Amaç: Toplumda aşı ve bağışıklama hizmetlerinin öneminin anlaşılabilmesi için sağlık çalışanlarının ortak çabasına ihtiyaç duyulmaktadır. Son yıllarda aşı reddi oranlarının arttığı bilinmektedir. Şüphesiz ki, aşıyla önlenebilecek hastalıkların ve bu nedenle meydana gelebilecek salgınların önlenmesi bağışıklama hizmetlerinin kalitesi ile beraber toplumda ulaşılan yüksek bağışıklama oranlarına bağlıdır. Toplumda red sayılarının artmasıyla aşı reddi ile mücadele konusu önemli bir noktaya gelmiştir. Bu çalışmanı amacı; Erzurum il merkezinde görevli aile hekimlerinin aşı reddiyle ilgili bilgi ve tutumlarını değerlendirmektir.

Gereç ve Yöntem: Etik izni alınan ve tanımlayıcı  tipte planlanan araştırmanın evrenini  Erzurum il merkezinde görev yapan 144 aile hekimi oluşturmaktaydı. Örneklem hesabı yapılmadan il merkezinde görev yapan aile hekimlerinin tümüne ulaşılması hedeflendi. Çalışma, çeşitli nedenlerle katılmayı kabul etmeyen ya da ulaşılamayanlar nedeniyle 120 (%83) aile hekimi ile yürütüldü. Veri toplama aracı olarak, aile hekimlerinin aşı reddine karşı bilgi düzeyi ve tutumlarını belirlemek üzere literatür taraması sonucu oluşturulan anket formu kullanıldı. Anket, aile hekimlerine mesai saatleri içerisinde görev yaptıkları ASM’de gözlem altında uygulandı.

Bulgular: Aile hekimlerinin %45’i (n=54) kadın olup, yaş ortalamaları 37.3±8.4, meslekte ortalama çalışma süreleri ise 11.3±7.5 yıldı. Katılımcıların %70’i sorumlu oldukları nüfusta aşı reddi ile karşılaşmış ve 2019 yılı ilk 6 ayında hekim başına ortalama aşı reddi sayısı 1 idi. Aile hekimlerinin aşı reddi vakalarına yaklaşımlarına bakıldığında; %88.3’ü aşı reddi ile karşılaştığında aşıların yararları konusunda bilgilendirme ve ikna için çaba göstereceğini ifade etmiş,  %10’u ise aşı reddinin ebeveynlerin doğal hakkı olduğunu ve müdahale etmeyeceğini belirtmişti. Hekimlerin %65.8’i toplumda aşı reddinin dini, %70’i ise aşıların içinde bulunan katkı maddeleri nedeniyle olduğu görüşündeydi. Aile hekimlerinin %92.5’i ailelerin internet ve sosyal medya kaynaklı haberlerden etkilenerek aşı reddine karar verdiklerini belirtmişti. Hekimlerin %66.7’si tıp fakültesinde bağışıklama ve aşı reddi konusunda ders içeriklerinin artırılması gerektiğini düşünüyordu. Katılımcıların %66.7’si aşı reddinde bulunan sağlık çalışanlarının topluma olumsuz örnek olduğunu ve vakaların artmasında rol oynadığını düşünüyordu.

Sonuç ve Öneriler: Aşı reddi sayıları artmakta, toplum aşı reddinde bulunan sağlık çalışanları, internet ve sosyal medyadan olumsuz etkilenmektedir. Aşı reddini doğal hak olarak gören hekimler nedeniyle ikna edilebilecek aşı reddi fırsatları kaçırılmaktadır. Hekimlerin çoğunluğunun tıp fakültesinde bağışıklama konusunda ders içeriklerinin artırılmasını istemesi bu konuda bilgi eksikliği olduğunu düşündürmektedir. Aşı reddi vakalarının artışını önleyebilmek için politik kararlılıkla birlikte, birinci basamak sağlık çalışanları başta olmak üzere tüm sağlık personeline yönelik bilgilendirme ve ikna konusunda eğitimleri planlanmalıdır. Ayrıca, hekimlerin bağışıklama konusunda bilgi ve becerilerini artırmak amacıyla tıp fakültesi müfredatlarında düzenlemeler yapılmalıdır.

Anahtar Kelimeler: aşı reddi, aile hekimi, bilgi ve tutum, Erzurum