Last modified: 2019-10-03
Abstract
Giriş ve Amaç: Bu araştırmanın amacı, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin sigara kullanım sıklığı ve sigara kullanımı ile ilişkili faktörlerin incelenmesidir.
Gereç ve Yöntem: Bu araştırma Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde yürütülen kesitsel tipte bir çalışmadır. Çalışmanın yapıldığı tarihte Dönem 1’de 207, Dönem 2’de 158, Dönem 3’te 135, Dönem 4’te 137, Dönem 5’te 136 ve Dönem 6’da 143 öğrenci eğitim görmektedir. Örneklem hesaplanmamış olup tüm öğrencilere ulaşılması hedeflenmiştir ve 652 (%71,2) öğrenciye ulaşılmıştır. Bu araştırmanın verileri demografik özellikler, sigara kullanım durumlarını irdeleyen 20 soru içeren anket formu ile elde edilmiştir ve oluşturulan anket formu Aralık 2018 – Ocak 2019 tarihlerinde gözlem altında uygulanmıştır. Çalışma öncesinde Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Klinik Araştırmalar Etik Kurulu’ndan onay alınmıştır(Tarih:03.12.2018/Sayı:2019-21). Çalışmanın verileri istatistik paket programı SPSS 20.0 sürümü ile analiz edilmiştir. Kategorik verilerin karşılaştırılmasında Ki-Kare testi uygulanmıştır. Öğrencilerin sigara kullanma durumlarını yordayan bağımsız değişkenler lojistik regresyon analizi ile değerlendirilmiştir.
Bulgular: Bu araştırmada Tıp Fakültesinde öğrenim görmekte olan 652 öğrenciye(Dönem 1: 156, Dönem 2: 116, Dönem 3: 82, Dönem 4: 84, Dönem 5: 112, Dönem 6: 102)ulaşılmıştır. Öğrencilerin %52,6’sı kadın, %47,4’ü erkektir. Çalışmaya katılan öğrencilerin yaş ortalaması 21.3±2,3, ortancası 21.0’dir (Min-Maks:17.0-33.0).Tıp Fakültesinde eğitim gören öğrencilerin %30.5’i halen sigara kullanmaktadır. Tıp Fakültesinde eğitim gören öğrencilerin %30.5’i halen sigara kullanmaktadır; bu sıklık Dönem 1’de %21,8 iken, Dönem 6’da %37,3’e yükselmektedir. Öğrencilerin sigara kullanma durumunu etkileyen faktörler lojistik regresyon analizi ile incelenmiş ve yaş (OR:1.13 95 % CI:1.05-1.21), erkek cinsiyet (OR:1.9 95 % CI:1.40-2.67), lisede yatılı okumak (OR:1.5 95 % CI: 1.01-2.26) anlamlı derecede sigara kullanımı için risk faktörü olarak tespit edilmiştir.
Sonuç ve Öneriler: Amerika Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi(CDC 2005) yılında yaptığı Sigara Kullanma ve Bırakma Danışmanlığı-Küresel Sağlık Çalışanları Anketi çalışmasında (Tobacco Use And Cessation Counseling-Global Health Professionals Survey Pilot Study) sigara kullanma alışkanlığı olan hekimlerin mücadelede etkin olamayacağını düşündürmektedir. Literatür incelendiğinde tıp fakültesi öğrencilerinde sigara kullanım sıklığı %12,5-35,0 arasında değişmektedir ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinde sigara kullanım sıklığı (%30,5)oldukça yüksektir.Dönemlere göre sigara kullanım sıklığı incelendiğinde de kullanım sıklığının giderek arttığı görülmektedir.Sigara kullanımı ve ilişkili sorunlar Türkiye’de 2014 yılında hazırlanan Ulusal Çekirdek Eğitim Programında farklı düzeylerde yer almıştır. Ancak bu belge henüz tıp fakülteleri eğitimi için tam olarak bağlayıcı düzeyde değildir. Fakültemizde sigara konusundaki tek eğitim Dönem 5 Göğüs Hastalıkları stajı içindeki bir saatlik derstir. Tıp öğrencileri arasında sigara kullanılmasının ve tıp eğitimine rağmen kullanmaktan vazgeçilmemesinin nedenlerinin araştırıldığı nitel çalışmalar ihtiyaç bulunmaktadır. Bunun yanında tıp öğrencilerine önce kendi sağlıklarını koruyabilecek sonra da toplumda sigara karşıtı kampanyaların savunuculuğunu yapabilecek bilgi ve beceri kazandırılmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Tıp eğitimi, sigara, Çanakkale