup,  yaş ortalaması 21.5±3.8 yıl bulunmuştur. Öğrencilerin %52.1’i birinci sınıfta, %47.9’u dördüncü sınıfta okumaktadır.

Katılımcıların %18.3’ü bazı hekimlerin şiddeti hak ettiğini ifade etmiştir. Erkek öğrenciler arasında, böyle düşünenlerin oranı kadınlara göre önemli ölçüde yüksek bulunmuştur. (p=0.007). Bu soruya verilen cevaplar açısından birinci ve dördüncü sınıflar arasındaki fark anlamlı bulunmamıştır. (p=0.515)

Öğrencilerin %14.5’i uygulanan tedavi başarısız olduğunda, hasta/hasta yakınlarının doktora öfkelenmekte haklı olduğunu belirtmiştir. Bu şekilde düşünenlerin oranı, dördüncü sınıftaki öğrencilerde birinci sınıftakilerden anlamlı ölçüde yüksek bulunmuştur. (p=0.022)

Öğrencilerin %35.2’si daha önce bir doktorla tartıştığını belirtmiştir. Ailesinde hekim olan öğrencilerin daha önce bir hekimle tartışmış olma oranı anlamlı ölçüde yüksek bulunmuştur (p=0.015).

Öğrencilerin %57.9’u, hasta/hasta yakını ile hekim arasındaki bir davada, hangi tarafı savunmayı tercih edeceği konusunda kararsız olduğunu belirtmiştir. Böyle bir durumda, hekimi savunmayı tercih edenlerin oranı erkeklerde, kararsız olanların oranı ise kadınlarda daha yüksektir (p=0.041).

Katılımcıların %81.4’ü, ülkemizdeki hukuksal düzenlemelerin hekime yönelik şiddeti önlemek için yeterli olmadığını belirtmişlerdir.

Sonuç ve Öneriler

Araştırma grubundaki öğrencilerin yaklaşık beşte biri bazı hekimlerin şiddeti hak ettiğini ve uygulanan tedavi başarısız olduğunda hasta ve hasta yakınlarının hekime öfkelenmekte haklı olduğunu düşünmekte olup, bu şekilde düşünenlerin oranları fakülte eğitimi döneminde azalmamaktadır. Öğrencilerin çoğunluğu hukuk fakültelerinde, hekime yönelik şiddet konusuna yeterli eğitim verilmediğini ve ülkemizde bu konu ile ilgili hukuksal düzenlemelerin yeterli olmadığını düşünmektedir.

Hukuk Fakültesi öğrencilerinin hekime yönelik şiddet konusunda eğitimi için tıp ve hukuk fakülteleri işbirliği yapmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Hukuk Fakültesi Öğrencisi, Hekim Algısı, Hekime Yönelik Şiddet