Last modified: 2019-10-07
Abstract
Giriş ve Amaç; Hemşireler çalışma alanlarında güçlü olabilmek ve mesleki gelişimlerini sağlayabilmek adına yaratıcılığa ve bilişsel esnekliğe ihtiyaç duymaktadırlar. Hemşirelik eğitim sürecinden başlayarak iş ortamlarına yayılacak biçimde yaratıcılığın ve bilişsel esnekliğin desteklenmesi önem arz etmektedir. Bu araştırma ile hemşirelik öğrencilerinin akademik başarılarına göre yaratıcı düşünce ve bilişsel esneklik düzeylerinin incelenmesi amaçlandı.
Gereç ve Yöntem; Araştırma kesitsel tipte planlanmış olup araştırmanın evreni hemşirelik bölümü 1.2.3. ve 4. sınıf öğrencilerinden oluştu (N=800). Araştırmada örneklem seçimine gidilmeyip evrenin tamamı araştırmaya dahil edildi (n=744). Araştırmaya katılmaya gönüllü tüm öğrenciler çalışma kapsamına alındı ve katılım hızı %93 olarak hesaplandı. Veri toplama işlemi etik kurul onayı alındıktan sonra Mart-Ekim 2018 tarihleri arasında gerçekleştirildi. Araştırmada üç adet veri toplama aracı kullanıldı. Araçlardan ilki “Tanıtıcı Bilgi Formu” olup; öğrencilerin yaşı, cinsiyeti, sınıfı, ders başarısı gibi tanıtıcı ve sosyodemografik özellikleri içeren 15 sorudan oluşmaktadır. İkincisi “Marmara Yaratıcı Düşünme Eğilimleri Ölçeği” olup; Özgenel ve Çetin (2017) tarafından geliştirilmiştir. Ölçek 25 maddelik, 5’li likert yapıda olup; 6 alt boyutu bulunmaktadır. Bu çalışmada ölçeğin Cronbach alfa iç tutarlılık katsayısı 0,90 olarak bulundu. Veri toplama araçlarından sonuncusu “Bilişsel Esneklik Envanteri” olup Dennis ve Vander Wal (2010) tarafından geliştirilmiştir. Envanter 5’li Likert yapıda olup 20 maddeden oluşmaktadır. Envanterin Türkçe’ye uyarlama çalışması Gülüm ve Dağ (2012) tarafından yapılmıştır. Bu çalışmada ölçeğin Cronbach alfa iç tutarlılık katsayısı 0,83 olarak bulundu. Verilerin analizinde SPSS paket programı kullanılarak; frekans, ortalama, standart sapma, bağımsız gruplar t-testi, tek yönlü varyans analizi, Posthoc Tukey HSD, Pearson korelasyon analizleri yapıldı.
Bulgular; Araştırmaya katılan hemşirelik öğrencilerinin %52,0’ı 21 yaş altında, %75,5’i kadın, %40,5’i birinci sınıf öğrencisi, %90,1’inin dönem kaybı yok, %86,4’ü sadece sınav zamanlarında ders çalışmakta, %70,8‘i ders başarı durumunu orta düzeyde olarak ifade etmektedir. Hemşirelik öğrencilerin Marmara Yaratıcı Düşünme Eğilimleri Ölçeği puan ortalamaları 96,29±12,12; Bilişsel Esneklik Envanteri puan ortalamaları 74,88±9,64 olarak bulundu. Her iki ölçme aracınında likert yapısı üzerinden alınan madde ortalaması değerlendirildiğinde, öğrencilerin bilişsel esneklik ve yaratıcılıklarının ortanın üzerinde olduğu belirlendi. Hemşirelik öğrencilerinin iki ölçek puanları karşılaştırılda orta düzeyde pozitif yönde anlamlı ilişki bulundu (r=0,629). Çalışmada öğrencilerin akademik başarıları ile ölçeklerin puanları karşılaştırıldığında; akademik başarı durumu (Genel Ağırlıklı Not Ortalaması (GANO)) “iyi-orta” olan öğrencilerin, “geçer” düzeyde olan öğrencilerden daha yüksek puan ortalamalarına sahip olduğu belirlendi (p<0,05).
Sonuç ve Öneriler; Hemşirelik öğrencilerinin bilişsel esneklik ve yaratıcılıkları ortanın üstü olarak bulunmuştur. Hemşirelik eğitiminde uygun yöntemler kullanılarak öğrencilerin bilişsel esneklik ve yaratıcılık yetenekleri daha üst seviyelere yükseltilebilir.
Anahtar Kelime;Yaratıcılık, Bilişsel Esneklik, Hemşirelik