Giriş ve Amaç: Sağlık hizmetinin önemli yükünü çeken araştırma görevlisi hekimlerin; zorlu uzmanlık eğitimi süreçleri, yoğun çalışma saatleri ve hekime yönelik şiddet olayları hekimlik değer algılarını etkilemektedir. Bu çalışmada bir tıp fakültesinde görev yapan araştırma görevlisi hekimlerin hekimlik değer algıları ve bu algıyı etkileyen etmenlerin belirlenmesi, aynı zamanda hekime yönelik şiddet hakkındaki bazı düşüncelerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem: Bir Tıp Fakültesi’nde Ağustos 2019’da araştırma görevlisi hekimlerde yapılmış kesitsel tipteki araştırmada 330 kişiye ulaşılmıştır (%70.1). Araştırmanın bağımlı değişkeni hekimlik değer algısı puanı olup Hekimlik Değer Algısı Ölçeği ile değerlendirilmiştir.   Gökler ve ark. tarafından (2013) geliştirilen ölçeğin geçerli ve güvenilir olduğu saptanmıştır. Ölçek 18 sorudan oluşmakta, puan arttıkça hekimlik değer algısı olumlu yönde artmaktadır (minimum 18-maksimum 90). Bağımsız değişkenler sosyodemografik özellikler ile hekimlik mesleğine ilişkin bazı özelliklerdir. Çalışmaya katılmayı kabul edenlerin sözlü onamları alınarak anketler dağıtılmış, doldurulduktan sonra geri toplanmıştır. Veri SPSS 20.0 programında sayı, yüzde, ortalama, standart sapma, t-testi, Mann-Whitney U testi ve ANOVA ile değerlendirilmiştir.

Bulgular: Çalışmaya katılan araştırma görevlilerinin %54.8’i kadın, yaş ortalaması 27.6±2.4’tür. Katılımcıların %42.4’ünün geliri giderine eşit, %71.6’sının algılanan sağlığı mükemmel/çok iyi/iyidir. Asistanlık süresi 21.5±16.7 ay, aylık nöbet sayısı 6.2±4.0’dır.

Araştırmaya katılanların %70.0’ı dahili bilimlerde çalışmaktadır. Yüzde 88.5’i branşından memnun olduğunu, %59.1’i bölümündeki asistan sayısının yeterli olduğunu, %42.0’ı hastalara yeterli zamanı ayırabildiğini, %53.0’ı tıbbi gelişmeleri/literatürü takip ettiğini, %14.2’si meslek örgütüne üye olduğunu belirtmiştir. Katılımcıların %59.1’i mesleki gelecek kaygısı duyduğunu, %73.3’ü sözel, %9.1’i fiziksel şiddete maruz kaldığını belirtmiştir. Katılımcıların %95.2’si hekimlere verilen değerin yıllar içinde azaldığını; sırasıyla toplumsal yapıdaki bozulmanın, sağlık politikalarının ve medyanın bu azalmadaki en sık nedenler olduğunu düşünmektedir. Araştırma görevlilerinin %95.5’i hekime şiddetin arttığını; sırasıyla hastaların sabırsızlığının, hastaların yersiz isteklerinin ve cezaların yetersizliğinin bu azalmadaki en sık nedenler olduğunu belirtmiştir.

Hekimlik Değer Algısı ölçeğinden alınan ortalama puan 76.2±7.8 (54-90)’dir. Yaşı 28 ve üzerinde olanların (p=0.015), asistanlık süresi 2 yıldan fazla olanların (p=0.024), bulunduğu bölümde araştırma görevlisi sayısının yetersiz olduğunu düşünenlerin (p=0.028), tıptaki gelişmeleri ve literatürü takip edenlerin (p=0.012), hekimlere verilen değerin yılar içinde azalmasının nedeninin hekimlerin tutum ve davranışları olduğunu düşünenlerin (p=0.015), sözel şiddete maruz kalmayanların (p=0.009), hekime yönelik şiddetin artmadığını düşünenlerin (p=0.024) hekimlik değer algısı puanları anlamlı olarak daha yüksektir.

Sonuç ve Öneriler: Araştırma görevlisi hekimlerin hekimlik değer algıları yüksek olmakla birlikte tamamına yakını hekime verilen değerin azaldığını ve hekime yönelik şiddetin arttığını düşünmektedirler. Hekimlik değer algısı sağlık sistemi, hasta, hekim ve pek çok nedenden etkilenmektedir. Bu nedenlerin tek tek ele alınıp, hekimlik değer algısının artırılması için çalışmalar yapılmalıdır.

Anahtar Sözcükler: Araştırma Görevlisi Hekim, Hekimlik Değer Algısı, İlişkili Faktörler, Hekime Yönelik Şiddet