Giriş ve Amaç: Bu çalışmanın amacı Ege Üniversitesi Atatürk Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu öğrencilerinin iç ortam hava kirliliği hakkındaki risk algılarının belirlenmesi ve ilişkili etmenlerin saptanmasıdır.

Gereç ve Yöntem: Araştıma kesitsel tasarımdadır. Veri toplama 2019 Haziranda gerçekleştirilmiştir. Araştırma evrenini Ege Üniversitesi Atatürk Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu’ndan 416 öğrenci oluşturmuş olup tamamına ulaşmak hedeflenmiştir. Katılımcıların seçilme kriterleri, Ege Üniversitesi Atatürk Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu öğrencisi olmak ve çalışmaya katılmayı kabul etmek; dışlanma kriterleri çalışmanın yapıldığı zamanda okulda bulunmamaktır. Eksik doldurulan anketler analiz dışı bırakılmıştır. Araştırmanın bağımlı değişkeni iç ortam hava kirliliği hakkındaki risk algısıdır. Bağımsız değişkenler; yaş, cinsiyet, bölüm, sınıf, barınma durumu, anne öğrenim durumu, babanın mesleği, harçlığın yetme durumu, göç durumu, kalabalık yaşam, sağlık algısı, kronik hastalık durumu, sigara kullanımı, cep telefon kullanımı, çevreyle ilgili bir eğitime katılma durumu, çevreyle ilgili bir kuruluşta yer alma durumudur. İç ortam hava kirliliği risk algısını ölçmek için literatüre göre hazırlanmış ölçek kullanılmıştır. Biyolojik kirleticiler hakkında 5, kimyasal kirleticiler hakkında 7, fiziksel kirleticiler hakkında 9 önermeye katılımcılar 10’lu likert üzerinden puan vermiş olup yanıtlar her faktör için ortalamalarla değerlendirilmiştir. Her kirletici için 1 puan=iç ortam havasını önemsiz derecede etkiler, 10 puan=son derece olumsuz etkiler anlamındadır. Her faktörün ortalaması 1-10 puan arasındadır; 7 puan ve altındakiler düşük risk algısı olarak değerlendirilmiştir. Puan arttıkça risk algısı artmaktadır. Ölçek için hazırlanan 21 maddenin Cronbach alpha katsayısı 0,88’dir ve ölçek güvenilir kabul edilmiştir. Geçerliliğin değerlendirilmesinde KMO değeri ve Barttlet küresellik testi; maddeler arasında faktör analizi yapmaya yeterli korelasyon olduğunu göstermiştir. Açıklayıcı faktör analiziyle yapılan değerlendirmeyle 5 madde çıkarılmış; ölçek toplamda biyolojik kirleticiler için 5, kimyasal kirleticiler için 4, fiziksel kirleticiler için 7 maddeden oluşan 3 faktöre dağılmıştır. Bağımsız değişkenler 18 maddelik bir anket formuyla ölçülmüştür. Bağımlı ve bağımsız değişkenler arasındaki ilişkinin ki-kare ve lojistik regresyon testleriyle incelenmiştir. Okuldan ve etik kuruldan araştırma izinleri alınmıştır.

Bulgular: Toplamda evrenin %88,4’üne ulaşılmış olup kapsayıcılık hiçbir bölüm için %80’in altına düşmemiştir. Düşük risk algısına sahip olma oranı biyolojik kirleticiler için %65,7, kimyasal kirleticiler için %86,4, fiziksel kirleticiler için %46,6’dır. Lojistik regresyon analizi sonucunda, biyolojik kirleticiler hakkında risk algısı erkek cinsiyette ve evde yaşayan kişi sayısı 5 kişi ve üzeri olanlarda; kimyasal risk algısı 20 yaş ve altı olanlarda, kronik hastalığı olmayanlarda; fiziksel risk algısı erkek cinsiyette düşük bulunmuştur.

Sonuç ve Öneriler: Katılımcıların düşük risk algısına sahip olma oranı özellikle kimyasal kirleticiler için oldukça yüksek bulunmuştur. Sağlık çalışanlarının iç ortam hava kirliliği hakkında bilgi düzeyini yükseltmek için çalışmalar yapılması önerilir.

Anahtar kelimeler: İç ortam hava kirliliği, kimyasal, biyolojik, fiziksel, risk algısı