GİRİŞ VE GEREKÇE: Tek Sağlık (One Health), insan, hayvan ve ekosistemi oluşturan canlılar arasındaki ahengin ve toplum sağlığının sağlanabilmesi için birden fazla disiplinin iletişim kurduğu bir yaklaşımdır. Tek Sağlığın kapsamına antibiyotik direnci, biyoçeşitlilik, çevre sağlığı, gıda güvenliği, zoonozlar gibi alanlar girmektedir. Bu araştırmada tıp fakültesi son sınıf öğrencilerinin konuyla ilgili bilgi ve farkındalıklarının belirlenmesi amaçlanmıştır.

GEREÇ VE YÖNTEM: Tanımlayıcı tipteki bu araştırma Nisan 2019’da Ankara’da bir devlet üniversitesinin tıp fakültesinde yapılmıştır. Araştırma evrenini tıp fakültesi altıncı sınıfa devam etmekte olan toplam 494 öğrenci oluşturmuş, örneklem seçilmemiş ve 187 öğrenciye (%37,9) ulaşılmıştır. Araştırmada kullanılan web tabanlı ankette sosyodemografik özellikleri sorgulayan 18 soru, “Tek Sağlık” kavramı (özellikle antibiyotik direnci, zoonozlar ve gıda güvenliği) hakkında görüş, tutum ve bilgilerini belirlemeye yönelik 28 önerme ve “Tek Sağlık” kavramının kapsadığı meslek grupları ve çalışma alanları ile ilgili 10 seçenekli 2 soru bulunmaktadır. Önermelere verilen yanıtlar puanlanmamıştır. Katılımcıların “Tek Sağlık” kavramını daha önceden duymuş olma durumlarına göre önermelere katılıp katılmama durumları arasındaki ilişki incelenmiştir. Bilgi sorularına verilen cevaplar 10 puan üzerinden değerlendirilerek çeşitli değişkenlere göre ortalama puanlar arasındaki farklar hesaplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde SPSS paket programı ile tanımlayıcı istatistikler, ki-kare, student’s t ve ANOVA testleri kullanılmıştır.

BULGULAR: Araştırmaya katılanların %55’i kadın, yaş ortalamaları 24,1±0,78 yıldır. “Tek Sağlık” kavramını daha önce duyduğunu belirtenler tüm katılımcıların %20,3’ünü oluşturmaktadır. Katılımcıların %9’u tıp fakültesi eğitimleri boyunca Tek Sağlık kavramı hakkında yeterince bilgilendirildiğini düşünmektedir. Bu kavramı duyanların %97,4’ü “Tek Sağlık multidisipliner bir yaklaşımdır.’’ önermesine katıldığını belirtmiştir. Tek Sağlık kavramını duyma durumu ile bu önermeye katılma durumu arasındaki ilişki istatistiksel olarak anlamlıdır (p=0,018). Tek Sağlık kavramını duyanların tamamı “Tek Sağlığın çalışma alanları arasında gıda güvenliği, zoonotik enfeksiyonlar, antimikrobiyal direnç konuları bulunmaktadır.” önermesine katıldığını belirtmiş olup kavramı duyma durumu ile bu önermeye katılma durumu arasındaki ilişki istatistiksel olarak anlamlıdır (p<0,001). Tek Sağlık kavramını duyanların %18,4’ü “Tıp fakültesi eğitimim boyunca Tek Sağlık kavramı hakkında yeterince bilgilendirildiğimi düşünüyorum.” önermesine katıldığını belirtmiştir. Tek sağlık kavramını duyma durumu ile bu önermeye katılma durumu arasındaki ilişki istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p=0,001). Kavramı duyduğunu belirtenlerin “Tek Sağlık” kavramını kapsayan meslek gruplarına verdikleri doğru cevap sayısı ortalama 9,08±1,78 iken; duymadığını belirtenlerin doğru cevap sayısı ortalama 8,38±2,32 olarak bulunmuştur. Bu değerler arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlıdır (p=0,045).

SONUÇ ve ÖNERİLER: Çalışma sonuçları tıp fakültesi son sınıf öğrencilerinin %80’inin “Tek Sağlık” kavramını duymamış olduğunu göstermektedir. Tıp fakültesi eğitimi boyunca sağlığın tanımında insan, hayvan ve çevre etkileşiminin öneminin yeterince vurgulanması ve kavramın bileşenlerinin “Tek Sağlık” bakış açısıyla aktarılması yerinde olacaktır.

ANAHTAR KELİMELER: Tıp öğrencisi, Tek Sağlık, zoonozlar, gıda güvenliği, antibiyotik direnci