GİRİŞ VE AMAÇ:

Türkiye, HIV pozitif/AIDS hasta sayısının çok fazla olmadığı ancak hızlı artış gösterdiği bir ülkedir. Hastalığın kontrolünde toplumsal farkındalığın arttırılması, hastalıktan korunma yollarının öğretilmesi, risk gruplarının belirlenmesi, testlerinin yaptırılması, yeni tanı alanlara tedavi başlanması önemlidir. Toplumda HIV pozitif/AIDS hastalarına karşı geliştirilen olumsuz tavırlar, hastalıkla mücadelede önemli bir sorundur. Türkiye’de vakaların en fazla görüldüğü yaş grubu 25-29 ve 30-34 yaş grubudur. Çalışmada tıp, ilahiyat ve turizm fakültelerinde okuyan öğrencilerinin HIV/AIDS hakkındaki bilgi düzeyini belirlemek ve tutumlarını incelemek amaçlandı.

MATERYAL METOD:

Tanımlayıcı ve kesitsel nitelikte olan bu çalışma, 2018 Kasım-Aralık aylarında Erciyes Üniversitesi’ne bağlı üç farklı fakültenin (Tıp, İlahiyat, Turizm) 4. sınıf öğrencilerinde yapıldı. Fakültelerin 4. Sınıflarında öğrenim gören tüm öğrencilerin (N=630) çalışmaya alınması planlandı. Araştırmaya katılmayı kabul etmeyen, devamsızlık nedeniyle ulaşılamayan öğrenciler çıkartıldığında; Tıp fakültesinden 148 (%58.2), İlahiyat fakültesinden 110 (%44.0), Turizm fakültesinden 70 (%88.8) olmak üzere toplam 328 öğrencinin verileri değerlendirildi.

Veriler, öğrencilerin sosyodemografik özelliklerini değerlendiren 6 soru, hastalık hakkındaki bilgilerini ölçen 31 soru ve tutumlarını sorgulayan 18 sorudan oluşan anket aracılığıyla toplandı. Anketler, sınıflarda ders öncesinde dağıtıldı, öğrenciler tarafından doldurulduktan sonra geri toplandı.

Veriler bilgisayar ortamında değerlendirildi, karşılaştırmalarda ki-kare, Student’s t ve ANOVA testleri kullanıldı, p<0.05 anlamlı kabul edildi. Öğrencilerin HIV/AIDS hakkındaki sorulara verdikleri herbir doğru cevap 1 puan olarak değerlendirilerek, her öğrenci için HIV/AIDS toplam bilgi puanı hesaplandı.

Araştırma için Erciyes Üniversitesi Klinik Araştırmalar Etik Kurulu’ndan etik onay ve ilgili fakültelerin dekanlıklarından  idari izin alındı.

BULGULAR:

Öğrencilerin yaş ortalaması 22.54±2.56 yıl olup, %52,4’ü kadındı, %45.1’i Tıp, %33.5’i İlahiyat, %21.3’ü Turizm fakültesinde öğrenim görmekteydi. HIV/AIDS hakkında en fazla bilgi edinilen kaynaklara bakıldığında; tıp (%52.1) ve turizm (%29.1) fakültesi öğrencilerinde internet, ilahiyat fkültesi öğrencilerinde ise TV/radyo (%49.1) ilk sırada idi. En iyi bilinen bulaş yolları; cinsel yol (%94.8), kan transfuzyonu (%86.6), cerrahi işlemler (%77.1) ve ortak enjektör kullanımı (%77.1) iken, hamilelik (%62.8), doğum (%57.0) ve emzirmeyle (%42.1) anneden bebeğe bulaş en az bilinenleriydi.

Öğrencilerin hastalık hakkındaki bilgi düzeyi puan ortalaması 20.75±7.53dü (min:0,max:31). Ilahiyat fakültesi öğrencilerinin bilgi puan ortalamaları(15.13±6.11), turizm (17.01±6.9) ve tıp (26.70±3.21) fakültesiöğrencilerinden daha düşükdü ayrıca HIV/AIDS’li kişilerle sosyal temas kurulmasını tehlikeli bulduğunu, HIV/AIDS’li bir kişi ile aynı evde olmak, aynı işyerinde çalışmak istemeyeceğini, bir arkadaşı HIV/AIDS hastası olsa ondan uzak duracağını,  HIV/AIDS hastası olan birinin yanında kendisini rahat hissetmeyeceğini ve HIV/AIDS hastası olmanın  utanılacak bir durum olduğunu belirtme oranı da İlahiyat öğrencilerinde daha yüksekti.

Erkek öğrencilerin, HIV/AIDS’li insanlara karşı acıma duygusu hissedeceğini,  HIV/AIDS hastası olan birinin yanında kendini rahat hissetmeyeceğini,  HIV/AIDS testi yaptırsaydı bunu arkadaşlarımdan gizleyeceğini, ailesinden birisi HIV/AIDS hastası olsaydı bundan utanacağını ve HIV/AIDS hastası olmanın utanılacak bir durum olduğunu belirtme oranı kadınlarınkinden daha yüksekti.

SONUÇ VE ÖNERİLER:

Öğrencilerin HIV/AIDS hakkındaki bilgi düzeyi puan ortalaması düşüktü. Hastalığın yayılımı önlemek için, İlahiyat Fakültesi öğrencileri ve erkekler başta olmak üzere üniversite öğrencilerine eğitimler verilmelidir.

Anahtar Kelimeler: hıv, aids, üniversite öğrenci, bilgi düzeyi