Giriş ve Amaç: Dünyada en çok ölüme neden olan hastalıklar listesinde ikinci sırada yer alan kanser, çağın hastalığı olarak tanımlanan ve oldukça zorlu tedavi süreci gerektiren bir hastalıktır. Kanserler arasında meme kanseri, kadınlarda en sık görülen kanser türüdür. Tüm kanser türlerinde olduğu gibi meme kanserinde de erken teşhis ve tedavi önemlidir. Bu araştırma Gaziantep Üniversitesi Şahinbey Araştırma ve Uygulama Hastanesi’ne başvuran hasta yakınlarının meme kanseri hakkındaki bilgi düzeylerini belirlemek amacıyla yapılmıştır.

Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipte olan bu araştırmanın örneklemini Gaziantep Üniversitesi Şahinbey Araştırma ve Uygulama Hastanesi’nde 7-21 Kasım 2018 tarihleri arasında iç hastalıkları servisinde bulunan, kendi isteği ile çalışmaya katılan 200 hasta yakını oluşturmaktadır. Anket formu 6 sosyodemografik ve 20 meme kanseri ile ilgili olmak üzere 26 sorudan oluşturulmuştur. Veriler SPSS programında analiz edildikten sonra istatistik paket programı bilgisayar programına aktarılıp incelenmiş ve çalışmanın bulguları belirlenmiştir.

Bulgular: Araştırmaya katılanların %73,0’ı kadın, %27,0’ı erkektir ve %68,0’ı evlidir. Katılanların %44’ü ev hanımı %7,5’u memur %17,5’u öğrenci %31,0 ‘ı diğer  meslek grubuna dahildir. Katılanların %8,5’i okuryazar değil, %33,0’ı ilkokul, %27,0’ı üniversite mezunudur. Katılanların %61,5’i KKMM yapmamaktadır. KKMM yapanların sadece %26,0’ı KKMM yapmayı bir sağlık çalışanından öğrenmiştir ve %6,5’i düzenli yapmaktadır. Katılanların %19,0’ının ailesinde meme kanseri hikâyesi mevcuttur. Katılanların %83,5’i hiç mamografi çektirmemiştir. Mamografi çektirenlerin %14,0’ı 1-3 kez ,%1,5’i 4 ve üzeri seçeneğini işaretlemiştir. Katılanların %58,0’ının meme kanserinin belirtilerini, %76,5 gibi büyük bir kısmının da tedavi yöntemlerini bilmediği saptanmıştır. Buna karşın %73,0’ı erken teşhisin önemine inandığını dile getirmiştir. Emzirmenin meme kanserinin düşmanı olduğunu belirtenler %51,5 düzeyindedir. Katılanların %78,5’i sigara ve alkolün meme kanseri üzerinde etkili olduğunu söylemiştir. %53,5’i radyasyonun meme kanserine etkili olduğunu söylemiş, %38,0’ı de fikrim yok demiştir. Katılanların %71’i ileri yaşın ve %53’ü genetik yapının meme kanseri üzerinde risk etmeni olduğunu belirtmiştir. %54,5’i kilonun meme kanserinde etkili olduğunu söylemiştir. Erkeklerde de meme kanseri görülebileceğini katılımcıların sadece %38,0’ı bilmektedir.

Sonuç ve Öneriler: Bu çalışmada, çoğu kişinin meme kanserinin erken teşhisinin önemini bildiği halde kendi kendine meme muayenesi(KKMM) yapmadığı ve mamografi çektirmediği saptanmıştır. Katılanların çoğu sigara-alkol, ileri yaş, kilo gibi etkenlerin meme kanserine etkisi olduğunu bilmektedir ama bunların meme kanseri için risk faktörü olduğunu bilmemektedir. Bunlardan yola çıkarak hasta yakınlarının meme kanseri hakkında bilgi düzeylerinin yetersiz olduğu görülmüştür. Bu nedenle sağlık çalışanları hasta yakınlarına meme kanseri, meme kanseri taramaları ve erken teşhis konularında eğitimler vermeli, belirli aralıklarla bu eğitimler tekrarlanmalı ve eğitimde görsel araçlara yer vererek bilgilerin daha kalıcı olması sağlanmalıdır.

Anahtar Sözcükler: Meme Kanseri,  Kanser Farkındalığı,  Meme Kanseri Belirtileri, Risk Faktörleri.