3.International 21.National Public Health Congress, 3.International 21.National Public Health Congress

Font Size: 
ERZİNCAN İL MERKEZİ’NDE ÖĞRENİM GÖREN LİSE ÖĞRENCİLERİNDE OBEZİTE PREVALANSI VE ETKİLİ FAKTÖRLER
sara salcan, Talat Ezmeci

Last modified: 2019-10-07

Abstract


Giriş ve Amaç: Obezite, vücutta aşırı yağ depolanmasıyla ortaya çıkan, morbidite ve mortaliteye neden olabilen, hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde önemli bir halk sağlığı sorunudur. Tüm dünyada erişkinlerde olduğu gibi çocuk ve ergenlerde de kilo fazlalığı olan bireylerin sayısı artış göstermektedir.  Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)  2016 yılında dünya genelinde yaklaşık 650 milyon kişinin şişman olduğunu; aynı zamanda 5-19 yaş arası 340 milyondan fazla çocuk ve gencin aşırı kilolu veya obez olduğunu belirtmektedir. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması'na göre 12-17 yaş çocukların %18,6 sı fazla kilolu/şişman olarak bulunmuştur. Bu çalışma Erzincan il merkezinde öğrenim gören lise öğrencilerinde obezite sıklığını tesbit etmek ve obeziteye etki eden risk faktörlerini saptamak amacıyla planlanmıştır

Gereç ve Yöntem: Erzincan il merkezinde 31 lise bulunduğu ve bu liselerde toplam 9901 öğrencinin öğrenim görmektedir. Örneklem hesabı evrenin bilindiği durumda obezite prevalansının %10 olduğu tahmin edilerek %95 güven aralığında ve  % 2 hata payı ile  796 olarak yapılmıştır. Erzincan Üniversitesi Tıp Fakültesi Etik Kurulu ve İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nden gerekli yazılı izinler alınmıştır(E.36584). Çalışmanın yapılacağı okullar kura ile belirlenmiştir. Sınıf ve cinsiyete göre tabakalama yapılarak okuldaki çalışma yapılacak sınıf ve öğrenciler belirlenmiştir Öğrencilerin sosyodemografik bilgileri, beslenme alışkanlıkları, fizik aktivite durumlarını sorgulayan anket formu hazırlandı. Öğrencilerin tartı ve boy ölçümleri sonrası VKİ’leri hesaplandı. VKİ için DSÖ’ nün 2007 yılında 5-19 yaş grubu çocuklar için yayınladığı sınır değerler kullanıldı. Veriler SPSS for Windows 21,0 istatistiksel paket programı kullanılarak ortalama, standart sapma, yüzde olarak ifade edildi. Kategorik değişkenler için ki kare testi uygulandı.

Bulgular: Öğrencilerin %13,5’ i fazla tartı, %10,5’ i obez bulundu. Fazla tartı prevalansı kızlarda %13,2, erkeklerde %13,9; obezite prevalansı kızlarda %8,5, erkeklerde %12,5 olarak bulundu. Vücut kitle indeksinde artışa yol açan risk etmenleri incelendiğinde il/İlçede oturan öğrencilerde fazla tartı ve obezite sıklığı köyde yaşayan öğrencilere göre daha fazla olduğu görüldü. Anneleri ev hanımı olan öğrencilerde obezite sıklığı daha fazla idi. Ailesinde fazla kilolu birey olan öğrencilerde FT ve obezite sıklığı daha fazla bulunmuştur. Hızlı yemek yeme alışkanlığı olan, okula vasıtayla gelen ve düzenli yürüyüş yapmayan öğrencilerde obezite sıklığı daha fazla bulunmuştur.

Sonuç ve Öneriler: Öğrencilerin fiziksel aktivitesinin artmasını sağlayan alanlar ve faaliyetler oluşturulmalıdır. Ailelere dengeli ve düzenli beslenme konusunda bilinçli davranışlar geliştirmek için eğitimler verilmelidir. Öğrencilere sağlıklı yemek yeme ve düzenli yürüyüş alışkanlıkları edinilmesi sağlanmalıdır.

Anahtar kelimeler: obezite, lise öğrencileri, prevalans, risk faktörleri.