Giriş Ve Amaç

Sağlık okuryazarlığı, kişinin sağlıkla ilgili etkin ve uygun kararları verebilmesi için sağlık bilgilerini okuma, anlama ve kullanma kabiliyetidir. Geleneksel medya araçlarından televizyon, gazete, radyo gibi araçlar dışında son yıllarda bilgi edinme aracı olarak interaktif web ortamları da medya okuryazarlığı açısından önemli hale gelmiştir. Bu çalışmada; üniversite öğrencilerinde e-sağlık okur yazarlık düzeyinin belirlenmesi amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem

Tanımlayıcı tipteki araştırma, Bozok Üniversitesi Eğitim Fakültesinde 2019 yılında yapılmıştır. Araştırmada örneklem hesabına gidilmeyip, fakültenin son sınıflarında eğitim görmekte olan 400 öğrenci ile yapılması planlanmıştır. Araştırma sonunda 310 öğrenciye ulaşılmıştır. Veri toplama aracı olarak;

1-Sosyo-demografik anket formu,

2-E-sağlık Okuryazarlığı Ölçeği kullanılmıştır.

Araştırma için Erciyes Üniversitesi Klinik Araştırmalar Etik Kurulu’ndan etik onay ve Yozgat Bozok Üniversitesi’nden kurum izni alındı, iletişim engeli bulunmayan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 310  kişiyle yüz yüze görüşüldü.

E-sağlık Okuryazarlığı Ölçeği 8 maddeli  5’li likert tipi ölçektir. Ölçekten alınabilecek en düşük puan 8 en yüksek puan ise 40 ‘tır. E-sağlık Okuryazarlığı Ölçeği’nden elde edilen veriler ölçeğin yönergesine göre puanlanmıştır. Ölçekten alınan yüksek puan e-sağlık okuryazarlığının yüksek olduğunu göstermektedir. Verilerin istatistiksel analizinde, sayı ve yüzdelik dilimler, ortalama ve min-max değerleri kullanıldı.

Bulgular

Araştırma grubunun yaş ortalaması 21.0±0.1 olup, %69.1’i kadındı. %87.4’ünün sosyal güvencesi vardı, %70.6’sı yurtta yaşamakta idi. Öğrencilerin  %82.8’i çekirdek aileye sahipti ve gelir durumunu orta düzeyde olduğunu ifade edenlerin oranı %68.7 idi.

Katılımcıların %14.2’si kendisinde bir hastalık olduğunu, %4.8’i genel sağlık durumunun kötü olduğunu ifade etti. Öğrencilerin %56.2’si sağlıkla ilgili bilgileri, %69.7’si verilen tıbbi tavsiye veya önerilere uyumla ilgili sorun yaşadığında bu konuda desteği hekimden aldığını, %57.7’si aydınlatılmış onam formlarını anlayabildiğini, %57.4’ü hem sağlıkla ilgili kararlarda internetin faydalı olduğunu hem de internette sağlık kaynaklarına ulaşabilmenin önemli olduğunu ifade etti.

Öğrencilerin,  E-Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği ‘nden aldığı   toplam puan ortalaması 28.4±0.3 idi. Ölçekten 8-20 puan arasında alanların oranı %10.3 iken, 20 ‘nin  üzerinde puan alanların oranı ise %89.7 idi.

Çalışmanın sınırlılıkları: Çalışmanın bir üniversitede yapılmış olması nedeniyle, elde edilen sonuçları tüm öğrencilere genellemek mümkün değildir.

Sonuç ve Öneriler

Araştırmamızda öğrencilerin interneti sağlık alanında kullanımının orta düzeyin üzerinde olduğu;  öğrencilerin sağlıkla ilgili bilgiler ile verilen tıbbi tavsiye veya önerilere uyumla ilgili sorun yaşadığında, bu konularda desteği çoğunlukla hekimden aldığı, bunun yanı sıra sağlıkla ilgili kararlarda ve sağlık konuları ile ilgili kaynaklara ulaşabilmede web araçlarını faydalı ve önemli buldukları sonucuna ulaşılmıştır.

İnternet araçlarını yoğun bir biçimde kullanan öğrencilerin, internette sağlıkla ilgili doğru ve güvenilir kaynaklara ulaşım ve kullanım konularında bilgilendirilmesi önerilir.

Anahtar Kelimeler: E-sağlık okuryazarlığı, İnternet, Sosyal Medya Araçları, Üniversite Öğrencileri.