Last modified: 2019-10-09
Abstract
Giriş ve Amaç: Küresel iklim değişikliği tüm dünyayı farklı düzeylerde etkileyen ve beraberinde her bölge için farklı sağlık sorunlarını da gündeme getiren bir halk sağlığı sorunudur. Konuya yazılı ve görsel basın çeşitli biçimlerde yer vermekte ve ele almaktadır. Bu çalışmada farklı yayın gruplarına ait iki ulusal gazetede küresel iklim değişikliği ile ilgili yazıların hangi içeriklerle ele alındığı, iklim değişikliğine dair hangi sonuçlara dair bilgi verildiği, iklim değişikliğinin doğrudan veya dolaylı sağlık etkilerine yer verilip verilmediği ve çözüm önerilerinin yer alıp almadığının belirlenmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı özellikte olan bu çalışmada 1 Ocak 2014 - 31 Aralık 2018 tarihleri arasındaki farklı yayın gruplarına ait tirajı en yüksek iki ulusal gazetenin küresel iklim değişikliğiyle ilgili içerikleri incelenmiştir. Araştırma verileri Milli Kütüphane’nin süreli yayınlar arşivinde gazetelerin günlük basılı nüshaları incelenerek toplanmıştır. İncelenen gazetelerde çoğunluğu haber niteliğinde olmak üzere toplam 855 içeriğe ulaşılmıştır. Araştırmanın verileri araştırmacılar tarafından hazırlanan veri toplama formu aracılığıyla toplanmış, veri girişi ve analizler için SPSS 23.0 istatistik paket programı kullanılmıştır. Araştırmada tanımlayıcı tablolar sayı ve yüzdelerle belirtilmiş, tanımlayan/tanımlanan değişkenler arası ilişki pearson chi-kare ve fisher chi-kare testleri ile incelenmiştir. Araştırmacıların bu araştırmayı yapabilmeleri için bulundukları fakültenin Dekanlığından yazılı izin alınmıştır.
Bulgular: İncelenen içeriklerin %20,5’inde (n=175) sıcak hava dalgalarından, %62,1’inde (n=531) aşırı hava olaylarından, %0,4’ünde (n=3) ishalli hastalıklardan, %0,2’sinde (n=2) vektörle bulasan hastalıklardan, %4,1’inde (n=35) gıda güvencesinden bahsedilmiştir. Bununla beraber; %13’ünde (n=111) kuraklık, %3,4’ünde (n=29) buzulların erimesi, %1,9’unda (n=16) deniz seviyesi yükselmesi konularına değinilmiştir. İçeriklerin %16,3’ünde (n=139) konunun ekonomik yönü yer almıştır. İçeriklerin %30,3’ünün (n=259) doğrudan sağlık etkilerine yer verdiği belirlenmiştir. İçeriklerin yayınlandıkları gazeteye göre doğrudan sağlık etkisine yer verme durumu incelendiğinde iki gazete arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık izlenmektedir (%39,2’ye %18,2, p=0,001). Belirlenen içeriklerin %91,3’ünde (n=781) ise çözümlere vurgu yapılmadığı tespit edilmiştir. Çözüm önerisinde bulunanların ise %48,5’i (n=34) hükümete yöneliktir.
Sonuç: Bu çalışmada incelenen gazetelerde küresel iklim değişikliği ile ilgili olarak en sık yer verilen etkinin aşırı hava olayları olduğu, öte yandan, belirlenen içeriklerin büyük çoğunluğunun sağlık sorunlarına yer vermediği tespit edilmiştir. Beş yıllık dönemde incelenen gazetelerin üçte birinde doğrudan sağlık etkilerine yer verilmiştir ve gazeteler arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmaktadır. Çözüme yönelik vurgular içeriklerin büyük çoğunluğunda bulunmamakta, çözüm önerisinde bulunanların ise yarıya yakını çözüm konusunda hükümetlere vurgu yapmaktadır. Sonuçlar, gazetelerin özellikle sağlık sorunlarına vurgu yaparak ve bilimsel çözüm önerilerine daha fazla gündeme getirerek küresel iklim değişikliği konusunda daha duyarlı olmaları gerektiğini düşündürmektedir.
Anahtar Sözcükler: İklim Değişikliği; Küresel Isınma; Gazete Çalışması; Basın