Giriş ve Amaç:Dünya Sağlık Örgütü’ne göre çocuk istismarı; çocuğun sağlık, büyüme ve gelişmesini olumsuz olarak etkileyebilen fiziksel, duygusal, cinsel veya ihmale neden olacak her türlü tutum ve davranışlara maruz kalmasıdır.Toplumda çocuk istismarının önlenmesinde, ebeveynlerin ve tüm erişkinlerin bu konuya yaklaşımları önem arzetmektedir. Bu araştırmada, aile sağlığı merkezine (ASM) başvuran erişkin bireylerin çocuk istismarı konusundaki bilgi ve tutumlarının saptanması amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem: Kesitsel türde planlanan bu araştırma K… ili M… İlçesinde 01.08.2019-15.09.2019 tarihleri arasında sağlık, eğitim ve araştırma bölgemizde yer alan 5 ASM’ye başvuran ve çalışmaya katılmayı kabul eden 18 yaş ve üzeri 207 kişide yapıldı. Veri toplama formu, araştırmacılar tarafından literatür taranarak 3 bölüm halinde hazırlandı. Birinci bölümde katılımcıların sosyodemografik özellikleri, ikinci bölümde çocuk istismarı hakkındaki bilgi düzeyleri, üçüncü bölümde istismarla ilgili tutumlarına ait sorular yer almaktaydı. Çalışma için yerel etik kurul izni alındı ve ASM’ler bilgilendirildi. Veri toplama formu, katılımcılardan sözlü onam alındıktan sonra yüz-yüze görüşme yöntemiyle uygulandı. Veri toplama formu içerisindeki bilgi düzeyini ölçen 22 soru için ‘doğru’ yanıtlar 1 puan; ‘yanlış’ veya ‘fikrim yok ’ yanıtları 0 puan olarak hesaplandı. Buna göre, soruların en az %70’ine doğru yanıt verenler (15 puan ve üzeri) yeterli bilgi düzeyine sahip olarak kabul edildi. Verilerin özetlenmesinde,ortanca(1. çeyreklik-3.çeyreklik) ve yüzdelikler (%)kullanıldı. Verilerin analizi, ki-kare testi (χ²) ile yapıldı ve p’nin 0,05’ten küçük olduğu durumlar istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi.

Bulgular:Araştırmaya katılan207 kişinin yaş ortancası 35,0(25,0-50,0) olup, %53,6’sı erkek, %73,0’ı lise ve üzeri eğitimli, %58,5’i evliydi ve %58,9’ununen az bir çocuğu vardı. Katılımcılara istismar konusunda bilgi kaynağı sorulduğunda; %86,4’ü televizyon, %66,1’i internet olarak belirtti.Hesaplanan bilgi puanı ortancası 16,0 (13,0-18,0)’dı.Katılımcıların %64,7’sinin çocuk ihmal ve istismarı hakkında yeterli düzeyde bilgisi olduğu saptandı.Sosyodemografik özelliklere göre bilgi düzeyi karşılaştırıldığında;bekâr olanların evli olanlara göre (p=0,001),eğitim düzeyi lise ve üzeri olanların diğer eğitim seviyesindekilere  göre (p=0,009), çocuk sahibi olmayanların çocuk sahibi olanlara göre (p=0,008) bilgi düzeylerinin anlamlı olarak daha yüksek olduğu tespit edildi. Katılımcıların%73,9’unun“güzel ve sevimli çocukların istismara uğrama riski daha fazladır”, %60,4’ünün“çocuğun cinsiyeti, istismar ve ihmal edilmesinde önemli etkendir”ve %62,8’inin“çocuklar hayal dünyasının genişliği nedeniyle istismarı uydurabilir” şeklindeki yanlış önermeleri doğru olarak kabul ettikleri görüldü. Katılımcıların %89,9’u istismar durumuyla karşılaştığında nereye başvurması gerektiğini biliyordu.

Sonuç ve Öneriler:Sonuç olarak, katılımcıların çoğunluğununçocuk istismarı konusunda yeterli düzeyde bilgi sahibi olduğu söylenebilir. Ancak, tüm erişkinlerin yeterli düzeyde bilgi sahibi olabilmelerini ve olumlu tutum geliştirebilmelerini sağlamak amacıyla, çocuk ihmal ve istismarı hakkındaki bilginin daha ziyade televizyon ve internet gibi kitle iletişim araçlarından edinildiği bulgusundan yola çıkarak, bu araçlardandaha fazla yararlanmak yönünde toplumsal programlar geliştirilebilir.

Anahtar Kelimeler:Çocuk, İstismar, İhmal, Ebeveyn