Giriş ve Amaç: Afet; afet bölgesindeki fiziksel, ruhsal, sosyal olarak etkilenmiş kişilerin idaresinde; mevcut kaynakların, tıbbi bakım ve halk sağlığı hizmetlerinin yetersiz kalması, bunun sonucunda insanların ölmesi ya da sakatlanması ile sonuçlanan bir olaydır. Tıp fakültesi Dönem 6 öğrencileri mezuniyet sonrası afet sağlık hizmet sunumunda önemli roller üstleneceklerdir. Bu nedenle Türkiye Afet Müdahale Planı (TAMP) hakkında bilgi sahibi olmaları değerlidir. Literatürde daha önce TAMP ile ilgili benzer bir çalışmanın yapılmadığı görülmüştür. Bu çalışmada, bir tıp fakültesi 6. sınıf öğrencilerinin TAMP hakkındaki bazı bilgilerinin saptanması amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipteki çalışmada örneklem seçilmemiş, tıp fakültesinde 2018-2019 eğitim öğretim döneminde öğrenim gören 6 sınıf öğrencilerinin tamamına ulaşılması hedeflenmiştir (456 öğrenci). Araştırmaya katılmayı kabul eden öğrenci sayısı 325’dir (%71,2). Araştırmacılar tarafından hazırlanan veri toplama formu; bazı sosyodemografik özellikler (10 soru), afet eğitimi ve deneyimi ile ilgili sorular (5 soru) ve TAMP ile ilgili 20 bilgi sorusu ve 8 önermeden oluşmaktadır. Veri toplama formu, 13-17 Mayıs tarihlerinde katılımcılara dağıtılarak, doldurulduktan sonra geri toplanmıştır. Bilgi sorularında doğru yanıtlar için 1 puan, yanlış ve fikrim yok yanıtları için sıfır puan verilerek toplam puan hesaplanmıştır. En az 0, en yüksek 20 puan alınabilmektedir. Verilerin analizinde SPSS 23.0 istatistik paket programı kullanılmıştır. Kategorik değişkenler için gruplar arasındaki farklılık ki-kare testi ile değerlendirilmiştir. TAMP ile ilgili toplam bilgi puanlarının normal dağılım göstermediği belirlenmiş ve bağımsız değişkenler ile karşılaştırmalarda Mann-Whitney U testi kullanılmıştır. İstatistiksel anlamlılık sınırı 0,05 olarak kabul edilmiştir. Araştırmanın yapılabilmesi için fakülte dekanlığından yazılı izin, katılımcılardan onam alınmıştır.

Bulgular: Araştırmaya katılan öğrencilerin %41,8’i (n=136) daha önce en az bir afet yaşamıştır. Maruz kalınan afet türlerine bakıldığında ilk sırada deprem yer almaktadır (%92,6). Öğrencilerin %50,8’i (n=165) daha önce afet konusunda eğitim almadığını belirtmiştir. Katılımcıların %80,3’ü (n=261) TAMP’ı hiç duymadığını belirtmiştir. Katılımcıların TAMP bilgi puanı ortancası 9 iken en düşük alınan puan ‘0’, en yüksek alınan puan ‘18’dir. Daha önce TAMP’ı duyan katılımcıların bilgi puanı ortancası (11 puan) duymayanlara göre (8 puan) daha yüksek bulunmuştur (p=0,001). Daha önce afet ile ilgili eğitim alanların TAMP bilgi puanı ortancası (10 puan) almayanlara göre (8 puan) daha yüksek saptanmıştır (p=0,007). Daha önce afet yaşamış olan katılımcıların TAMP bilgi puanı ortancası (10 puan) afet yaşamayanlara göre (9 puan) daha yüksek bulunmuştur (p=0,026). Katılımcıların %36,1’i (n=117) herhangi bir afet durumunda paniğe kapılmaksızın etkin bir şekilde afet yönetiminde yer alabileceğini belirtmiştir.

Sonuç ve Öneriler: Katılımcıların %80,3’ü TAMP’ı hiç duymamıştır. Bu ve benzeri konularda yapılacak çalışmalar ve eğitimler ile TAMP’ın uygulanabilirliğinin ve farkındalığının artmasına katkıda bulunulabilir.

Anahtar Kelimeler: Afet, Öğrenci, TAMP, Tıp fakültesi, Türkiye Afet Müdahale Planı