Last modified: 2019-08-20
Abstract
Amaç: Bu çalışmada, bir üniversite hastanesinde görev yapan laboratuvar çalışanlarının güvenlik uygulamaları ile ilgili bilgi düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipte olan bu araştırma Nisan 2019’da yapılmıştır. Araştırmanın evrenini bir üniversite hastanelerinde çalışan 81 laboratuvar çalışanı oluşturmaktadır. Araştırmada örneklem hesabına gidilmeksizin evrenin tamamına ulaşılması amaçlanmıştır. Araştırmamızın bağımlı değişkeni laboratuvar çalışanlarının güvenlik uygulamalarına ilişkin bilgi düzeyidir. Bağımsız değişkenleri yaş, cinsiyet, medeni durum, öğrenim düzeyi, çalışılan birim, meslekteki toplam çalışma süresi, iş yerindeki çalışma süresi, iş kazasıyla karşılaşma özellikleridir. Bilgi düzeyini ölçmek için iş güvenliği ve güvenlik işaretleri ile ilgili 12 soru yöneltilmiştir. Bu soruların içeriği, iş yerindeki güvenlik işaretlerinin anlamı ve amacı, iş yerindeki uyarı işaretlerinin anlamı, güvenlik işaretlerinin anlamı, kişisel koruyucu donanım kullanımı ile ilgili güvenlik işaret rengi, emredici işaretleri, hastanede üretilen atıkların uygun biçimde toplanarak atılmasını sağlamak amacıyla kullanılan poşet rengi, hizmet içi eğitim alınması, alındıysa ne zaman aldığı, laboratuvarlarda el yıkama ile İlgili endikasyonları, laboratuvarda çalışan güveliği ile ilgili riskleri hakkındadır. Verilerin istatistiksel analizinde SPSS 17.0 paket programı kullanılmıştır. Tanımlayıcı analizlerde sayı, yüzde, ortanca, çeyrekler arası fark, ortalama, standart sapma verilmiştir. Çalışma öncesinde etik kurulu ve gerekli kurumsal izinler alınmıştır.
Bulgular: : Araştırmaya 53(%66) kişi katılmış olup; yaş ortalaması 37,3±6,9’tur.Yüzde 54,7’si kadın, %94,2’si yüksek okul / üniversite mezunudur. Katılımcıların % 28,3’ ü merkez laboratuvarda, %18,9’u kan bankasında, %11,3 mikrobiyoloji laboratuvarında çalışmaktadır. Meslekte çalışma süresi ortalama 13,1 ±7,5, iş yerinde çalışma süresi ortalama 8,5±6,8‘dür. Son bir yılda laboratuvarda karşılaşılan en sık sağlık riskleri idrar, kan vb vücut sıvılarıyla direk temas (%20,8), kimyasallar ile bulaş (%9,4), iğne batması(%7,5)’dır. Çalışanların %75,5’i sağlık ve güvenlik işaretleri ile ilgili hizmet içi eğitim aldığını ifade etmiştir. Katılımcıların %71,7 zorunluluk işaretini, %94,3‘ü yasak/tehlike işaretini ,%90,6‘sı acil kaçış/tehlike yok işaretini ve %77,4‘ı uyarı işaretlerinin renklerini doğru cevaplamıştır. Katılımcılar %96,2’si biyolojik tehlikeyi , %94,3‘ü radyoaktif tehlikeyi, %98,1‘i zehirli maddeyi, %92,5‘i koroziv madde ve %92,5’i oksitleyici madde uyarı işaretlerinin anlamlarını doğru bilmiştir. Yüzde 94,3‘ü evsel atık, %96,2‘si tıbbi atık, %90,6‘sı ambalaj atık poşet rengini doğru cevaplamıştır.
Sonuç ve Öneriler: Çalışmamız bir üniversite hastanesi laboratuvarlarında çalışan laboratuvar teknisyenlerinin güvenlik uygulamaları bilgi düzeylerinin istenilen düzeyde olmadığı sonucuna varılmıştır. Sağlık alanında meslek riskin en çok bulunduğu yer olan laboratuvarda çalışanların iş kazaları ve meslek hastalıkları; laboratuvar ortamının riskleri ve korunma yolları hakkında düzenli aralıklarla bilgilendirme ve eğitim programları düzenlenmesi önerilmektedir.
ANAHTAR KELİMELER: İş Sağlığı, Sağlık Çalışanları, Laboratuvar Personeli