Giriş ve Amaç: Hasta-hekim arasında kurulan doğru sosyal ilişkiler ve iyi iletişim, hasta memnuniyetini ve güven duygusunu artırmaktadır. Güven ve memnuniyet gibi duygular da hastalarda hekimlik değer algısı oluşturmaktadır. Bu çalışmada, hastaneye başvuran hasta ve hasta yakınlarının “hekimlik değer algılarının değerlendirilmesi hedeflenmiştir.

Gereç ve Yöntem: Ağustos 2019’da tıp fakültesine başvuran ve ayaktan muayene olmak isteyen hasta ve hasta yakınlarında yapılmış tanımlayıcı tipte bir araştırmadır. Örneklem seçilmemiş olup çalışmaya katılmayı kabul eden 399 kişiye anket uygulanmıştır. Araştırmanın verileri yüz yüze anket ile toplanmış olup, anket formuna katılımcıların isimleri yazılmamıştır. Çalışmaya katılmayı kabul eden bireylerden aydınlatılmış onam alınmıştır. Araştırmacılar tarafından hazırlanmış anket, sosyodemografik soruları ve Hekimlik Değer Algısı Ölçeğini içermektedir. Ölçek 2017 yılında Gökler ve arkadaşları tarafından geliştirilmiştir. 5 dereceli Likert tipi yanıtlanan toplam 18 önermeden oluşmaktadır. Tüm önermeler olumlu ifadelerdir. Katılımcıların ölçekten aldıkları puanın yükselmesi hekim değer algısının yüksekliğini göstermektedir. Veri analizinde tanımlayıcı istatistikler, student t testi ve varyans analizi- kullanılmıştır

Bulgular: Katılımcıların %51’i erkek, yaş ortalaması 41,46±14,87’dir. Bireylerin %67,7’si evli, %45,2’sinin düzenli işi bulunmaktadır ve %45,6’sının geliri giderine eşittir. Eğitim düzeyi açısından incelendiğinde %41,2’sinin öğrenim durum üniversite ve üzeridir. Genel sağlık durumunu bireylerin %37,2’si iyi olarak tanımlamıştır. Kronik hastalığı olmayanlar %56,8’idir. %54,9’u sağlık hizmeti almakta zorluk çekmediğini söylemiştir. %80,8’i hekiminin kendisini anladığını düşünmekte, %79,2’si hekimine merak ettiklerini rahatlıkla sorabilmektedir. %54,4’ü görüşme süresi yeterli bulmuyorken, %82.5’i sırasını sabırla beklediğini belirtmiştir. Hekimlerde görmeyi bekledikleri özelliklerden en çok seçilen cevap iyi açıklama yapabilmedir (%78.0).

%73.0’ı hekimlere verilen değerin yıllar içinde azaldığını belirtmiştir. Hekimlere verilen değerin azaldığını düşünenlerin %65.1’i bunun nedeninin toplumsal yapıda bozulma olduğunu ifade etmiştir. Medyada doktorlar hakkında olumsuz fikir oluşturacak durumun arttığını düşünenler %61.8’dir. Hekime yönelik şiddetin yıllar içinde arttığını düşünenler %84.5’tir.Hekime yönelik şiddetin nedeni olarak en çok işaretlenen cevap; hastanın sabırsız olması kendi durumunu öncelikli görmesidir (%75.2). Hekimlik Değer Algısı Ölçeğinden elde edilen toplam puan ortalaması 77,92+8,88’dir.

Evli katılımcıların bekarlara göre, genel sağlık durumu mükemmel, çok iyi, iyi olanların orta ve kötü olanlara göre ölçekten daha yüksek puan alarak hekimlere daha çok değer verdikleri istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0,05). Hekimler hastaya saygı duymalıdır, hekimler ilgili ve anlayışlı olmalıdır, hekimler sabırlı olmalıdır, hekimler sakin ve sempatik olmalıdır, hekimlere verilen değerin azalma sebebinin hekimlerin tutum ve davranışlarından kaynaklandığı önermelerine katılanlar katılmayanlara göre ölçekten daha yüksek puan almışlardır (p<0,05).

Sonuç: Hastaların hekimlere verdikleri puanlar ortalamanın üzerindedir. Hekimlerin mesleğini sorunsuz yerine getirmeleri için, sağlık sistemindeki problemlerin giderilmesi, toplumun hekimin görev ve sorumlulukları konusunda bilgi düzeylerinin artırılmasına yönelik düzenlemelerin yapılması yararlı olacaktır.

Anahtar kelimeler: Hekimlik değer algısı, hasta, hasta yakını, hekim