Last modified: 2019-09-23
Abstract
Giriş ve Amaç: Vücut ağırlığı fazla olan kişilere karşı gösterilen olumsuz tutum kilofobi olarak tanımlanmaktadır.Bu çalışma ile bir tıp fakültesi altıncı sınıf öğrencilerinin kilofobi düzeyi ve ilişkili faktörlerin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Kesitsel tipteki araştırmanın evrenini 2018-2019 eğitim-öğretim yılında bir tıp fakültesinde öğrenim gören 154 altıncı sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Örneklem seçimine gidilmemiş olup evrenin tamamına ulaşılması hedeflenmiştir. Araştırmanın bağımlı değişkeni kilofobi düzeyidir. Bağımsız değişkenler yaş, cinsiyet, ailenin öğrenim durumu, algılanan gelir düzeyi, beden kitle indeksi, beden algısı, ailede/arkadaşlarda fazla kilolu/obez birey varlığı, kişilik özelliğidir. Veri toplama işlemi katılımcılara sosyodemografik özelliklerini sorgulayan 5 soru, kendilerinin ve aile/arkadaşlarının kilo durumu ile ilgili 6 soru, 14 sorudan oluşan kilofobi ölçeği, 10 sorudan oluşan On Maddeli Kişilik Envanteri (TIPI-10) olmak üzere 35 sorudan oluşan anket formuyla yapılmıştır. Kilofobi ölçeğinde katılımcılardan 5’li derecelendirme sistemine göre her bir ifadeyi yanıtlaması istenmiştir. Ölçekten en düşük 1, en yüksek 5 puan alınmakta; yüksek puan daha fazla kilofobi durumunu belirtmektedir (Cronbach’s Alpha 0,82). On Maddeli Kişilik Envanteri ise 7’li derecelendirme sisteminde olup 5 alt faktörden oluşmaktadır (Cronbach’s Alpha 0,40-0,73). Verilerin değerlendirilmesinde SPSS 17.0 kullanılmıştır. Tanımlayıcı istatistikler için sayı, yüzde, aritmetik ortalama, standart sapma, ortanca, çeyrekler arası fark verilmiştir. Ölçümsel değişkenlerin gruplar arası karşılaştırılmasında t testi, varyans analizi, Mann-Whitney U testi ve Kruskal Wallis testi kullanılmıştır.Sürekli değişkenler arası ilişkiler Spearman korelasyon analizi ile incelenmiştir. İstatatistiksel olarak anlamlılık düzeyi (p) <0,05 kabul edilmiştir. Çalışma öncesinde etik kurul izni ve gerekli kurumsal izinler alınmıştır.
Bulgular:Araştırmaya 137 (%89) kişi katılmıştır. Katılımcıların %51,1’i kadındır. Yüzde 66,4’ü beden kitle indeksine göre normal kiloludur, %59,1’i kendini normal kilolu olarak görmektedir. Yüzde 46,0’ının ailesinde fazla kilolu/obez birey bulunurken, %62,8‘inin arkadaşlarında fazla kilolu/obez birey bulunmaktadır. Öğrencilerin %32,1’i geçmişinde fazla kilolu/obez olduğu bir dönem olduğunu belirtmiştir. Kilofobi ölçek puanı ortalaması 2,1±0,4‘dir. Erkeklerde, beden kitle indeksine göre zayıf/normal kilolu olanlarda, kendini fazla kilolu/obez olarak tanımlayanlarda, ailesinde fazla kilolu birey olmayanlarda ve geçmişte fazla kilolu olduğu dönem olduğunu belirtenlerde kilofobi puanı daha yüksek saptanmış olmakla birlikte gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmamıştır. Algılanan gelir durumu iyi olanların düşük olanlara göre kilofobi düzeyi daha düşüktür (p=0,012). Kilofobi durumu ile yumuşak başlılık kişilik özelliği ile negatif yönde zayıf ilişki bulunmuş olup (r=-0,251, p=0,003); diğer kişilik özellikleri ile anlamlı ilişki görülmemiştir.
Sonuç ve Öneriler: Katılımcıların kilofobi düzeyi düşüktür. Tıp fakültesi öğrencilerinin kaliteli sağlık hizmetlerini sunma becerisini geliştirmek için obezite ile ilgili ders içeriklerinde kilofobi ve obez bireylere doğru yaklaşım konusuna da yer verilmesi önem taşımaktır.
Anahtar Kelimeler: obezite, önyargı, internler, tıp eğitimi