Last modified: 2019-08-07
Abstract
Giriş ve Amaç: Bu çalışma ile tıp fakültesi öğrencilerinin kozmetik cerrahi kabulüne yöneliktutumunun değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Kesitsel tipteki araştırmanın evrenini 2018-2019 eğitim-öğretim yılında bir tıp fakültesinde 1. ve 6. sınıfta öğrenim gören 404 öğrenci oluşturmaktadır. Örneklem seçimine gidilmemiş olup evrenin tamamına ulaşılması hedeflenmiştir. Araştırmanın bağımlı değişkeni kozmetik cerrahi kabul puanıdır. Bağımsız değişkenler yaş, cinsiyet, sınıf, yaşadığı yer, ailenin öğrenim durumu, algılanan gelir düzeyi, beden kitle indeksi, geçmişte kozmetik cerrahi yaptırma durumu, gelecekte kozmetik cerrahi yaptırma isteği, çevresinde işlem yaptıran kişi tanıma durumu, benlik saygısı ve görünüme yönelik sosyokültürel tutumlarıdır. Veri toplama işlemi katılımcılara sosyodemografik özelliklerini sorgulayan 11 soru kozmetikcerrahi yaptırma durumu/isteği ile ilgili 6 soru, 15 sorudan oluşan KozmetikCerrahi Kabul Ölçeği(KCKÖ), 30 sorudan oluşan Görünüme Yönelik Sosyokültürel Tutumlar Ölçeği (GYSTÖ), 10 sorudan oluşan Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği (RBSÖ) olmak üzere 72 sorudan oluşan anket formuyla yapılmıştır. KCKÖ 7’li derecelendirme sistemine göre yanıtlanmakta olup en az 15 en fazla 105 puan alınmaktadır. Kesme noktası bulunmayan ölçekten yüksek puan alınması kozmetik cerrahiye karşı olumlu tutumu göstermektedir (Cronbach’s alpha=0,93). GYSTÖ5’li derecelendirme sistemine göre puanlanmakta olup, yüksek puanlar bireyin, beden imajı üzerinde sosyokültürel etkileri daha yüksek olarak algıladığını göstermektedir (Cronbach’s alpha=0,96).RBSÖ 4’lü derecelendirme sisteminde olup yüksek puan benlik saygısının yüksek olduğunu göstermektedir (Cronbach’s alpha=0,91). Verilerin değerlendirilmesinde SPSS 17 kullanılmış; tanımlayıcı analizlerde sayı, yüzde, ortalama, standart sapma, çeyrekler arası fark verilmiştir. Ölçümsel değişkenlerin gruplar arası karşılaştırılmasında t testi, Mann-Whitney U ve Kruskal Wallis testi kullanılmıştır.Sürekli değişkenler arası ilişkiler Spearman korelasyon analiziyle incelenmiş, kozmetik cerrahi kabul puanını etkileyen faktörlerin belirlenmesinde doğrusal regresyon analizi (backward) kullanılmıştır. İstatistiksel anlamlılık düzeyi (p) <0,05 kabul edilmiştir. Çalışma öncesinde etik kurul izni ve gerekli kurumsal izinler alınmıştır.
Bulgular: Araştırmaya 326 (%80) kişi katılmıştır. Yüzde 60,6’sı kadın, %59,5’i birinci sınıf öğrencisidir. Yüzde 2,5’i geçmişte kozmetikcerrahi işlem geçirdiğini, %40,7’si gelecekte işlem yaptırmayı düşündüğünü belirtmiştir. KCKÖ puan ortalaması 51,6±19,1’dir. KCKÖ ile RBSÖ arasında negatif yönde zayıf düzeyde ilişki (r: -0,147 p:<0,01); GYSTÖ arasında negatif yönde orta düzeyde ilişki ( r: -0,427 p:<0,01) bulunmuştur. Yapılan doğrusal regresyon analizine göre sosyal medyadaki moda/makyaj ile ilgili paylaşımları takip edenlerin (B:6,2 %95 GA:1,5-10,9 p=0,009) ve gelecekte kozmetikcerrahi işlem yaptırmayı isteyenlerin (B:18,2 %95 GA:14,2-22,2 p<0,001), kozmetikcerrahi kabulüne yönelik daha olumlu tutumda olduğu saptanmıştır.
Sonuç ve Öneriler: Katılımcıların kozmetikcerrahi kabulüne yönelik tutumları orta düzeydir. Literatürdekozmetikcerrahinin kabulüne ilişkin faktörler ile ilgili yapılan çalışma sayısı kısıtlı olup, farklı örneklemlerde ileri araştırmalara ihtiyaç duyulmaktadır.
Anahtar Kelimeler: kozmetik cerrahi, tıp fakültesi, öğrenci, tutum