Last modified: 2019-09-23
Abstract
Giriş ve amaç: Ofis çalışma ortamları çalışanlar için güvenli gibi gözükmekle birlikte birçok kazanın ve meslek hastalıklarının meydana geldiği ortamlardır. Bu çalışmada, ofis türü işyerlerindeki riskler konusunda çalışanların farkındalık düzeyi belirlenmeye çalışılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Çalışma kesitsel türde olup, 2018 yılında bir üniversitede akademik, idari personel ve büro işleri yapan işçiler arasında yapılmıştır. Örneklem büyüklüğü, iş sağlığı ve güvenliği (İSG) önlemlerinin yaklaşık olarak yarısının var olması durumunda p=0,50 ve %95 güven aralığı 0,45-0,55 arasında bulmak için en az 402 deneğin araştırmaya alınması hesaplanmıştır. Araştırma için örneklem seçimi yapılmamış, fiilen ofislerde çalışan tüm personel araştırmaya alınmıştır. Çalışmaya, gönüllü olarak 510 kişi katılmıştır. Veriler, sosyo-demografik veri formu ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı “Ofislerde Risk Değerlendirmesi Rehberi’’nden yararlanılarak hazırlanan 58 soruluk anket formu aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmanın kurum izni Bozok Üniversitesi Rektörlüğü’nden ve etik kurul onayı Bozok Üniversitesi Klinik Araştırmalar Etik Kurulu’ndan alınmıştır. Verilerin analizinde ki-kare, t testi ve lojistik regresyon analizi kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırmaya katılan ofis çalışanlarının %59.0’u erkek, % 58.8’i evli, %52.0’si 30-39 yaş grubunda olduğu belirlenmiştir. Çalışanların %17.5’i lise-önlisans, %37.6’sı doktora mezunudur. Araştırmaya katılanların %35.5’i <= 6 saat, %11.0’i 9 saat ve daha uzun süre ofiste çalışmaktadır. Çalışanların %69.8’i iş sağlığı ve güvenliği (İSG) eğitimi aldığını, %54.5’i yapılan iş veya işyeri koşullarının sağlığını olumsuz etkileyebileceğini belirtmiştir. İSG önlemleri ilgili sorulara verilen cevapların %63.0’ü genel, %47.1’i elektrik, %60.0’ı yangın, %50.5’i ergonomik, %51.0’i psiko-sosyal ve toplamda %56.0’sı İSG önlemlerinin var olduğunu belirtmiştir. Toplam İSG önlemlerinin var olduğunu belirtme olasılığı, idari görevi olanlarda, İSG eğitimi alanlarda, öğrenim düzeyi yüksek olanlarda ve ofiste bulunma süresi kısa olanlarda daha yüksektir (p<0,05).
Sonuç ve Öneriler: Genel olarak ofis iş yerlerinde alınması gereken İSG önlemlerinin varlığı çalışanların yarısı tarafından fark edilirken, dörtte birinden fazlası tarafından fark edilmemiştir. İSG eğitim programlarının çalışanların ihtiyaçlarına yönelik olarak etkin bir biçimde düzenlenmesi İSG farkındalığını artırarak çalışan sağlığını yükseltecektir.
Anahtar kelimeler: Ofis çalışanları, iş sağlığı ve güvenliği, ofis riskleri