Giriş ve Amaç: Şiddet, son yıllarda birçok sektörde olduğu gibi sağlık kurumları ve hastanelerde de toplum huzurunu tehdit eden önemli bir halk sağlığı sorunu haline gelmiştir. Bu durum hastanelerde hizmet veren hekim, hemşire ve diğer sağlık personelinin yanı sıra hasta ve hasta yakınları için de ciddi bir sorun oluşturmaktadır. “Sağlık Sektöründe Mes­leksel Şiddet” (2002) raporuna göre tüm şiddet olaylarının %25’i sağlık sektöründe gerçekleşmektedir. Bu araştırmada 01.01.2018-25.09.2019 tarihleri arasında meydana gelmiş sağlıkta şiddet olaylarının; kişi, yer ve zaman özelliklerinin tanımlanması ve sağlıkta şiddete dikkat çekmek amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem: Çalışma tanımlayıcı türdedir.  Çalışmada kullanılan veri toplama formu 16 maddeden oluşmaktadır. Form içerisinde; şiddet görenin cinsiyeti, unvanı, çalıştığı kurum, şiddet gösterenin cinsiyeti, olayın nedeni ve sonucu sorgulanmıştır. Veri toplama formu, satış rakamları ve ziyaret sayısı en fazla olan,  internet üzerinden ulaşılabilen dört  gazetenin (Hürriyet, Sözcü, Sabah, Habertürk) ve iki haber sitesinin (Mynet, Drtus) arşivlerinden taranarak doldurulmuştur. Arama motoruna doktora şiddet, sağlık personeline şiddet, doktora darp, sağlık personeline darp, hemşireye darp ve şiddet terimleri yazılarak ulaşılan haberler değerlendirilmiştir. Verilerin özetlenmesinde sayı ve yüzdelikler kullanılmıştır. Araştırma tüm toplumun online olarak erişebileceği bir kaynaktan yapıldığı ve insanla direk temas olmadığından, etik izin alınmamıştır.

Bulgular: Bu araştırmada, anahtar arama kelimeleri ile saptanan 155 haberden 128’i sağlıkta şiddet olarak değerlendirildi ve çalışmaya dâhil edildi. Haber kaynaklarında verilen şiddet olaylarının %23.4’ünün (n=30) Marmara bölgesinde meydana geldiği görüldü. İllere göre bakıldığında ilk sıralarda İstanbul (%11.7, n=15) ve İzmir (%11.7, n=15) yer almaktaydı. Haberlerin %74.2’si nin (n=94) il merkezinde, %73.4’ünün  (n=94) kamu hastanelerinde gerçekleştiği belirlendi.  Olayların meydana geldiği bölümler incelendiğinde %29.7’sinin (n=38) acil serviste, %14.8’inin (n=19) aile sağlığı merkezinde, %8.6’sının (n=11) pediatri polikliniğinde gerçekleştiği kaydedildi.  Şiddet türü incelendiğinde %70.3’ü (n=90) fiziksel şiddet, %14.8’i (n= 19) sözel şiddet %10.9 ‘u (n=14) ağır yaralama olduğu görülmüştür. Bu tarihler arasındaki haberlerde 1 doktor ölümü yayınlanmıştır. Şiddet gören sağlık çalışanlarının %75.4’ü (n=89) erkek idi. Şiddet görenlerin  %70.3’sı (n=90) hekim, %11.7’si(n=15) hemşire idi. Taranan haberlerdeki şiddet vakalarının %89.8’si (n=115) erkek, %30.5’i (n=39) birden fazla kişi, %65.9’u (n=83) hasta yakını/yakınları tarafından gerçekleştiği izlendi. Olayların nedenleri incelendiğinde %18.8’inin (n=24) hasta/yakınlarının sıra beklemek istemediği için, % 16.8’i (n=21) ilaç/rapor istemeleri nedeniyle gerçekleşmiş olduğu kaydedildi. Olaylar sonucunda şiddet gösterenlerin  %40.3’ünün (n=50) gözaltına alındığı , %37.1’inin (n=46) serbest bırakıldığı belirlendi. Temmuz(%12.5, n=16), Ağustos(%12.5, n=16), Eylül(%10.9, n=14) aylarında şiddet vakalarında artış olduğu saptandı.

Sonuç ve Öneriler: Yapılan bu taramada sağlıkta şiddet için en riskli grubun erkek doktorlar olduğu, şiddetin hakaret ile kalmayıp fiziksel şiddete dönüştüğü, şiddet gösterenlerin en fazla erkek hasta yakınları olduğu, bu olayların en fazla yaz aylarında ve acil servislerde meydana geldiği görülmüştür. Şiddet gösterenlerin büyük çoğunluğunun ceza almadığı kaydedilmiştir. Sağlık çalışanının işini severek ve güvenle yapması hastaların kaliteli bir hizmet alması için şarttır. Bunu sağlamak için özellikle acil servislerde güvenlik tedbirleri arttırılmalı, şiddet gösterenlere caydırıcı cezalar verilmelidir.

Anahtar Kelimeler: Sağlıkta şiddet, doktor, sağlık personeli