Giriş ve Amaç: Küresel olarak,  tüberküloz (TB) yükü endişe verici bir oranda artmakta ve özellikle gelişmekte olan ülkelerde önemli bir halk sağlığı sorunu oluşturmaktadır.  TB ile mücadelede başta birinci basamakta çalışan hekimler olmak üzere sağlık çalışanlarının yaklaşımı, hastaların doğru yönlendirilip tedavilerinin uygulanması oldukça önemlidir. Bu araştırmada birinci basamak sağlık çalışanların TB tanı ve tedavisindeki yaklaşımlarının ve farkındalıklarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem: Kesitsel tipteki çalışma, Nisan 2019- Haziran 2019 tarihleri arasında Sivas il genelinde görev yapmakta olan ve çalışmaya katılmayı kabul eden 171 (toplam 200) (%85) aile hekimi (AH) ve 172 (%100) aile sağlığı çalışanı (ASÇ) olmak üzere toplam 343 sağlık çalışanı ile yürütüldü. Çalışma öncesi Cumhuriyet Üniversitesi Girişimsel Olmayan Etik Kurulu’ndan etik onay ve il sağlık müdürlüğünden kurum izni alındı. Araştırmacılar tarafından, çalışmanın amacına uygun olarak literatürden yararlanılarak demografik bilgiler ve TB tanı, tedavi ve takibine yönelik sorulardan oluşan sosyodemografik veri formu (12 soru) ve Tüberküloz Bilgi Düzeyi Formu (TBBDF) (20 soru) hazırlandı ve katılımcılara uygulandı. Verilerin analizinde Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis testi (post-hoc  Mann Whitney U testi) ve Ki kare testi kullanıldı. Yanılma düzeyi 0,05 olarak alındı.

Bulgular: Araştırmaya katılan sağlık çalışanlarının önemli bir kısmı daha önce Verem Savaş Dispanserinde (VSD) hiç çalışmamıştı (%96.5), son 12 ayda TB ile ilgili eğitim almamıştı (%88.3) ve mesleki yaşantısında TB hastası takibi ve tedavisi sırasında aktif olarak görev yapmamıştı (%53.6). 40 yaş üstünde olanların 40 yaş altında olanlara göre, erkeklerin kadınlara göre, hekimlerin ebe ve hemşirelere göre,  daha önce VSD’ de çalışanların çalışmayanlara göre, son bir yılda TB eğitimi alanların eğitim almayanlara göre, TB hastasıyla karşılaşan ve takip-tedavide aktif görev yapanların aktif görev yapmayanlara göre TBBDF puan ortalamaları daha yüksekti (p<0.05). TB bilgi düzeyi erkeklerin (%57.8) ve hekimlerin (%57.9) çoğunda çok iyi seviyedeydi. Yanlış cevaplanma yüzdesi en çok olan sorular TB’ nin ülkemizde hangi sıklıkta (bir yılda) görüldüğü (%79.9) ve ülkemizdeki TB tedavisinin hangi ilaçlardan oluştuğu (%71.7) ile ilgili sorulardı.

Sonuç ve Öneriler: AH’lerinin TB konusundaki bilgi düzeyi ve farkındalıklarının ASÇ’lere göre daha iyi seviyede olduğu görülmekle birlikte özellikle ASÇ’lerin konu hakkındaki farkındalıkları yeterli seviyede değildir. Tedaviye dirençli vakaların giderek arttığı gerçeği de göz önünde bulundurularak sadece ASÇ ‘lerin değil AH’lerinin de TB tedavisi ve görülme sıklığı konusundaki bilgi eksikliği düşündürücüdür. Bu yüzden TB ile ilgili bilgilerin güncellenmesi ve yeni gelişmeler konusundaki farkındalığın artırılması için daha sık eğitim düzenlenmesi önerilebilir.

Anahtar Sözcükler: Tüberküloz, Aile hekimi, Aile sağlığı çalışanı