Giriş ve Amaç: Akut gastroenterit salgınları çoğunlukla su kaynaklı olması sebebi ile önemli bir sağlık sorunudur. Bazı dönemlerde çocuklar ve yaşlılar başta olmak üzere tüm toplumu etkileyebilen gastroenterit salgınları yaşanmaktadır. Bu çalışmada 2014-2019 yılları arasında internet ortamına yansımış su kaynaklı gastroenterit salgın haberlerinin kişi, yer ve zaman özelliklerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipte planlanan çalışmanın evrenini 2014-2019 yılları arasında ülkemizde meydana gelen su kaynaklı gastroenterit salgınlarına ait haberler oluşturmakta idi. Çalışma, açık erişimli internet haber siteleri üzerinden yürütüldüğü için etik ya da resmi herhangi bir izin alınmadı. Örneklem seçimi yapılmadan ilgili tarih aralığındaki tüm salgın haberlerine ulaşılması planlandı. Salgın haberleri Google arama motoru kullanılarak tarandı. Haberlerin taranmasında “ishal, su kaynaklı ishal, su kaynaklı salgın” kelimeleri kullanıldı. Tarama sonucunda ulaşılan 12 salgına ait haber çalışma kapsamına alındı. Su kaynaklı olmayan gastroenterit salgınları, salgın şüphesi olup salgın durumu kesinleşmemiş haberler çalışma kapsamı dışında bırakıldı. Veri girişi ve değerlendirilmesinde SPSS v20.0 paket programı kullanıldı. Çalışma verileri sayı ve yüzdeler şeklinde sunuldu.

Bulgular: Su kaynaklı salgınlara dair 2014 yılında 1, 2015 yılında 1, 2016 yılında 4, 2018 yılında 3, 2019 yılında 3 olmak üzere toplamda 12 haberin 10 unda etkilenen kişi sayısı belirtilmişti. Ulaşılan haberlerde toplamda etkilenen kişi sayısı 50.072 kişi idi. Salgın başına etkilenen ortalama kişi sayısı 5007 (min:145, maks: 35000) olup; salgınların %50’si yaz, %41.7’si sonbahar, %8.3’ü kış mevsiminde gerçekleşmişti. Ağustos, en fazla salgın yaşanan ay (%41,7) olarak göze çarpmakta idi. Çalışma kapsamına alınan salgınlar Gümüşhane, Rize, Trabzon, Burdur, Afyonkarahisar, Kahramanmaraş, Sakarya, Erzurum, Samsun, Muğla, Bayburt illerinde yaşanmıştı. Raporlanan haberlerin 8’inde etken belirtilmişti. Belirtilen gastroenterit etkenleri içerisinde en sık Nörovirüs (%62.5) saptanmıştı. Diğer gastroenterit etkenleri olarak E. Coli, Entamoeba Histolytica ve Shigella Sonnei bildirilmişti. Salgın haberlerinin %83.8’inde suların klor durumu ile ilgili bilgi paylaşılmamıştı.

Sonuç ve Öneriler: Su kaynaklı gastrorenterit salgınları ülkemizin farklı bölgelerinde, sıklıkla yaz ve sonbahar aylarında görülmekte ve geniş insan kitlelerini etkilemektedir. Su kaynaklı gastroenterit salgınları halk sağlığı için her dönemde önemli bir tehlike oluşturmaktadır. Salgınların tanısının doğru konması kadar, konu ile ilgili yapılan duyuru ve haberlerin nitelikleri de önemlidir. Sağlık müdürlükleri, belediyeler ve medya başta olmak üzere tüm ilgili kurum ve kuruluşlar salgın dönemlerinde iş birliği içinde sistematik olarak çalışmalıdır.

Anahtar Kelimeler: gastroenterit, haber, salgın, su kaynaklı salgın