Giriş ve Amaç

Sağlık sosyolojisinin, insan sağlığının sosyal belirleyicilerini anlayarak teşhis ve tedavi süreçlerindeki başarısıyla beraber toplum sağlığının geliştirilmesi açısından tıptaki yeri önemlidir. Öğrencilerin sağlık sosyolojisi hakkındaki görüşleri eğitimdeki motivasyonlarını etkilemektedir. Araştırmanın amacı tıp fakültesi öğrencilerinin sağlık sosyolojisi derslerinin önemine dair görüşlerini ortaya koymaktır.

Gereç ve Yöntem

Araştırma, 2018-2019 eğitim-öğretim döneminde temel bilim ve klinik bilim derslerini bir yıldır almış  2. ve 5. sınıf tıp fakültesi öğrencileriyle yapılmış, analitik kesitsel bir çalışmadır. Araştırmacı tarafından oluşturulan sağlık sosyolojisi ile ilgili bilgi, tutum, davranış anketi araştırmaya katılmayı kabul eden 147 (%58) öğrenciye uygulanmıştır. Fakülte öğrencilerine uygulanan bir araştırma programından dolayı araştırma yorgunluğu içinde olmalarının katılım oranının düşüklüğüne neden olduğu düşünülmektedir. Anketin ilk bölümünde sosyo-demografik bilgiler hakkında, ikinci bölümünde sağlık sosyolojisi hakkında genel düşüncelerine yönelik, üçüncü bölümünde ise sağlık sosyolojisi bilgi düzeyini ölçmeye yönelik likert tipi sorular bulunmaktadır. Sorularda;  kültür, ekonomik düzey, cinsiyet, eğitim düzeyi ve mesleğin sağlık durumuna olan etkisi hakkındaki görüşlerin  1’den 5’e puanlanması istenmiştir. Verilere SPSS programında Ki-kare ve Mann-Whitney U testleri uygulanmıştır. Etik kurul onayı 11/204 karar numarası ile 21.09.2019 tarihinde alınmıştır. P değerinin anlamlılık düzeyi 0,05 kabul edilmiştir. Araştırma esnasında çıkar çatışması meydana gelmemiştir.

Bulgular

Anketi dolduranların %64,6 (n=95)’sı kadınlardan, %59,2 (n=87)’si ikinci sınıflardan, %40,8 (n=60)’i beşinci sınıflardan oluşmaktadır.

2. sınıf öğrencilerinin %81,6 (n=71)’sı, 5.sınıf öğrencilerinin %60 (n=36)’ı, toplamda 107 öğrenci (%72,8) “hastayı anlamak ve güvenini kazanmak için mesleklerinde kendilerine faydalı olacağı” görüşüyle tıp öğrencilerinin sağlık sosyolojisi dersi alması gerektiğini düşünmektedir. Kalan 40 öğrenci (%37,2) ise teori ezberlemenin işlevsizliği ve tıbbi derslerinin fazlalığını “Zaten bir sürü aklımızda kalmayan dersimiz var” şeklinde ifade ederek bu görüşte olmadıklarını belirtmiştir.

‘Sizce sağlık sosyolojisi dersleri almak kariyerinizde fayda sağlar mı?’ sorusuna 2.sınıf öğrencilerinin %82,8’i, 5.sınıf öğrencilerinin %43,3’ü evet yanıtını vermiştir (p<0,001). Sağlık sosyolojisi kavramını önceden duymuş öğrencilerde sağlık sosyoloji dersinin tıp eğitimine eklenmesi gerektiğini (p<0,001) ve kariyerlerine fayda sağlayacağını (p=0,007) düşünenlerin oranı duymayanlara göre istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksektir. Sağlık sosyolojisi eğitimi ‘kariyerime fayda sağlar’ diyen öğrencilerde kültür (p<0,001) ve eğitimin (p=0,004) bireyin sağlık durumuna etkisi olduğu görüşü, ‘kariyerime fayda sağlamaz’ diyenlere göre istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde yüksek bulunmuştur.

Sonuçlar ve Öneriler

Tıp fakültesi öğrencileri, sağlık sosyolojisi dersinin genellikle hasta-hekim ilişkisinde yararlı olabileceği görüşündedir. Sağlık sosyolojisi eğitiminin gerekmediğini düşünen öğrenciler, ezberci eğitimlerin hekimlik uygulamasında faydalı olmadığı deneyiminden dolayı kuram ezberi gerektiren dersler verilmesiyle ilgili sorunları vurgulamaktadır. Tıp eğitimi müfredatındaki sosyal bilimler eğitimlerinin sağlık perspektifinden verilmesi öğrencilerin motivasyonunu ve sosyal bilimlerin tıbbi alandaki faydasını arttıracaktır.

Anahtar Kelimeler: Sağlık sosyolojisi, Tıp Eğitimi, Sosyoloji.