Last modified: 2019-10-16
Abstract
Giriş: Trafik kazaları dünyada olduğu gibi Türkiye’de de neden olduğu ölüm ve yaralanmalar sebebiyle önemli bir halk sağlığı sorunu olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle trafik kazalarının sebep olduğu maddi ve manevi zararlar konusunda halkın farkındalık düzeyini artırmak, güvenli sürücülük ve ilk yardım konularında bireyleri bilinçlendirmek her geçen gün daha da önem kazanan bir konu olmaktadır. Hekimlerin toplumu bilinçlendirmedeki önemli sorumlulukları göz önüne alınarak, I., II. ve III. sınıf tıp fakültesi öğrencilerinin güvenli sürücülük ve temel ilkyardım bilgileri alanlarındaki bilgilerini ölçmek, bu bilgilerin bazı sosyodemografik özellikler açısından incelemek amacıyla bu çalışma planlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Araştırma tanımlayıcı tipte bir epidemiyolojik araştırmadır. Araştırma 2019 yılı nisan ayında yapılmıştır. Araştırma evreni, bir üniversite hastanesinde öğrenim gören Dönem I, II ve III öğrencileridir. Çalışmada, araştırmacılar tarafından oluşturulan 39 soruluk bir anket formu kullanılmıştır. Anketin ilk bölümünde bazı sosyodemografik özellikleri tanımlayan 19 soru, ikinci bölümünde literatürden ve sürücü kursu ders notlarından yararlanılarak hazırlanan trafik ve ilkyardım ile ilgili temel bilgi düzeyini sorgulayan 20 soru bulunmaktadır. Dönem I, II ve III. Sınıflarda toplam 889 öğrenciden 587’si çalışmaya katılmayı kabul ederek veri toplama formunu gözlem altında doldurmuştur. Anket formlarından 15’i veri temizliği sırasında çıkarılmıştır, kalan 572 kişi araştırmanın örneklem grubunu oluşturmuştur. Verilerin analizi IBM SPSS 24.0 istatistiksel paket programı kullanılmıştır. Analizlerde sayı ve yüzde dağılımları, ortalama ve standart sapmalar verilmiş; kategorik değişkenlerin arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesi için ki-kare testi, ortalamalar arasındaki farkın anlamlılığını saptamak için ANOVA testi ve t test kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırmaya Dönem I öğrencilerinden 217 kişi, Dönem II öğrencilerinden 231 kişi ve Dönem III öğrencilerinden 124 kişi katılmıştır. Katılımcıların %47,9’u erkek ve %51,4’ü kadındır. Dönem I öğrencilerinin %40’ının, Dönem II öğrencilerinin %61’inin, Dönem III öğrencilerinin %71’inin sürücü belgesine sahip olduğu (toplam %55,2) saptanmıştır. Dönem I, II, III öğrencilerinin dönemlerine göre güvenli trafik bilgi puanları; Dönem I’de ortalama 13,46±2,73, Dönem II’de 14,04±2,82 ve Dönem III’te 14,22±2,61 olmuştur. Dönem I ve III öğrencileri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark vardır (p=0,02). Öğrencilerinin sürücü belgesine sahip olmayanların güvenli trafik bilgi puanlarının ortalaması 14,7±2,34, belge sahibi olmayanlarda ise ortalama 12,7±2,90 puandır (p<0,001). Öğrencilerin güvenli trafik bilgi puanları için, ayda en az bir kez araç kullananlar ve daha seyrek kullananlar ile hiç kullanmayanlar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark vardır(p<0,001). Erkekler kadınlara göre daha yüksek puan almıştır ve bu fark istatistiksel olarak anlamlıdır (p=0,001).
Sonuç ve Öneriler: Sürücü belgesine sahip olanların güvenli sürücülük bilgi puanları , belgeye sahip olmayanlara göre daha yüksektir. Dönem arttıkça sürücü belgesine sahip olma durumu ile bağlantılı olarak bilgi puanları da artmıştır. Trafik güvenliği konusuyla ilgili bilgi durumunun artırılması için tıp fakültesi öğrencilerine yönelik seminer ve simülasyon programları düzenlenebilir.
Anahtar Sözcükler: Trafik, ilkyardım, tıp öğrencisi