Giriş: Türkiye'de kalp krizi ya da kalp hastalığına bağlı göğüs ağrısı (anjina) veya inme (serebrovasküler olay ya da hastalık) geçirmiş olma sıklığı 15-29 yaş %1,3, 30-44 yaş 1,2,  45-59 yaş %6,9 ve 60-69 yaş %15,2 oranında tahmin edilmiştir. Bu oranlar göz önüne alındığında  15-59 yaş çalışan nüfusta ortalama 670000 kişinin risk altında olduğu tahmin edilmektedir. Bu çalışmanın amacı akut koroner sendrom nedeniyle hastaneye başvuran hastaların işe dönüş durumlarının ve etkileyen faktörlerin değerlendirmesidir.

Yöntem: Araştırma kohort türü bir çalışma olup,  Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi (2019-03-73 sayılı) etik kurul onayı alındı. DEÜTF Kardiyoloji Bölümü’ne akut koroner olay nedeni ile ilk kez başvuran ve başvuru sırasında bir işte çalışan 21 olgu dahil edildi. Hastane yatışlarında genel özellikleri ve çalışma koşulları değerlendirildi. Olgulara 1. ay takiplerinde kardiyoloji polikliniği kontrolünde, kardiyak fonksiyonları, kardiyak rezervi ve egzersiz yanıtını değerlendirmek için yapılan testlerin sonuçları incelendi. Çalışanların yaptıkları işlerin METs değerleri ve kardiyak kapasiteleri hesaplandı ve işe dönüş ile ilgili tavsiyelerde bulunuldu. 3. ayda tekrar aranarak işe dönüp dönmedikleri ve nedenleri soruldu. Çalışmanın bağımlı değişkeni işe dönme durumu idi. Bağımsız değişkenler yaş, cinsiyet, eğitim durumu, medeni durum, çocuk sayısı, hane halkı geliri, emeklilik durumu, çalıştığı sektör, sağlık güvencesi, kardiyak test sonuçları ve özyeterlilik idi.

Bulgular: Çalışmaya katılan 21 olgudan birisi 1. ayda ex oldu. Olguların 19’u(%90,5) erkek, 15 ‘i(%71,4) ilkokul mezunu, 19’u(%90,5) evli, 20’sinin çocuğu vardı. 15’i sigara kullanıyor ve %81 düzenli egzersiz yapmıyordu. 20’sinin(%95) sağlık güvencesi vardı ve 11’i(%52,4) emeklilik hakkını elde edememişti.  Yirmi olgu hizmet, 1 olgu tarım sektörü ve hepsi özel sektör çalışanı idi. Birinci ayda yapılan değerlendirme ve kardiyak inceleme sonucunda 14 olguya (%66) aynı işine geri dönebilir, 2(%9,5) aynı işine geri dönemez ve 4(%19) işinde bazı değişiklikler yaparsa geri dönebilir şeklinde tavsiye verildi. 3. ayda yapılan incelemede 18(%85) olgu meslek uzmanı değerlendirmesi sonucu verilen tavsiyeye uydu. Aynı işte değişiklikler yaparak işe dönebileceği tavsiyesi verilen olgular ise iş koşullarında herhangi bir değişiklik yapılmadığından işi bıraktıklarını beyan ettiler.

Tartışma: Kalp hastalıklarının ekonomik sonuçları yanı sıra psikososyal sonuçları bulunmaktadır. İşe dönüş de bunlardan biridir ve, birçok faktörden etkilendiği ortaya konmuştur. Yapılan çalışmalarda doktor tarafından işe dönüş ile ilgili uygun bilgilendirilmiş olmanın işe dönüşü artırdığı belirtilmektedir.

Sonuç: KVH sonrası işe dönüş için ülkeler arasında farklı programlar ve klavuzlar bulunmaktadır. Bu konu ile ilgili ülkemizde yeterli çalışma ve özel rehberler bulunmamaktadır. Emeklilik yaşının ilerleyen yaşlara kayması ile gelecekte daha fazla çalışan iş yaşamında bu hastalıkla karşılaşacak ve bu olguların işe dönüşünün değerlendirilmesi daha da önem kazanacaktır.