GİRİŞ ve AMAÇ

Ganglion kisti eklem kapsülünden fıtıklaşma gösteren içi eklem sıvısı dolu bir kist olup el ve el bileği çevresinde bulunan en yaygın tümördür. Ganglion kistleri en sık 20-40 yaşlarında ortaya çıkar. Günlük hayatta elini sık kullanan meslek gruplarında daha sık rastlanmaktadır. El bileği zorlandığı zaman ganglion kistinin içeriğindeki sıvı artar kist büyür, istirahat ile sıvı azalır kist küçülür. Ganglion kistinin neden oluştuğu tam olarak bilinmemekte olup farklı teoriler mevcuttur. Kapsüler yırtık teorisine göre eklem kapsülünde oluşan hasar sonrası periartiküler alana eklem sıvısı kaçağı olmaktadır.

Masabaşı çalışanlar, sık klavye kullananlar, örgü örenler/ev hanımları, osteartritli bireyler, ganglion kisti için risk altındadır. Doğumhane çalışanları da doğuma hazırlıkta ve doğum olayında tüm aşamalarda el bileğini ciddi miktarda zorlayan manevralar yapmaktadırlar. Çalışma, olası ganglion kisti-meslek ilişkisine değinmeyi amaçlamıştır.

GEREÇ ve YÖNTEM

Çalışmamız; Yozgat Şehir Hastanesinde 2018 yılı periyodik sağlık muayenesinde doğumhane servisinde çalışan ve ganglion kisti özgeçmişi olan üç personelin bilgilerinden derlenmiştir.

BULGULAR

Hastanede yapılan 2018 yılı periyodik sağlık muayenesinde doğumhanede (LDRP) çalışan üç ebe özgeçmişinde ganglion kisti teşhisi olduğunu belirtmiştir. Daha önce hastanede muayene olan çalışanların kayıtlarında teşhisler doğrulanmıştır (M67.40). Olguların özelliklerini içeren Tablo 1 aşağıda görülmektedir. Diğer birim çalışanlarının hiçbirinde bu teşhis görülmemiştir.

Tablo 1. Olguların sağlık ve sosyo-demografik özellikleri

OLGU 1

OLGU 2

OLGU 3

Yaş

36

39

40

Cinsiyet

Kadın

Kadın

Kadın

Meslekte Geçen Süre

11 yıl

7 yıl

16 yıl

Unvan

Ebe

Ebe

Ebe

Kistin olduğu el

sağ

sağ

sol

Ameliyat öyküsü

Evet

Evet

Hayır

Ağrı

Evet

Evet

Evet

Çalışanlarla ve idareyle iletişime geçilmiş ve mesleki maruziyetin olası etkileri ve hastalığın çalışma performansı üzerine etkileri anlatılmıştır.

TARTIŞMA

Ganglion kistinin mekanizması tam olarak aydınlatılmamış olsa da özellikle el ve el bileğini sıklıkla kullanan meslek gruplarında sık görüldüğü bilinmektedir. Doğumhane çalışanlarında el bilek ağrısı, bel ağrısı ile birlikte görülen en sık iki yakınmadan biridir. Bel ağrısını bel kaslarının zayıflığı ve egzersiz/spor eksikliği ile ilintilendirmek mümkün iken el bilek ağrısının mesleki maruziyetten etkilendiği söylenebilir.

Diğer taraftan ganglion kistini doğumhane çalışanları/ebeler için meslek hastalığı olarak değerlendirmek zordur. Çünkü mesleki maruziyeti olmayan bireylerde de ganglion kistine sık olarak rastlanılması, etyopatogenezin aydınlatılmamış olması ve neden-sonuç ilişkisinin net olarak ortaya konmamış olması ganglion kistinin meslek hastalığı olarak kabul görmesinin önünde engeldir.

SONUÇ-ÖNERİLER

Doğumhane çalışanlarında insan vücudu ile uğraşmanın sonucunda ergonomik riskler nedeniyle ganglion kisti ortaya çıkması veya rahatsızlığın şiddetlenmesi olasıdır. Ganglion kisti doğumhane çalışanları için işle ilgili hastalık olarak sınıflandırılabilir. Ayrıca hastalığın ortaya çıkması durumunda meslek hastalığı/işle ilgili hastalık ayrımına takılmaksızın tedavi, rehabilitasyon ve/veya gerekiyorsa iş değişikliği sağlanmalıdır.

ANAHTAR KELİMELER

Ganglion kisti, ebe, doğumhane, işle ilgili hastalık