Giriş ve Amaç:

Zoonotik enfeksiyonlar, insan ve hayvan sağlığı açısından önem arz etmektedir. Globalleşme bu enfeksiyonların yayılımı da kolaylaşmaktadır. Bu nedenle sağlık alanında başta bilgi olmak üzere tüm tedbirlerin alınması gerekmektedir. Bu çalışmada Burdur ilinde birinci basamak sağlık çalışanları arasında Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA), Kuduz, Hantavirus ve Batı Nil Virüsü (WNV) hastalıklarıyla ilgili bilgi düzeyleri araştırıldı.

Gereç ve Yöntem:

Araştırmacılar tarafından hazırlanan anket etik kurul ve Müdürlük onayı sonrasında uygulandı Kesitsel olarak planlanan çalışmaya tüm aile hekimi (AH) ve aile sağlığı elemanları (ASE) dahil edildi. Anket, demografik bilgiler ve etken, klinik, laboratuvar, tedavi ve korunma ile ilgili sorular bulunmaktaydı.  Zoonotik enfeksiyonlar konusunda yıllık hizmet içi eğitim verilmesi nedeniyle yeterli bilgi düzeyi olarak 70 ve üstü puan belirlendi. Anket ile toplanan veriler SPSS 17.0 programıyla analiz edildi. Demografik veriler tanımlayıcı istatistik, kategorik değişkenlerin karşılaştırılmasında Ki-kare ve sürekli değişkenlerin karşılaştırılmasında Mann Whithney U testi kullanıldı. Normal dağılıma uygunluk Shapiro Wilk testi ile kontrol edildi. p < 0.05 istatistiksel anlamlı olarak kabul edildi.

Bulgular:

Araştırmaya birinci basamak sağlık personelinin %61.7’si (100/162) katıldı,  %43.8’i erkek ve %56.3’ü kadındı. Katılımcıların %59.2’si AH ve %40.8’i ASE olarak görev yapmaktaydı. Katılımcıların %46.9’u yaklaşık iki yıl önce hizmet içi eğitim aldığını beyan etti.

Katılımcıların KKKA, Kuduz ve kuduz riskli temas, Hantavirus ve WNV enfeksiyonları hakkındaki bilgi düzeyleri cinsiyet, yaş, meslek ve birimde çalışma süreleri, hizmet içi eğitime katılma ile görev yönünden analiz edildi.

Ankete katılanların %35’inin bilgi düzeyi yeterli olarak bulundu. Bilgi eksikliği sırasıyla, KKKA enfeksiyonunda klinik (%86), Kuduz enfeksiyonunda tanı (%76) ve Hantavirus enfeksiyonunda bulaş yolu (%62) olarak belirlendi.

Katılımcıların zoonotik puan ortanca değeri 67.6 (min. 23.3- maks. 93.2) ve genel zoonotik puan için AH’lerin bilgi düzeyi, ASE’lerden daha yüksek olduğu hesaplandı (p<0.001).

Bilgi düzeyleri KKKA enfeksiyonu (p=0.005), Hantavirus enfeksiyonu (p<0.001) ve WNV enfeksiyonu (p=0.003) için AH’lerde, ASE’lere göre yüksek ve anlamlı tespit edildi. Ayrıca, Hantavirus enfeksiyonuna ait bilgi düzeyi erkek (p=0.003) ve 40 yaş üstü (p=0.009) çalışanlarda yüksek bulundu. Katılımcıların %19.0’ı ve %16.0’ı WNV ve Hantavirus enfeksiyonlarıyla ilgili soruların hiçbirine doğru cevap veremediler. Zoonotik hastalıkların toplamda ortanca doğru cevap sayısı AH’lerinin 30 (min. 14 - maks. 40) ve ASE’larının 27 (min. 10 - maks. 36) olarak belirlendi. Katılımcıların ortanca doğru cevap sayısı 29 (min. 10 - 40) olarak bulundu.

Sonuç ve Öneriler:

Zoonotik enfeksiyonların yönetiminde sağlık personelinin güncel ve yeterli  bilgi düzeyine sahip olması önemlidir. Bu enfeksiyonlara yönelik verilen hizmet içi eğitim konularının sağlık personelinin görev durumuna göre belirlenmesinin eğitim kalitesini arttıracağı kanaatindeyiz.

Anahtar Kelimeler:

Birinci Basamak Sağlık Personeli; Virüs; Zoonotik Hastalıklar; Bilgi