Giriş ve Amaç: Acil çağrı uyarı sistemleri, hastanelerde acil müdahale gerektiren olaylarda doğru ve net bir mesajla, hızlı müdahalede bulunulmasına imkân veren genel uyarı sistemleridir. Çalışmamızın amacı, Adana il merkezindeki il sağlık müdürlüğüne bağlı yataklı tedavi merkezlerinin en büyüklerinin 2013-2017 dönemi acil çağrı kayıtlarını ve sağlık personelinin acil çağrıyı kullanma durumlarını incelemek ve acil çağrı sistemlerinin gelecekteki organizasyonları için kaynak oluşturmaktır.

Gereç ve Yöntem: Araştırma verileri; Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Etik Kurulu’ndan alınan izin sonrası, 2018 yılı Temmuz-Aralık 2018’de toplanmıştır. Çalışma, Adana il merkezindeki; sağlık bakanlığına bağlı bir psikiyatri dal hastanesi, bir eğitim ve araştırma hastanesi, üç devlet hastanesi ile bir kamu üniversite hastanesini kapsamaktadır. Örneklem seçimi yapılmadan tüm evren üzerinde çalışılmıştır. Çalışmada, 2013-2017 dönemlerinin acil çağrı durumları (beyaz kod, mavi kod, pembe kod, kırmızı kod) incelenmiştir. Ayrıca isteğe bağlı olarak gündüz mesaisindeki sağlık çalışanlarından 541’ine (%10) yüz yüze görüşme ile anket uygulaması yapılmıştır. Anket sonuçlarına, istatistiksel olarak dağılım ve ki-kare testi uygulanmıştır. Çalışma, p<0.05’in anlamlı kabul edildiği tanımlayıcı bir araştırmadır.

Bulgular: Araştırmamıza katılan 541 sağlık personelinden %71,5’i kadındır. Yaş dağılımı; 37,0±12,6 (min:17, maks:62), ortanca yaş:37 olarak belirlenmiştir. Araştırmada, günlük çalışma süresi: 8,0±3,9 (min:6, maks:16) saat, haftalık çalışma süresi: 41,0±15,4 (min:30, maks:72) saat olarak tespit edilmiştir. Araştırmamıza katılan sağlık çalışanlarının %97,8’i çalıştıkları hastanede acil çağrı durumları ile ilgili düzenleme olduğunu fakat kayıt sistemlerinin yetersiz olduğunu belirtmişlerdir. Sağlık çalışanlarında acil çağrı uyarı sistemi tanımlarını bilenlerin; erkeklerde %84,4, kadınlarda %92,0 (p=0,009) olduğu, Hekim, Hemşire-Ebe, Sağlık Memuru-ATT- Teknisyen, Psikolog-Biyolog-Eczacı gruplarında diğer meslek gruplarına göre anlamlı olarak daha fazla olduğu saptanmıştır(p=0,0001). Sağlık çalışanlarından %50,4’ü fiziksel ya da sözel şiddete maruz kaldığını, %38,5’i şiddete maruz kaldığı halde bildirim yapmadığını belirtmiştir. Çalışanların %92.3’ü acil çağrı durumu sonrası sosyal desteğin ve şiddeti önleme açısından gerekli önlemlerin alınmadığını belirtmişlerdir.

Sonuç ve Öneriler: Çalışma yapılan hastanelerde; acil çağrı kayıtlarının düzenli tutulmadığı, acil çağrı mağduruna sağlanan maddi/manevi desteğin yetersiz olduğu, şiddeti önlemeye yönelik yeterli güvenlik önlemlerinin alınmadığı saptanmıştır. Acil çağrı sistemleri; hasta ve çalışan sağlığının korunması, sürdürülmesi ve güvenliğin sağlanması açısından çok önemlidir. Çağrı sistemleri ilgili eksiklikler tüm yönleriyle ele alınmalı ve sağlık alanında çalışan bütün tarafların katkıları ile gerekli düzenlemeler yapılmalıdır.

Anahtar Kelimeler: Acil çağrı, çağrı kodları, hastane, sağlık çalışanı, bildirim