Giriş ve Amaç:

İntihar davranışı, kişinin ölümü ya da yaralanmasıyla sonuçlanabilecek davranışları kendini öldürme niyetiyle yapması ya da yapmayı düşünmesidir.

Bu araştırmada TÜİK veri tabanında yer alan veri kullanılarak 2002-2017 yılları arasında yaşanan tamamlanmış intihar olguları incelenmiş, kadın ve erkeklerde yaşa göre standardize edilmiş intihar hızlarının yıllar içindeki değişimi ve bazı faktörler ile ilişkisini ortaya koymak amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem:

Çalışma tanımlayıcı tiptedir. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) veri tabanında 2002-2017 yılları arasında tamamlanmış intihar olguları nedenleri, cinsiyet dağılımı, yaş grupları ve ikamet yerleri verisi, yaş gruplarına ait nüfus verisi toparlanmış ve analiz edilmiştir. Yıllar içindeki değişimi görmek için cinsiyete ve yaşa göre standardize edilmiş intihar hızları ve ayrıca tamamlanmış intiharlarda erkek /kadın oranı hesaplanmıştır. Veri sunumunda Tanımlayıcı istatistik kullanılmış, kadın ve erkek intihar hızlarının yıllar içindeki değişiminin karşılaştırılmasında korelasyon analizi kullanılmıştır. Veri SPSS kullanılarak analiz edilmiştir.

Bulgular:

2002-2019 yılları arasında 46578 tamamlanmış intihar olgusu gerçekleşmiştir. Bu olguların  % 69.2’si erkek,% 49,45’i evli, %27.18’i köyde ikamet etmektedir. Kadınlarda tamamlanmış intihar olgularının %42,8’inin, erkeklerde ise %43,3’ünün intihar etme nedeni bilinmemektedir. Bilinen nedenler arasında hem kadınlarda (%25.00,) ve hem de erkeklerde (%20,05) en sık intihar nedeni hastalıktır.

Erkeklerde intihar nedeni olarak ticari başarısızlık oranı kadınlardaki orandan 10 kat, geçim zorluğu nedenli intihar oranı ise yaklaşık 5 kat daha fazladır.

Asarak intihar şekli, her iki cinsiyette de en sık intihar şeklidir ( K: %46.1, E: %48.9 ).

Kadın ve erkeklerde yaşa göre standardize edilmiş intihar hızlarının yıllar içindeki değişimi arasında bir ilişki saptanmamıştır (p=0,54 r= -0,20). Yaş gruplarına ve cinsiyete özel intihar hızlarının yıllara göre değişimi incelenmiştir. Sadece 25-29 yaş grubu kadın ve erkeklerde hesaplanan yaşa ve cinsiyete özel intihar hızları arasında negatif korelasyon saptanmıştır (p=0,04, r=-0,625). Kadın ve erkeklerde yaşa göre standardize edilmiş intihar hızlarının oranı yıllar içinde artmaktadır. 2007 yılında bu oran 2,07 iken, 2017 yılında 3,40 olmuştur. İntihar hızları en yüksek erkeklerde 75 yaş üstü grupta, kadınlarda ise 15-19 yaş grubunda gözlemlenmektedir.

Sonuç ve Öneriler

Günümüzde intihar davranışı önemli bir halk sağlığı sorunudur. Bu yazıda ortaya konan önemli bir bulgu da ülkemizde tamamlanmış intihar olgularının yaklaşık yarısının nedeninin bilinmemesidir. Oysa yapılan çalışmalar tamamlanmış intihar olgularının yaklaşık %90’ında psikiyatrik bir hastalık olduğunu ortaya koymaktadır. Bu yazıda yer alan olgularda mevcut hastalıklar tanı almamış ve ilk bulgu intihar olmuş olabilir. Erken tanıya yönelik toplum ruh sağlığı taramaları birinci basamak sağlık hizmetlerinde de sunulmalıdır.