Giriş ve Amaç: “Aile İzlem Çalışması”, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Topluma Dayalı Tıp Grubu Dönem 3 Etkinlikleri kapsamında Halk Sağlığı Anabilim Dalı’nda 2004-2005 eğitim öğretim yılından beri aralıksız yürütülmekte olup bu çalışmayı uygulayan ilk tıp fakültesidir. Bu uygulamada, öğrencilerin aileleri ev ortamında ve çevresiyle bir bütün olarak tanıması, sağlık davranışlarını gözlemesi; demografik, sosyal, ekonomik ve sağlıkla ilgili değişiklikleri izlemesi; iletişim kurma becerilerini geliştirmesi ve aileden yola çıkarak toplumu ve sağlık hizmetlerini tanıması amaçlanmış olup öğretim üyelerinin danışmanlığında öğrenciler bir yıl boyunca ayda 2 kez ziyaret yaparak bir aileyi izlemektedir.

Bu çalışmada, Dönem 3 öğrencilerinin “Aile İzlem Çalışması”na dair görüşlerinin değerlendirilmesi ve elde edilen bulgular ışığında eğitim programının gelişimine katkı sağlamak amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem: Çalışma tanımlayıcı tipte olup evrenini Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi 2018-2019 eğitim öğretim yılı Dönem 3 öğrencileri oluşturmaktadır. Örneklem seçimi yapılmamış, “Aile İzlem Çalışması”na katılan 414 öğrenciden geri bildirim formu dolduran 245 öğrenci çalışmaya dahil edilmiştir (%59). Veri toplama formu isimsiz olarak toplanmış olup 5 ana başlıkta 36 ifade, genel memnuniyet puanı (100 üzerinden) ve 1 açık uçlu soru olmak üzere 38 sorudan oluşmaktadır. Ana başlıklar “Alan çalışması tanıtım sunumu”, “Alan sorumlusu danışman öğretim üyeleri ile çalışma”, “Aile ile çalışma”, “Değerlendirme” ve “Genel olarak kazanımlar” başlıklarını kapsamaktadır. Bu başlıklar altındaki toplam 36 soru 5’li Likert tipinde olup 4-5 puan olumlu, 1-3 puan geliştirilmesi gereken şeklinde değerlendirilmiştir. Açık uçlu soru bölümüyle de öğrencilerin “Aile İzlem Çalışması” hakkındaki görüş ve önerileri alınmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde SPSS 15.0 paket programı kullanılmıştır. Tanımlayıcı istatistikler ortalama, standart sapma ve yüzde olarak hesaplanmıştır.

Bulgular: Tüm sorulara verilen puanların ortalaması 4,17±0,96’dır. Genel memnuniyet puanı ortalaması 78,4±16,2’dir. Öğrenciler tüm soruların %78,35’ine 4-5 puan vermiştir. “Alan çalışması tanıtım sunumu” ile ilgili sorulara öğrencilerin %82,7’si; “Danışman öğretim üyeleriyle çalışma” başlığındaki sorulara %80,0’i; “Aile ile çalışma” yöntemi ile ilgili sorulara %75,5’i ve “Genel olarak kazanımlar” başlığındaki sorulara %77,6’sı olumlu puan vermiştir. “Değerlendirme” başlığındaki sorulara ise uygulamanın genel not ortalamasına katkısının düşük olduğu yönündeki görüşlere bağlı olarak %58,8 olumlu puan verilmiştir. En yüksek puanlar öğrenci temsilcisi belirlenmesi, öğrenim hedeflerinin tanıtımı, işleyişin detaylı aktarımı, aileyi sağlık açısından gözlemleme ve yeni bilgiler edinme gibi konularda alınmıştır.

Açık uçlu soruya 163 öğrenci yanıt vermiş olup bu öğrencilerin %28,8’i çalışmanın genel olarak yararlı olduğunu; %16,6’sı hekimlik becerilerini geliştirdiğini; %12,3’ü iletişim becerilerini geliştirdiğini ve %6,7’si koruyucu hekimliğin önemini kavramada yardımcı olduğunu belirtmiştir. Aynı zamanda %20,8’i ders programının yoğunluğunu ve %17,1’i çalışmanın not ortalamasına katkısının düşüklüğünü bildirmiştir.

Sonuç ve Öneriler: Öğrencilerin “Aile İzlem Çalışması”ndan genel olarak memnun olduğu görülmektedir. Aileyi sağlık açısından gözlemleme, yeni bilgiler edinme ve diğer kazanımlar açısından olumlu geri bildirimler verilmiştir. Geliştirilmesi gereken, yıl boyu süren bu çalışmanın genel not ortalamasına katkısının artırılması ve program içerisinde çalışmaya yeterli zaman ayrılması konuları tıp fakültesi dekanlığıyla iş birliği içerisinde çözümlenmiştir. “Aile İzlem Çalışması”nın topluma dayalı tıp yaklaşımı açısından önemi ve kazanımları göz önünde bulundurularak tıp fakültesi müfredatlarında yer alması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler: topluma dayalı tıp eğitimi, öğrenci geri bildirimi, aile izlem çalışması.