Giriş ve Amaç: Testis kanseri günümüzde sıklığı giderek artan hastalıklardan biridir. Rutin Kendi Kendine Testis Muayenesi (KKTM), kişinin kendisi tarafından ayda en az bir kez ve düzenli olarak yapılırsa testisteki lezyonun ilk kez hasta tarafından farkına varılmasıyla kesin tedavi şansı vardır. Tanıda gecikmenin uzaması metastazların insidansı ile korelasyon göstermektedir. Bu bilgilere rağmen KKTM yapma sıklığı değişik ülkelerde yapılan çalışmalara göre düşüktür. Sağlık davranışlarının açıklanmasında en sık kullanılan kavram günümüzde Sağlık İnanç Modelidir. Bu modelde sağlık davranışlarının nedenlerine inmek amaçlanır. Bu araştırmanın amacı, yakın zamanda hekimliğe başlayacak olan tıp fakültesi son iki dönem öğrencilerinin KKTM ile ilgili bilgi, tutum ve davranış düzeylerinin tespit edilmesi ve bu konudaki inançlarının araştırılmasıdır.

Gereç ve Yöntem: Çalışma 01-10-2018/31-07-2019 tarihleri arasında yürütülmüş tanımlayıcı                      bir çalışmadır. Çalışmanın evrenini bir Tıp Fakültesi 5 ve 6. Sınıf öğrencileri (n:1000) oluşturmaktadır. Bu evrenden örnek belirlemek için OpenEpi programı kullanılmış, %95 güven aralığında, ±%5 hata ile, öğrencilerin kendi kendine testis muayenesini bilme durumunun % 50 olacağı varsayılarak, 278 öğrenci ile görüşülmesi hedeflenmiştir ve 278 öğrenci ile görüşülmüştür. Veriler SPSS 21.0 paket programa girilerek, tanımlayıcı istatistikler, frekans, % oran, ortalama, standart sapma ile değerlendirilmiştir. Bu çalışmada KKTM için 5 alt başlıktan oluşan (Duyarlılık, Önemseme-ciddiyet, KKTM Yararları, KKTM Engelleri, Öz etkililik) Champion’un Sağlık İnanç Modeli Ölçeği kullanılmıştır. Alt başlıklardan alınabilecek en yüksek puanlar sırasıyla 25, 35, 18, 24, 30 dur. Ölçeğin Türkçe versiyonu için geçerlilik güvenirlik çalışması Pınar G. Ve ark. tarafından yapılmıştır. Çalışma için bir üniversite hastanesi klinik araştırmalar etik kurulundan etik kurul izni alınmıştır.

Bulgular: Öğrencilerin %48,9u kadın, % 51,1i erkekti; öğrencilerin yaş ortalaması 23,5±2,8 idi. Öğrencilerin % 52,2si kendi kendine testis muayenesini duymuştu. Erkek öğrencilerin %15,5i kendi kendine testis muayenesi yaptığını bildirdi. Öğrencilerin % 13,3ü tıp eğitiminde bu konuda eğitim aldıklarını bildirdi. Öğrencilerin % 66,5 i erkek hastalarına kendi kendine testis muayenesi yapıp yapmadığını sorduğunu söyledi. Kliniklerde bu konunun uygulamalı olarak gösterildiğini söyleyenlerin oranı %2,9 idi. Champion’un Sağlık İnanç Modeli Ölçeği’nin Duyarlılık ortalaması 11,01±4,36, Önemseme-ciddiyet ortalaması 20,58±5,92, KKTM Yararları ortalaması 11,46±2,99, KKTM Engelleri ortalaması 10,14±4,04, Öz etkililik ortalaması 18,64±5,26 idi.

Sonuç ve öneriler: Sağlık İnanç Modeline göre öğrencilerin konuya duyarlılığı beklenen ortalama puanın altında, önemsemeleri üstünde, KKTM yararlarına inanma ortalamanın üstünde, KKTM engelleri ortalamanın altında, özetkililik puanları ortalamının üstünde idi. Tıp öğrencilerinin testis kanseri konusunda daha duyarlı olmaları ve hem kendilerinin KKTM yapmaları artırılmalı, hem de hastalarına bu muayeneyi önerme ve öğretme davranışları yükseltilmelidir.

Anahtar kelimeler: Testis kanseri, kendi kendine muayene, tıp, öğrenci