Giriş ve Amaç: Adolesanların kendi bedenleri ile ilgili “objektif olmayan” kimi algıları; objektif ölçümlere dayalı Beden Kitle İndeksi (BKİ) değerlendirmesi ile uyumlu olmayabilir. Dolayısıyla algı ve ölçüm değerlendirmelerinin uyumunun ortaya konulması oluşabilecek sağlık sorunlarının önlenmesi açısından da önemlidir. Bu çalışmada; 3-20 Eylül 2019 döneminde bir üniversite hastanesinin Ergen Sağlığı Polikliniği’ne başvuran adolesanların beslenme alışkanlıkları, beyan ettikleri vücut ağırlığı ve boy uzunluğu değerlerine göre hesaplanan BKİ persentil değerleri ile ölçüme dayalı BKİ persentil değerleri karşılaştırılarak duyarlılık, seçicilik ve tutarlılık ölçütlerinin saptanması amacıyla sürdürülen araştırmanın ön bulguları sunulmuştur.

Gereç ve Yöntem: Araştırma; metodolojik tipte bir çalışmadır. Herhangi bir örneklem seçilmemiş ve araştırmaya katılmayı kabul eden ve kendilerinden ve ailelerinden onam alınan adolesanlar araştırmaya katılmışlardır. Kliniğe beslenme ve yeme bozukluğu nedeniyle başvuran ve/veya DSM V sınıflandırılmasına göre “Beslenme ve Yeme Bozuklukları” alt grubunda yer alan bozuklukların teşhis edildiği kişiler araştırma kapsamı dışında bırakılmıştır. Araştırmanın verileri hazırlanan birveri toplama formu aracılığı ile yüz yüze görüşme yapılarak toplanmıştır. Analizler için SPSS programı kullanılmıştır. İstatistiksel anlamlılık sınırı alfa=0,05 olarak kabul edilmiştir. Çalışma için Üniversite Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalar Etik Kurulu’ndan onay alınmıştır. Ön bulguların elde edildiği bu çalışmada 64 kişiye ulaşılmış, 10 kişi katılımı kabul etmemiştir (n=54).

Bulgular: Yaş ortalaması 14,32±1,74 olan 54 ergenin %48,1’i erkek ve %51,9’u kız öğrencidir. Kliniğe başvuru nedeni beslenme ile ilişkili olanlarkatılımcıların %6,9’udur. Katılımcıların %44,4’ü beslenme alışkanlıklarının çok sağlıklı/sağlıklı olduğunu belirtmiştir. Katılımcılardan her gün ana öğün tüketenlerin sıklığı sırasıyla kahvaltı %70,4, öğle yemeği %79,6 ve akşam yemeği %85,2’dir. Her gün tüketilen beslenme ürünleri en sık sırasıyla ekmek %70,4, süt-yoğurt %61,1 ve peynir %57,4 olup şeker ve taze meyve sebze tüketim yüzdesi eşittir (%48,1). Katılımcıların %79,6’sı boy uzunluğunu, %83,3’ü vücut ağırlığını bilmektedir. Metodolojik değerlendirme kapsamında beyan edilen ve ölçüm yapılan vücut ağırlığı, boy uzunluğu ile persentil BKİ hesaplamaları karşılaştırmaları yapılmıştır. Beyan edilen vücut ağırlığı ortalaması 59,79±16,38 kg iken ölçüme göre hesaplanan ortalama 61,28±16,33 kg’dır. Beyan edilen boy uzunluğu ortalaması 164,73±8,90 cm iken ölçümle elde edilen boy uzunluğu ortalaması 162,39±8,20 cm’dir. Beyan edilen ve ölçüm yapılarak hesaplanan BKİ persentil değerlendirmeleri karşılaştırılmıştır. Hesaplamalar sonucunda duyarlılık %70,58, seçicilik %100, tutarlılık ise %86,84 olarak bulunmuştur.

Sonuç ve Öneriler: Beyan ve ölçüm arasındaki uyumun “tam” olmasına katkı sağlayacak çalışmalar adolesanların sağlıklı beslenme konusundaki davranışlarını olumlu zeminde geliştirebilecektir. Ön çalışma niteliğindeki bu araştırmanın ilerleyen aşamalarında elde edilecek verilerin bu konuda değerlendirmeler yapılmasına katkı sunması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler: Adolesan, Beslenme, Beden algısı, BKİ, Metodolojik çalışma