Giriş Ve Amaç

Dünyada her yıl 4 milyon bebeğin ilk ayda, 7 milyon bebeğin bir yaşını dolduramadan öldüğü tahmin edilmektedir(1,2). Dünyada ve ülkemizde son yüzyıl içinde bebek ölümlerinin giderek daha fazla önlendiği bilinmektedir (3). Ölü doğumların,  etyolojisinde yer alan nedenlerin tespiti de artmakla beraber intrauterin ölümlerin bir kısmında ölüm nedeni olabilecek faktörlerin saptanması her zaman mümkün olamamaktadır (3). Bütün ölü doğumların içerisindeki sebebi belirlenemeyen ölü doğum oranı literatürde % 12 ile % 50 arasında değişmektedir (4-6). Çalışmamızda, Yozgat İl Sağlık Müdürlüğü kayıtlarından elde edilen bebek ölümleri ve ölü doğumlara ilişkin verilerin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

Gereç Ve Yöntem

Çalışmada Yozgat ilçe ve kırsalı ile beraber tüm ilde, 2014- 2018 yılları arasında Yozgat İl Sağlık Müdürlüğü kayıtlarındaki bebek ölümleri ve ölü doğumlara ilişkin 498 kayıt retrospektif olarak incelendi. Çalışma için Yozgat İl Sağlık Müdürlüğü’nden kurum izni alındı. Doğumdan sonraki 365 gün içinde tüm nedenlerle meydana gelen ölümler,  bebek ölümü;  gebeliğin 20. haftasından sonra veya 500 gramdan büyük, doğumda ve doğumdan sonra  canlılık belirtisi olmayan doğumlar  ölü doğum olarak tanımlandı.

Bebek ölüm nedenleri; literatür taraması sonucunda en sık görülen ölüm nedenlerine göre (konjenital anomaliler, prematürite, asfiksi ve spesifik nedenler vb. içine alan klinik-patolojik değerlendirmeye dayalı) sınıflandırıldı.

Bebek ölümü ve ölü doğumların temel özellikleri ile ölüm nedenleri irdelendi. Verilerin istatistiksel analizinde, sayı ve yüzdelik dilimler kullanıldı.

Bulgular

Bebek ölümü ve ölü doğumların temel özelliklerine bakıldığında; annenin ikamet yeri büyük oranda (%70.5) ilçe merkezi ve köy idi. Doğumların %84.4’ü(420 kişi) hastanede, ölümlerin %68.3’ü (340 kişi)  erken neonatal dönemde (0-6 gün)gerçekleşmişti. Doğum haftasına göre yapılan değerlendirmede %36.5’inin (182 kişi) 37-41 hafta arasında olduğu belirlendi. %35,9’unun (179 kişi)  doğum ağırlığı normaldi. Doğumların %44.9’u (224 kişi) ölü doğumdu. Ölümün önlenebilirliği açısından %37.6’sı (187 kişi) önlemezken, %59.4’ünün (296 kişi) önlenebilirliği bilinmiyordu.

Bebek ölümlerinin nedenlerine göre dağılımına bakıldığında; %13.5’i (67 kişi)  intra uterin ex, %8.8’i (44 kişi) prematürite, %8.2’si (41 kişi)  konjenital anomali idi. %34.3’ünün (171 kişi) ise nedeni bilinmiyordu. Yozgat ilinde yıllara göre bebek ölüm hızları ise; 2014’te %8.2,  2015’te %6,6 2016’da %6.4,  2017’de %5.9 ve 2018’de %5,2 idi.

Sonuç Ve Öneriler

Vakalarda kırsal kesimde yaşayan anneler yüksek orandaydı, ölümlerin büyük çoğunluğu erken neonatal dönemdeydi. Ölümler sıklıkla intra uterin ex, prematürite ve konjenital anomalilere bağlı sebeplerden kaynaklanmaktaydı. Erken neonatal dönemdeki ölümlerle, konjenital anomaliye bağlı ölümlerin en aza indirilebilmesi için doğum öncesi bakım hizmetlerinin yanı sıra genetik danışmanlık hizmetlerinin de farklı sosyoekonomik düzeydeki gruplara eşit bir biçimde, özellikle de kırsal bölgede yaşayan kadınlara ve ailelerine öncelikli olarak ulaştırılması önemlidir.

Anahtar kelimeler: Ölü doğum, Bebek ölümü,  bebek ölüm nedenleri, ölüm kayıtları.