Giriş ve Amaç: Beslenme önemli bir halk sağlığı konusu olup, özellikle obezite dünyada ve ülkemizde çocuk ve gençlerde giderek artış göstermektedir. Türkiye’de 2010 yılında yapılmış Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması’na göre 6-18 yaş grubu çocukların %8.2’si obez, %14.3’ü fazla kilolu, %14.9’u zayıf ve %3.9’u ise çok zayıftır. Bu çalışmanın amacı İzmir’in Konak ilçesindeki 3 lisede öğrencilerde vücut kitle indeksi durumunu ve etkileyen faktörleri belirlemektir.

Gereç ve Yöntem: Bu çalışma kesitsel ve analitik bir çalışmadır. Araştırmanın evrenini Konak ilçesinde bulunan 32 devlet lisesi oluşturmaktadır. Örnek seçilmemiş, İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından özellikle sosyo-ekonomik düzeyi düşük 3 bölgeden seçilen 3 ayrı devlet lisesinde 1839 öğrenciden 970’ine ulaşılabilmiştir(%52). Lise 1,2 ve 3.sınıflar çalışmaya alınmıştır. Lise 4’ler sınav döneminde olduklarından çalışmaya alınmamıştır. Sınıflara anketler bizzat dağıtılıp öğrencilerin anketle ilgili soruları yanıtlanmıştır. Araştırmanın bağımsız değişkenleri yaş, cinsiyet, sınıf, kilo, boy sosyoekonomik durum, ana ve ara öğün sayıları, atlanan öğünler, ara öğün içeriği, spor alışkanlığı, genel sağlık ve beslenme algısıdır. Bağımlı değişken ise vücut kitle indeksidir. Vücut kitle endeksi (Kilo(kg)/ boy(m)*boy(m)) formülüyle hesaplanmıştır. Daha sonra her yaş grubu ve cinsiyet kendi persentil eğrilerine göre değerlendirilip çok zayıf, zayıf, normal, fazla kilolu ve obez şeklinde sınıflandırılmıştır. Analizlerde SPSS 22.0 kullanılmış, istatistiksel değerlendirmelerde ki-kare ve t-testi uygulanmıştır. Araştırma öncesinde Dokuz Eylül Üniversitesi'nden 4579-GOA no'lu etik kurul onayı alınmıştır. Araştırmanın kısıtlılığı boy ve kilonun öğrencilerin kendi bildirimine göre alınması ve bulguların İzmir'e genellenebilir olmamasıdır.

Bulgular: Toplam 970 öğrenci içinde kız öğrenciler %51.9, erkek öğrenciler %48.1'dir. Yaş ortalaması 15.8’dir. Öğrencilerin %51.2’sinin aile geliri 3000 TL üzerindedir. Cinsiyet ve yaşa göre değerlendirilen vücut kitle indekslerinde, %18.3 çok zayıf, %13.8 zayıf, %55.0 normal, %7.0 fazla kilolu ve %5.9 obez olarak saptanmıştır. Cinsiyet açısından değerlendirildiğinde erkekler kızlara göre istatistiksel anlamlı olarak daha kilolu ve obezdir(p<0.05). Ailenin geliri 3000 TL üzeri olanlarda(%67.5), olmayanlara(%59.0) göre kilolu ve obez olma durumu istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha fazladır (p<0.05). Atlanan öğün varlığı, genel sağlık durumu, genel beslenme algısı, uğraşılan spor varlığı, fastfood tüketme, ekran başında geçirilen saat, bilgisayar, tv karşısında atıştırma, obez veya kilolu olma durumunu etkilememektedir.

Sonuç ve Öneriler: Konak ilçesinde sosyoekonomik düzeyi düşük bölgelerden seçilmiş 3 lisede kilolu ve obez olma durumu %12.9 ile Türkiye değerinin (%22) oldukça altındayken çok zayıf ve zayıf olma durumu ise %32.1 ile Türkiye değerinden (%18.8) çok daha fazladır. Sosyoekonomik düzeyi düşük olan kesimde yetersiz beslenme, temel besinlere ulaşamama ve düşük kilolu olma, sosyoekonomik düzeyi daha iyi olan kesimde de sağlıksız beslenme sonucu obezite ve fazla kiloluluğun ön plana çıktığı saptanmıştır. Sosyoekonomik düzeyi düşük bölgelerde sağlıklı beslenme konusunda yapılacak eğitimlerin yanısıra yoksul ailelere beslenme konusunda belediye ve kaymakamlıklar aracılığıyla maddi destek sağlanmalıdır.

Anahtar Sözcükler: Beslenme, İzmir, Lise Öğrencileri, Düşük Kilolu Olma, Obezite,