Giriş ve Amaç: Toplumların demografik yapılarıyla birlikte epidemiyolojik dönüşüm, sağlık bakım hizmetleri taleplerini etkilemektedir. Daha fazla insanın yaşlılık ya da kronik hastalık nedeniyle yatağa dolayısıyla eve bağımlı olması, hastanın evinde bakılması zorunluluğunu ortaya çıkarmıştır. Kronik hastalıklara ya da yaşlılık sorunlarına bağlı olarak ortaya çıkan bakım sorunları düşük maliyetle, etkili, kapsamlı ve bireye özgü sağlık bakım ihtiyacını doğurmaktadır. Çoğu ülkede bu ihtiyacı evde sağlık hizmetleri gidermektedir. Bu çalışmanın amacı, Çanakkale Devlet Hastanesi kapsamında yürütülen Evde Sağlık Hizmetlerinden (ESH), Ocak 2015- Aralık 2017 tarihleri arasında faydalanmış ve/veya faydalanmakta olan bireylerin sosyo-demografik özelliklerinin ve bu hizmet gereksinimine neden olan fiziksel ve ruhsal durumların belirlenmesidir.

Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipte bu epidemiyolojik araştırma kapsamında Ocak 2015 -Aralık 2017 tarihleri arası Çanakkale Devlet Hastanesi Evde Sağlık Birimi tarafından sağlık hizmeti sunulan 901 kişinin takip dosyaları incelendi. Araştırmanın evreni iki yıl içinde takip edilen tüm hastalar olarak belirlendi ve arşivde bulunan tüm dosyalar incelendi. Dosyalarda bulunan bilgiler üzerinden soru formu hazırlandı ve kişilerin sosyo demografik özellikleri, takip süreleri, yatağa bağımlılık, kişisel bakım, güvenlik, kişisel hijyen, beslenme, yardımcı araç kullanımı ve psikolojik durumları, kronik hastalık, geçirilmiş ameliyat, bası ülseri, nöroloji, dahiliye konsültasyonu varlığı, şu an takipte olmayan bireylerin takipten çıkış nedenleri kayıt altına alındı.

Bulgular: İncelenen kişilerin %62,7’si kadın, yaş ortalaması 77,72±12,78 yıldı. ESH alan bireylerin %47,9’u 80 yaş ve üzeriydi. Kişilerin %40,7’si tam bağımlıydı. Kişilerin kişisel bakımlarını %16,1’i kendisi, %82,8’i ailesi yapıyordu, %26,7’sinin beslenmesi uygun değildi.Kişilerin psikolojik durum değerlendirilmesinde %44,9’u üzüntülüydü, %13,1’inde bası ülseri vardı, %7,7’si yardımcı araç kullanıyordu, %99,3’ünde en az bir kronik hastalık vardı,%22,8’inin ameliyat öyküsü vardı. Kronik hastalıklar incelendiğinde %37,4 ile dolaşım sistemi hastalıkları ilk, %16,3 ile sinir sistemi hastalıkları ikinci, %9,2 ile endokrin ve metabolizma hastalıkları üçüncü sıradaydı. Ameliyat öyküsü incelendiğinde kişilerin en sık kalça protezi (%24,5), ikinci sırada kanser (%18,0), üçüncü sırada kalp hastalığı (%15,5) nedeni ile ameliyat geçirmiş oldukları görüldü.

Sonuç ve Öneriler: İleri yaşta olmak, kadın cinsiyette olmak, artmış ve yaşa bağlı gelişen kronik hastalık sahibi olmak, bakıma ihtiyaç, uygun olmayan beslenme, bası ülseri varlığı,depresif psikolojik durum ESH’ye ihtiyaç duyan kişilerin profillerini ortaya koymaktadır. Bu kişilere öncelikli hizmet; birinci basamak sağlık hizmetleri tarafından belirli aralıklarla takip edilecekleri 65 yaş üzeri izlem modeli oluşturmaktır. Bu kişilerin sağlık durumları tam bağımlılık gelişmeden mümkün mertebe korunmalıdır. ESH hizmetleri son 15 yılda uygulanmaya başlanmıştır, bu sağlık hizmetleri sisteminin tanımlanması, hizmetin sınırlarının çizilmesi, hizmeti alan kişilerin profilinin çıkarılması ve ihtiyaç duyulan politikaların hayata geçirilebilmesi için kapsamlı çalışmalara ihtiyaç vardır. Bu çalışmaların farklı bölgelerdeki ESH alan bireylerin demografik ve hastalık özelliklerinin yanında riskli grupları tanımlamaya yönelik olması gerekmektedir. Ayrıca hizmet alan bireyler ve aileleri ile yapılacak olan çalışmaların ESH’ne ihtiyaç duyan grupların günlük hayat içinde yaşadıkları sorunları ve taleplerini birinci ağızdan öğrenmemize yardımcı olacağını düşünmekteyiz.

Anahtar sözcükler: Evde sağlık hizmetleri, Çanakkale, Yaşlı sağlığı, kronik hastalık, bağımlılık