Giriş ve Amaç: Serebrovasküler Hastalıklar (SVH); tüm dünyada miyokard infarktüsünden sonra ikinci ölüm nedenidir ve günlük yaşamda da bıraktığı sekellerle yetersizliklere yol açar. Serebrovasküler hastalıklara ait önlenebilir/değiştirilebilir nedenlerin toplum tarafından bilinmesi, buna yönelik sağlıklı beslenme ve yaşam alışkanlıklarını topluma kazandırmak, serebrovasküler hastalık kaynaklı morbidite ve mortalite oranlarında azalma sağlayacaktır. Araştırmamızda; erişkin bireylerin serebrovasküler hastalıkların risk faktörleri ve sonuçları hakkındaki bilgi ve davranışlarının belirlenmesi ve bilgi düzeyi ile davranışlar arasında ilişki olup olmadığının saptanması amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem: Çalışma tanımlayıcı türde tasarlanmıştır. Örneklem hesabı yapılmamış olup, 1 Mart-15 Nisan 2019 tarihleri arasında herhangi bir nedenle aile sağlığı merkezlerine başvuran ve araştırmaya katılmayı kabul eden 18 yaş ve üzeri 181 kişi çalışma kapsamına alınmıştır. Katılımcılara yüzyüze görüşme yöntemiyle uygulanan veri toplama formu literatür taranarak hazırlanmış olup 42 sorudan ve 3 bölümden oluşmaktadır. Sosyo-demografik özellikler ilk bölümde, serebrovasküler hastalıklara ilişkin bilgi düzeyi (predispozan faktörler, sebep olduğu sonuçlar, yaşla beraber insidansının artması vb.) ikinci bölümde ve davranışlar (beslenme alışkanlıkları) son bölümde sorgulanmıştır. Çalışmanın verileri bilgisayar ortamına aktarılarak analiz edilmiştir. Sayısal verilerin özetlenmesinde aritmetik ortalama ± standart sapma; kategorik verilerin özetlenmesinde sayı ve yüzdelikler (%) hesaplanmıştır. Kategorik veriler arasındaki ilişkiler ki-kare (χ²) testi ile değerlendirilmiş, istatistiksel anlamlılık için p’nin 0,05’ten küçük olduğu durumlar kabul edilmiştir.

Bulgular: Araştırma kapsamına alınan 181 kişinin yaş ortalaması 38,71±14,73 idi. Katılımcıların %50,3’ü erkeklerden, %70,2’si evlilerden, %74’ü (n=134) lise ve üniversite mezunlarından, %50,3’ü aktif olarak çalışanlardan oluşmaktaydı. Katılımcıların %28,2’sinin en az bir kronik hastalığı vardı. Erişkinlerin %2,2’si serebrovasküler hastalık tanısı almıştı ve %32,6’sının birinci derece akrabalarında serebrovasküler hastalık tanılı kişi bulunmaktaydı. Sigara içenlerin oranı %29,3 (n=53), alkol kullananların oranı %18,7 (n=25) idi. Katılımcıların %83,4’ü haftada en az bir kere kırmızı et, %28,2’si haftada en az bir kez balık, %86,5’i günde en az bir porsiyon meyve tükettiğini belirtti. Sosyoekonomik düzeyi yüksek olanların daha fazla kırmızı et tükettikleri saptandı. En sık kullandıkları yağ türü sorulduğunda ise %67,4’ü sıvı yağları tercih ettiğini belirtti. Hesaplanan bilgi düzeyi puanı ortalaması 11,26±2,74 idi. 15 puan üzerinden 11 puan ve üzeri alanlar yeterli bilgi düzeyine sahip olarak kabul edildi ve yeterli bilgi düzeyine sahip olanların oranı ise %67,4 idi. Katılımcılardan eğitim düzeyi yüksek olanlarda ( p=0,001), haftalık sık (haftada 2 ve üzeri) kırmızı et tüketenlerde (p=0,001) ve en sık olarak sıvı yağ tüketenlerde ( p=0,001) bilgi düzeyi istatistiksel olarak daha yüksek düzeyde bulunmuştur.

Sonuç ve Öneriler: Araştırmada katılımcıların üçte ikisinin serebrovasküler hastalıklar hakkında yeterli düzeyde bilgiye sahip oldukları saptanmıştır. Bu bilgi düzeyinin kişinin eğitim durumu, haftalık kırmızı et tüketimi ve sık olarak tüketilen/kullanılan yağ türü ile ilişkili olduğu bulunmuştur. Bilgi düzeyinin yüksek olmasıyla olumlu davranışların arttığı saptandığından serebrovasküler hastalıklardan korunmanın sağlanabilmesi için, toplumun serebrovasküler hastalıklar hakkındaki bilgi düzeyini saptamak ve eğitilerek bilgi düzeyini arttırmak sağlık çalışanlarının öncelikli görevleri arasında yer almalıdır.

Anahtar Kelimeler: Serebrovasküler Hastalık, Bilgi, Davranış, Halk sağlığı