Last modified: 2019-10-07
Abstract
Giriş ve amaç: Toplumların LGBT (lezbiyen, gey, biseksüel, transseksüel) bireylere olan tutum ve davranışlarının temelinde; karşı cinsiyetçilik, cinsel önyargı olarak da adlandırılan homofobinin yattığı düşünülmektedir. Türkiye’de de LGBT olarak adlandırılan bu incinebilir gruba yönelik tutumun dünyadaki diğer toplumlardan farklı olmadığını görmekteyiz. Araştırmamızda sağlık hizmetinde kilit rolü olacak hekim adaylarınınincinebilir gruplar içerisinde bulunan LGBT bireylere yönelik tutumlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı kesitsel nitelikteki araştırmamızın evrenini(n=223) 6.sınıf Türkçe tıp öğrencileri oluşturmaktadır. Örneklem hesabı yapılmadan evrenin tümüne ulaşılması hedeflendi. Ancak, çeşitli nedenlerle evrenin %70’ine (n=156) ulaşılmıştır. Çalışmanının verileri sosyodemografik özellikleri sorgulayan 18 soruluk anket formu ve Hudson Ricketts Homofobi Ölçeğinden oluşmaktaydı. Araştırmada, Ölçeğin Sakallı ve Uğurlu (2001) tarafından Türkçeye uyarlanmış 24 maddelik hali kullanıldı. Ölçek toplam puanları medyan değeri kesme noktası alınarak, katılımcılar düşük ve yüksek homofobi düzeyi olarak ikiye ayrıldı. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler ve ki kare testi kullanılmış olup p<0.05 anlamlı olarak kabul edildi Gerekli etik ve idari izinler alındı.
Bulgular: Araştırmaya katılanların yaş ortalaması 24±1.6, %58.3’ü kadın,%89.1’inin yaşadığı en uzun yer il, bölge bazında Doğu Anadolu (%55.2) idi. Katılımcıların %64.1’inin ekonomik durumu orta, anne ve babası üniversite ve üzeri eğitim almış olanlar ise sırasıyla %33.3 ve %58.3’tü. Öğrencilerin %98 i cinsel yönelimini heteroseksüel olduğunu, %95.5’ i LGBT terimini bildiğini ifade etti. LGBT bireylere karşı tutumlar açısından değerlendirildiğinde öğrencilerin %19.2 sinin olumlu, %51.9’ unun ne olumlu ne olumsuz, olduğu saptandı. Katılımcıların %52.6’sı LGBT bir birey tanıdığını ve tanıyanların %39’u bu bireylerin okuldan tanıdığını belirtti. Öğrencilerin %66’sı LGBT bir birey ile arkadaş olacağını ve %95.5’i bu bireylere sağlık hizmeti vermenin diğer bireylerden farklı olmadığını ifade etti.
Katılımcıların Hudson Ricketts homofobi ölçeği ortancası 97(30-138) olup, %54.5 i yüksek homofobik tutuma sahipti. Ailesinin ekonomik durumu iyi, anne ve babası çalışıyor olanlar, ve anne eğitiminin üniversite ve üzerinde olanlarda homofobik tutum puanı düşük ve istatistiksel olarak anlamlı idi(p<0.05). Ayrıca homofobi tutum puanı düşük olma yüzdesi kadın cinsiyet, en uzun yaşadığı yerin il ve ülkenin batısı kesminde (Ege ve Marmara bölgesi) yaşamış olanlarda yüksekti fakat istatistiksel olarak anlamsızdı.
LGBT bir birey için tutumu olumlu, daha önceden tanışıklığı olan, tanışıklık düzeyi yakın ve bu bireylerle arkadaş olabileceğini ifade edenlerin homofobi tutum puanı düşük ve istatistiksel olarak anlamlıydı. (p<0.05).
Sonuç ve Öneriler: İncinebilir grup olan LGBT bireylere sağlık hizmeti verirken ayrım yapmayacak bir katılımcı grubu olsa da hem bu bireylere kararsız tutum içinde olanların hem de öğrencilerin homofobik tutum puanın yüksek oranda olduğu görülmüştür. Bu nedenle LGBT bireyler konusunda farkındalığı artırıcı eğitimlerin planlanması gerekmektedir.
Anahtar kelimeler: LGBT, Eşcinsellik, homofobi, tıp fakültesi öğrencileri