Giriş ve Amaç: Erişkin ve yaşlılık döneminde de bağışıklama hizmetlerinin devam etmesi gerekmektedir. Doktorların aşı önerileri kişilerin aşı olup olmamasında anahtar rol oynamaktadırlar. Aile hekimlerinin erişkin aşılama konusunda düşündükleri engellerin saptanması, erişkin aşı bilgi düzeyleri, kişilerin aşı durumlarını sorgulama sıklıkları, erişkinlere aşı önerme sıklıkları ve bunları etkileyen faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem: Çalışma kesitsel tipte bir araştırmadır. Araştırmanın evrenini Gölbaşı, Yenimahalle, Sincan ve Etimesgut TSM’lerine bağlı ASM’lerde çalışan ve 2017 yılının ilk yarısında görev yapmakta olan 482 aile hekimi oluşturmaktadır. Aile hekimlerinin hastalarına aşı önerme sıklığına göre, %5 yanılma ve %95 güven aralığında en düşük sıklık (%36,2) alınarak 205 aile hekimine ulaşılması  (Open epi) hedeflenmiştir ve tamamına ulaşılmıştır. Görüşülecek aile hekimi rastgele seçilmiştir. Gazi Üniversitesi Etik Komisyonu’ndan ve  Ankara Halk Sağlığı Müdürlüğü’nden  izin alınmıştır. Anket tek bölümden oluşmaktadır ve yüzyüze uygulanmıştır. SPSS 15.0  paket programı ile kategorik değişkenlerin karşılaştırılmasında pearson ki-kare veya  fisher’in kesin ki-kare testi kullanılmıştır. İstatistiksel anlamlılık düzeyi p<0,05 alınmıştır.

Bulgular: Araştırmaya katılanların %61,6’sı 45-54 yaş aralığında, %58,0’ı kadın, %85,3’ü evli, %80,2’si pratisyen hekim ve %55,1’i 21-30 yıldır hekimlik yapmaktadır. Hekimler tarafından İnfluenza %98,0 , Erişkin Tip Tetanoz Difteri %97,5 , Hepatit B %95,6 , Pnömokok %94,6 , Hepatit A %35,0 , Meningokok %31,5, Human Papilloma Virüsü % 29,6, KKK %16,7, Su Çiçeği % 13,3 , Zona %6,4 , Hemofilus İnfluenza Tip B %4,9 ve Tifo aşıları %1,4 sıklıkla bilinmektedir.

Hekimlerin %54,2’si (%95GA (Güven aralığı): 47,5-60,9) erişkin hastaların aşılama durumunu bazen sorguluyorken, %22,7’si (%95GA: 16,8-28,2) nadiren sorgulamaktadır. Hekimlerin %51,5’i (%95GA: 44,6-58,4) erişkin aşılarını bazen önerirken, %24,3’ü (%95GA: 18,3-30,2) nadiren aşı önermektedir. Yaş, cinsiyet, medeni durum, çocuk sahibi olma durumu, uzman hekim olma, hekimlik yapma süresi ve aile hekimliği yapma süresine göre muayeneye gelen erişkin hastalarına aşı önerme durumu arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p>0,05).

Hekimlerin erişkinlere en sık önerdikleri aşılar %56,7  İnfluenza, %39,4 i Hepatit B ve %32,2 i Td’dir.  Hekimler tarafından aile hekimlerinin hastalarına her zaman aşı önermemesi nedenleri olarak %58,4 ile hatırlatıcı/uyarıcı sistem olmaması, %57,4 ile bilgi eksikliği/kime hangi aşıyı önereceğini bilmeme ve %47,1 ile kişilerin/hastaların aşılama durumu hakkında bilgi sahibi olmama olarak belirtilmiştir.

Sonuç ve Öneriler: Hekimlerin yaklaşık yarısı hastalarının aşılanma durumlarını bazen sorgularken, yaklaşık dörtte biri nadiren sorgulamaktadır. Hekimlerin  yaklaşık yarısı bazen aşı önerirken, yaklaşık dörtte biri nadiren aşı önermektedir. Erişkinlere önerilen aşılardan çoğu hekimlerin yarısından azı tarafından bilinmektedir. Erişkin aşılama konusunda aile hekimlerinin farkındalığı ve bilgi düzeyi arttırılmalıdır.  Çalışmada belirlenen engeller  doğrultusunda hekimlere yapılacak müdahaleler birinci basamakta erişkinlere yönelik aşılama önerilerinin ve aşılama hızlarının artmasına katkıda bulunacaktır.

Anahtar Sözcükler: Erişkin aşılama, Aile hekimliği, Yaşam boyu bağışıklama