Giriş ve Amaç:Aşılar çocuk ve erişkin sağlığının korunmasında, bulaşıcı hastalıkların önlenmesinde ve toplumsal bağışıklığın sağlanmasında maliyet ve güvenilirlik açısından etkin bir yöntemdir. Bu çalışmada bir üniversite hastanesi kadın hastalıkları ve doğum polikliniğine başvuran veya serviste tedavi gören gebelerin çocukluk çağı aşıları hakkındaki bilgi ve tutumlarının belirlenmesi amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem:Kesitsel tipteki araştırmanın evrenini Nisan 2019 tarihinde bir üniversite hastanesi kadın hastalıkları ve doğum polikliniğine başvuran veya serviste tedavi gören gebeler oluşturmaktadır. Örneklem büyüklüğü olumlu tutuma sahip olma olasılığı p:0,80, d:0,05, Güven aralığı:%95, %80 güç ile 239 olarak hesaplanmıştır. Bağımlı değişkenini katılımcıların Sağlık Bakanlığı aşı takviminde yer alan aşıları yaptırmayı düşünme durumları oluştururken; bağımsız değişkenler gebenin sosyodemografik özellikleri, çocukluk çağı aşıları ile ilgili bilgi, tutum ve davranışlarıdır. Veri toplama işleminde araştırmacılar tarafından oluşturulan 43 soruluk anket formu kullanılmış, 12 soru ile çocukluk çağı aşılaması ile ilgili bilgi düzeyi değerlendirilmiştir. Bu sorulardan en düşük 0, en yüksek 12 puan alınmaktadır. Yüksek puanlar bilgi düzeyinin yüksek olduğunu göstermektedir. Verilerin değerlendirilmesinde SPSS-17 kullanılmıştır. Tanımlayıcı istatistikler için sayı, yüzde, aritmetik ortalama, standart sapma, ortanca, çeyrekler arası fark verilmiştir. Kategorik değişkenlerin karşılaştırmasında Ki-kare testi, ölçümsel değişkenlerin karşılaştırılmasında Mann-Whitney U testi kullanılmıştır. Aşı tereddütünü etkileyen faktörlerin belirlenmesinde lojistik regresyon analizi (backward) kullanılmıştır. İstatistiksel anlamlılık düzeyi (p) <0,05 kabul edilmiştir. Çalışma öncesinde etik kurul ve gerekli kurumsal izinler alınmıştır.

Bulgular:Araştırmaya 268 kişi katılmıştır. Yaş ortalaması 27,6±5,3’tür, %94,4’ü ileride çocuğuna aşı yaptırmayı düşündüğünü belirtmiştir. En sık aşı tereddüt nedenleri ilaç firmalarına kazanç sağlamak amaçlı olduğunu düşünme (%53,3), zararlı yan etkileri olduğunu düşünme (%46,7) ve ileride başka hastalıklara neden olabileceğinden korkma (%46,7)’dır. Lise ve üzeri eğitim alanlarda (p=0,012), kronik hastalığı olmayanlarda (p=0,002), aşılar ile ilgili sağlık çalışanlarından bilgi alanlarda (p<0,001), aşılar ile ilgili arkadaş/komşulardan bilgi almayanlarda (p=0,031), ücretli aşıları bilenlerde (p=0,033), ücretli aşılar yaptıranlarda (p=0,014), ücretli aşıları devlet yaptırırsa yaptırırım diyenlerde (p<0,001) çocuğuna aşı yaptırmayı düşünme durumu anlamlı olarak daha yüksektir. Aşı tereddütü yaşamayanların bilgi puanı daha yüksek olup aradaki fark istatiksel olarak anlamlıdır (p<0,001). Çoklu analizde aşılar hakkında sağlık çalışanlarından bilgi almayanlarda (B:5,6 %95 GA:1,1-27,3 p=0,032) ve ücretli aşıları devlet karşılarsa yaptırmam/bilmiyorum diyenlerde (B:10,9 %95 GA:1,1-105,9 p=0,038) aşı tereddütü daha sık olup; çocukluk çağı aşıları hakkındaki bilgi düzeyinin yüksek olması koruyucu faktör olarak saptanmıştır (B:0,5 %95 GA:0,3-0,8 p=0,002).

Sonuç ve Öneriler:Katılımcıların Sağlık Bakanlığı aşı takviminde yer alan aşıları yaptırmayı düşünme sıklığı yüksek olup aşı tereddüt sıklığı düşüktür. Aşılar konusunda halk eğitimlerinin ve sağlık çalışanları tarafından her karşılaşmada bireysel eğitimlerin aşı tereddütü ile mücadelede katkısı önemlidir.

Anahtar Kelimeler: Aşılama, Gebelik, Çocuk