Giriş ve Amaç:

Ülkemizde bazı üniversitelerde bulunan, Acil Yardım ve Afet Yönetimi Bölümü’nde Temel Afet Bilgisi ve Afet ve Acil Durum Yönetimi gibi dersler anlatılmaktadır ve anlatım şekli olarak genellikle slaytlar kullanılmaktadır. Devam zorunluluğu nedeniyle derse katılan bazı öğrencilerde, anlatılan derslere ve öğrenmeye karşı bir isteksizlik bulunmaktadır. Bu isteksizlik öğrencilerde afet bilinci ve afet farkındalığı oluşmasını engellemektedir. Bu araştırmanın amacı Birey ve Aileler için Afet Bilinci Eğitimi’nin, (Acil Yardım ve Afet Yönetimi Bölümü’nde okuyan ve tamamen gönüllü olarak eğitime katılan) üniversite öğrencilerinde afet bilinci ve afet farkındalığına etkisinin incelenmesidir.

Yöntem: Araştırma deneme öncesi deneysel tipte epidemiyolojik bir araştırmadır ve tek grup ön test/son test modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evren ve örneklemini 9-10 Mart 2019 tarihleri arasında Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sürekli Eğitim Merkezi tarafından düzenlenen, Birey ve Aileler İçin Afet Bilinci Eğitimi’ne katılan ve Acil Yardım ve Afet Yönetimi Bölümü’nde öğrenim gören 51 üniversite öğrencisi oluşturmuştur. Araştırmada örneklem seçilmemiş tüm evrene ulaşılmıştır. Araştırma kapsamında verilen eğitim sırasında slayt üzerinden anlatım yerine öğrencilere birebir ve uygulamalı eğitim verilmiştir. Araştırmada, kişisel bilgi formu (9 soru) ve afet bilinci ve farkındalığını içeren (60 soru) toplam 69 soruluk bir veri toplama aracı kullanılmıştır. Araştırma soruları araştırmacılar tarafından literatür taranarak oluşturulmuştur. Afet bilinci ve farkındalığına yönelik sorular kesinlikle katılmıyorum, katılmıyorum, kararsızım, katılıyorum ve tamamen katılıyorum şeklinde beşli likert tipte ve 23 soru ters kodlanacak şekilde hazırlanmıştır. Araştırmadan alınabilecek en düşük puan 60, en yüksek puan 300 olarak kabul edilmiştir. Araştırmanın yapılması için kurumdan izin alınmıştır ve araştırmaya katılan kişilerden de bilgilendirilmiş gönüllü onam formunu onaylamaları istenmiştir. Verilerin analizinde SPSS 21 programı kullanılmıştır.

Bulgular:

Araştırmaya katılan öğrencilerin %66,7’si kadın ve yaş ortalaması 21,87±3,28 (en az=20,00; en fazla=43,00) olarak bulunmuştur. Birey ve Aileler için Afet Bilinci Eğitimi programına katılan 51 öğrencinin eğitim öncesi puanları ile eğitim sonrası puanları arasında anlamlı bir fark olup olmadığını ortaya koymak için yapılan Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi’nin sonucuna göre, eğitime katılan öğrencilerin eğitim öncesi ve eğitim sonrası puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark gözlemlenmiştir (z=-5,48, p<0,001). Fark puanlarının bitiş ölçümü lehine olması (eğitim öncesi puan ortalaması= 234,55; en az= 144,00; en fazla= 266,00) (eğitim sonrası puan ortalaması= 259,16; en az= 187,00; en fazla= 290,00), eğitimin öğrencilerin afet bilincinin artması üzerinde anlamlı etkisinin olduğunu göstermiştir.

Sonuç ve Öneriler: Birebir ve uygulamalı olarak verilen afet bilinci eğitiminin, öğrencilerin afet bilinci ve afet farkındalığı üzerinde etkisi vardır. Acil Yardım ve Afet Yönetimi Bölümü müfredatında bulunan birçok dersin uygulamalı olarak verilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler: Öğrenci, afet bilinci, afet farkındalığı.