0-24 aylık bebeği olan annelerin emzirmeye ilişkin davranışlarının saptanması

Giriş ve Amaç

Anne sütü bebeğin fizyolojik ve psikososyal ihtiyaçlarını tek başına mükemmel bir şekilde karşılar. Bebeğin ilk altı ay tek başına anne sütü ile beslenmesi, sonrasında ek besinlerle birlikte anne sütünün iki yaşın sonuna kadar sürdürülmesi önemlidir. Bu çalışmayla 0-24 aylık bebeği olan annelerin emzirmeye ilişkin davranışlarının saptanması amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem

Çalışma tanımlayıcı tipte tasarlanmış olup yerel etik kurul izni alınmıştır. Literatür taranarak hazırlanan, açık ve kapalı uçlu olarak sorulmuş 38 sorudan oluşan veri toplama formu kullanılmıştır. Veri toplama formu, ön denemesi yapıldıktan sonra, yüz yüze görüşme yöntemiyle 01 Eylül-15 Ekim 2016 tarihleri arasında Konya iline bağlı bir ilçedeki 5 Aile Sağlığı Merkezi’ne başvuran ve araştırmaya katılmayı kabul eden 0-24 aylık bebeği olan 140 anneye uygulanmıştır. Çalışmanın verileri SPSS 16 paket programı ile analiz edilip tanımlayıcı istatistiklerden sayı ve yüzdelik, ortalama, standart sapma, ortanca ve minimum-maximum değerleri kullanılmıştır.

Bulgular

Katılımcıların yaş ortalaması 29,08 ± 5,36 olup  %97,9’u evli, %59,3’ü lise ve üstü eğitime sahip ve %72,9’u ev hanımıydı. Annelerin %82,9’u çekirdek aileye sahipti ve %29,1’inin aylık toplam geliri 1500 tl ve altıydı. Çocuk sayısı ortancası 2 (1-7), son çocuklarının doğum kiloları ortalaması 3186±506 gramdı. Doğum şekli %58,6 oranında sezaryendi. Katılımcıların  %90’ı doğum öncesi ve sonrası dönemde emzirme, anne sütü, bebek beslenmesi hakkında bilgi aldığını, %69,8’i bu bilgiyi sağlık personelinden edindiğini ifade etti. İlk emzirme zamanı ortancası doğumdan sonra 1 saat (0-72), bebeklerini emzirme sıklığı ortancası 2 saatte bir (0,5-4) şeklindeydi. Annelerin %86,3’ü bebeklerini ilk olarak anne sütüyle beslediğini, %55,7’si bebeklerine emzik, %57,9’u emzirme öncesi ve sonrası herhangi bir katı-sıvı madde, %68,3’ü ilk 6 ay içinde ek besin vermediğini söyledi. Annelerin  %82,1’i emzirirken kendi beslenmesine dikkat ettiğini, %85,7’si bebeğini oturarak emzirdiğini, %84,3’ü emzirme öncesi ve sonrasında meme temizliğine dikkat ettiğini, %78,4’ü emzirmeden önce ellerini yıkadığını, %60,2’si emzirmeye en son emzirmediği memeyle başladığını belirtti. Toplam emzirme süre ortalaması 21,7±6,5 aydı. Annelerin %71,2’si ek besine çorba/yemek suyuyla başladığını, %62,5’i ek besini kaşıkla verdiğini belirtti.

Sonuç ve Öneriler

Yapılan çalışmada annelerin büyük çoğunluğu doğum öncesi ve sonrası dönemde emzirme, anne sütü, bebek beslenmesi hakkında bilgi almıştı ve bu bilginin üçte ikisini sağlık çalışanlarından alınan bilgiler oluşturmuştu. Annelerin çoğunluğu bebek doğduğunda ilk besin olarak anne sütü vermişti ve emzirme tekniği, emzirirken temizliğe dikkat konusunda, toplam emzirme süresi ve ek gıdaya başlama zamanı hakkında doğru şekilde davranmıştı.

Anahtar Sözcükler: Emzirme, Anne Sütü, Bebek Beslenmesi