GİRİŞ ve AMAÇ:

2017 yılında açılmaya başlayan Sağlıklı Hayat Merkezleri (SHM)’inde obezite ile mücadele edilmesi, fiziksel aktivitenin arttırılması ve sürdürülebilmesi için fizyoterapistler görevlendirilmiştir. Bu çalışmanın amacı bir SHM fizyoterapi polikliniğine başvuranların özelliklerini incelemektir.

GEREÇ ve YÖNTEM:

Araştırma tanımlayıcı tipte olup 01.02.2019-31.03.2019 tarihleri arasında Sağlıklı Hayat Merkezi Fizyoterapi polikliniğine başvuran 76 kişiden oluşmaktadır. Veriler 10 sorudan oluşan bir anket formunun katılımcılara yüz yüze görüşme yöntemi uygulanarak elde edilmiştir. Ankette 5 soru sosyodemografik özellikler ve özgeçmiş ile, 5 soru ise SHM ve fizyoterapi polikliniği ile ilgili görüşlerle ilgilidir.  Veriler SPSS programı ile değerlendirilmiş, istatistik testlerde Ki-kare, Mann Whitney U testleri kullanılmış ve p değeri 0,05 olarak kabul edilmiştir. Gerekli kurum izni ve kişilerin onamları alınmıştır.

BULGULAR:

Katılımcıların yaş ortalaması 50,2±10,3 (en küçük:21, en büyük:68)’tür ve %93,3’ü kadın, %63,1’i lise ve üzeri eğitim alan kişilerden oluşmaktadır. %78,1’i sigara içmediğini belirtmiştir. 51 (%68,9) kişinin ek hastalığı bulunmakta ve bunlar sırası ile kas iskelet sistemi hastalıkları (%33,8), kardiyovasküler hastalıklar  (%23,0), diyabet (%18,9), tiroid hastalıkları (%10,8) ve depresyon/parkinson gibi diğer hastalıklardan (%2,7) oluşmaktadır. “Sağlıklı hayat merkezindeki fizyoterapi polikliniğini kimden/nereden duydunuz?” sorusuna verilen cevaplar sırası ile komşu/akraba/arkadaş vb. (%45,9), aile hekimi (%18,9), sağlıklı hayat merkezindeki diyetisyen (%12,2), diğer sağlık kuruluşları (%10,8), sosyal medya (%6,8), diğer kişi ve kurumlar (belediye, tv, gazete vb) (%5,5) şeklindedir. Katılımcıların %95,7’si aldıkları fizyoterapi hizmetinden memnun kaldıklarını, %87,3’ü grup egzersizlerine de katılmak istediklerini belirtmişlerdir. Grup egzersizlerine katılmak istemediklerini belirten 9 kişi (%12,7) gerekçe olarak zaman sıkıntısı, sağlıklı hayat merkezinin eve uzak olması, kapalı alanda spor yapmak istememek gibi nedenler öne sürmüşlerdir. Katılımcıların %31,0’i 0-6 ay, %22,5’i 5 yıldan uzun, %19,7’si 2-5 yıldır, %18,3’ü 1-2 yıl, %8,5’i 6 ay-1 yıldır şikayetleri olduğunu ve fizyoterapi polikliniğine başvuru sebeplerinin sırası ile ağrı (%56,8), kilo verme (%35,1), kas zayıflığı (%14,9), idrar tutamama (%6,8), kabızlık (%5,4) olduğunu belirtilmişlerdir. Kilo vermek için başvuranların tamamı grup egzersizlerine katılırken, diğer nedenlerle başvuranlarda bu oran %82,2’dir (p:0,025).

SONUÇ ve ÖNERİLER: Çalışmamızdaki SHM örneğinde fizyoterapi polikliniğini daha çok kadınların tercih ettiği ve tercih edenlerin yarısından fazlasının ek hastalığı olduğu görülmektedir. Kurumun varlığından haberdar olmada, kişinin kendi çevresinin en önemli etken olduğu ortaya çıkmıştır. Ağrı ve kilo vermenin en çok başvuru sebebi olduğu ve kilo vermek isteyenlerin grup derslerini tercih ettikleri görülmektedir. Katılımcıların büyük çoğunluğunun hizmetten memnun olmaları ve grup egzersizlerine katılmak istemeleri SHM’lerin ve SHM’lerin bünyesindeki fizyoterapi polikliniklerinin desteklenmesi gerektiğini düşündürmektedir.

Anahtar Kelimeler: sağlıklı hayat merkezi, fizyoterapi, halk sağlığı